عده‌ای به دنبال فضاسازی برای هوا کردن برجام هستند

به گزارش اقتصادنیوز جلال ساداتیان، تحلیلگر مسائل بین‎‌الملل درباره سخنان برجامی ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور منتخب که طی روزهای اخیر مطرح شده است، تاکید کرد: گزارش‌هایی دال بر اینکه در بخشی از موارد میان ایران و کشورهای در حال مذاکره در وین توافقاتی حاصل شده، وجود دارد اما از سوی هیات ایران تاکید بر این است که تعدادی از شخصیت‌‎ها از تحریم خارج شوند و هم‌چنین بازگشت امریکا به برجام توام با این باشد که امریکا تضمین کتبی بدهد که دوباره از برجام خارج نخواهد شد. آنچه شنیده می‎شود این موارد است که باید به تایید یا اعلام عدم تایید سخنگوهای رسمی برسد. علاوه بر این ایران خواستار آن است که از مکانیزم ماشه یا اسنپ بک دیگر استفاده نشود و در کل از موضوع برجام خارج شود. اینها مواردی است که هنوز بر آن توافقی صورت نگرفته است. اگرچه آقای دکتر عراقچی اعلام کرده است که متن آماده و نوشته شده است و باید به پایتخت‎ها برای گرفتن تصمیمات نهایی بازگردند. البته نمی‎‌دانیم که آن سه کمیته حقوقی، فنی و امور زیربنایی چه مواردی را در متن مطرح کرده‌اند. در این کمیته ها نحوه بازگشت امریکا به برجام، نحوه برداشته شدن تحریم‎ و مجموعه‎ مدنظر (در این زمینه ایران خواهان برداشته شدن یکجای همه تحریم‎‌ها است و امریکا می‎خواهد به صورت گام به گام این اتفاق بیفتد)و چگونگی بازگشت ایران به برجام به دلیل برداشتن پنج‌گام در تعلیق تعهدات برجامی (مثلا ایران به جای IR1مدنظر توافق برجام از IR6  و IR8 استفاده می‎‌کند) بررسی شده است و به نتایجی رسیده‎اند. طی این روزها برخی سخنان و برنامه‌‎‎های تلویزیونی در تلاشند که نشان دهند هیچ پیشرفتی در مذاکرات اتفاق نیفتاده و طرف مقابل هم تصمیم به تغییر در رویه ندارد و به این ترتیب فضا را برای هوا شدن برجام مهیا می‌‎کنند.

او درباره آنچه رئیسی برای حذف دلار از روابط تجاری ایران عنوان کرده است، گفت: اینکه دلار را از معاملات بین‌‎المللی حذف کنیم، یک بحث است اما در ارتباط با یو-ترن، باید توجه داشته باشیم که تمامی ارزهای بین‎المللی به شکلی از طریق دلار تبادل می‎شود. چه بسا ما بخواهیم با یورو کار کنیم، اصلا درست هم باشد؛ دیگر آن اسناد و مدارک معاملاتی که صورت می‎گیرد به خزانه داری امریکا نمی‎رود و به خزانه داری اتحادیه اروپا می‌رود اما باردیگر چون باید از مکانیزم یو-ترن استفاده شود دوباره با دلار ارتباط برقرار می‌کنند؛مگر اینکه این مسائل را حل و فصل کرده باشند که کار گیر نکند. این نیست که ما ادعا کنیم؛ کاری با دلار نداریم و با آن معامله نمی‎کنیم و فرضا با عراق و پاکستان با ارز خودشان معامله می‎کنیم. اینجا به نظر می‌رسد در حد تهاتر جواب می‎دهد اما اینکه شما به خواهید صادرات انجام دهید و پولش را بگیرید و وارد بازارهای بین‌المللی بشوید و آنچه نیاز دارید خریداری کنید؛ به این سادگی نیست.

این تحلیلگر مسائل بین‎‌الملل در ادامه تصریح کرد: شعارهایی که داده می‎‌شود و ادعاهایی که بیان شده ؛ غیر از اجرائیات اقتصادی است. اجرائیات اقتصادی مسائل خاص خود را دارد که قاعدتا در گام اول باید بتوانند افرادی مناسب با اجرای برنامه مدنظرشان را در پست‎های کلیدی اقتصادی از جمله بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت صمت و سایر وزارت خانه های مرتبط به کار تجاری و اقتصادی قرار دهند. البته نباید تصور کرد که ما می‌توانیم همه نیازمندی‎هایمان را در داخل فراهم بکنیم و آنچه که الان هم در حال تامین هستیم از قطعات هواپیما و ماشین آلات سنگین با هزینه‎ای بیشتر از حد است. حداقل 20 درصد قیمت اضافی که برای خریداری مصرف می‌شود، هزینه می شود. برای اینکه این مسائل حل و فصل شود قاعدتا باید مساله برجام و برداشته شدن تحریم‎‌ها رفع شود. اینکه در شرایط فعلی کشور شعارهایی داده می‎شود به خود مجریان محترم مربوط است اما اینکه بخواهند اجرائی بکنند باید به این مسائلی که تا الان حاکم بوده و از این به بعد هم بر روابط و تعاملات بین‎الملل حاکم است توجه داشته‎‌باشند. 

او درباره آینده ایران با توجه به رئیس جمهور جدید و شرایط موجود گفت: تا الان بنا بر جبهه‎‌ها و جناح‌هایی که وجود داشتند و شعارهایی که اصولگرایی مطرح می‎کردند؛ آقای رئیسی از این دسته‎‎‌بندی عدول کرد چنانچه گفت که با دنیا تعامل خواهد کرد و برجام را محترم می‌‎شمارد و به فایده مند بودن برجام اشاره کرد؛ می‎‌توانیم بگوییم که بخش قابل توجهی از آنچه اصولگرایان تندرو مطرح می‎کردند در صحبت‎‌های ایشان حداقل در زمان تبلیغات انتخاباتی نبود اما اینکه از این به بعد ایشان در مقام عمل و اجرا تابع همان شعارها باشد یا واقعا تابع عقلانیت سیاسی و اقتصادی ضروری برای تامین منافع کشور باشد باید در چند روز آینده که کابینه را شکل می‎دهد و شعارها و سیاست‎‌های اصلی‎‌اش را بر آن مبنا تنظیم می‎‌کند ببینیم. اما آنچه تا الان از زبان ایشان شنیده شده به چارچوب‌‎های عقلانی مربوط به تامین منافع ملی توجه داشته است.