اختلاف شدید بین مخالفان پوتین/ در روسیه چه خبر است؟

کمیته جایزه صلح نوبل در روز پنجشنبه دو هفته قبل تصمیم گرفت به موراتوف جایزه سال 2021 خود را اعطا کند (به طور مشترک ماریا رِسا، روزنامه‌نگار فیلیپینی)، و دلیل این امر را تلاش‌های این دو برای حفاظت از آزادی بیان خوانده است. همزمان نوالنی که به‌تازگی از یک اقدام ترور جان سالم به‌در برده است در زندان به سر می‌برد.

واکنش‌ها به پیروزی موراتوف در دو هفته گذشته نشان‌دهنده اختلافات عمیق بین اپوزیسیون دولت پوتین بود. برخی هواداران نوالنی که امیدوار بودند او برنده این جایزه شود به این خبر واکنشی شدید و بسیار خشمگینانه نشان دادند. این افراد موراتوف را به‌دلیل تعامل با دولت پوتین محکوم کردند و مدعی شدند موراتوف به تقویت قدرت پوتین کمک می‌کند. این واکنش بحثی بسیار قدیمی را زنده کرد: بهتر است به مخالفت تسلیم‌ناپذیر ادامه داد یا تلاش کرد در داخل سیستم اصلاحات ایجاد کرد؟

موراتوف در واکنش به هواداران نوالنی در مصاحبه‌ای گفت: «ببینید، ما داریم روی کره زمین زندگی می‌کنیم. بهتر است در فضای مجازی کامنت‌های خشمگینانه بنویسیم یا تلاش کنیم زندگی مردم را بهبود بخشیم؟»

اما این اختلاف نشان‌دهنده نکته مهم دیگری هم است و آن این است که مخالفان پوتین بسیار متفرق و ضعیف هستند. دولت پوتین در سال‌های گذشته سیاستمداران، تجار، روزنامه‌نگاران، و روشنفکران مخالف خود را با روش‌های مختلفی از جمله حذف فیزیکی، زندان، و سانسور هدف گرفته است و این امر باعث شده اکثر چهره‌های مخالف یا مجبور به عزلت‌گزینی شوند یا از روسیه مهاجرت کنند. معدود چهره‌های مهم باقی‌مانده مثل ناولنی و موراتوف نیز به علت اختلافات درونی قادر نیستند تغییری جدی در روسیه ایجاد کنند.

دولت پوتین در اقدامی تعجب‌برانگیز کسب جایزه نوبل را به موراتوف تبریک گفته است. ناولنی هم از زندان در اعلامیه‌ای به او تبریک گفته و با تأکید بر ترور چند روزنامه‌نگار که برای موراتوف کار می‌کردند یادآوری کرده مدیریت رسانه‌ای مستقل در روسیه بسیار دشوار است. اما چهره‌های رسانه‌ای نزدیک به پوتین و نوالنی در مواضع غیررسمی به تصمیم کمیته صلح به‌شدت تاخته‌اند، امری که شاید نشانه این باشد که پوتین و نوالنی هرچقدر هم که با هم دشمن باشند در یک زمینه موافق هستند: هر دو از این‌که موراتوف جایزه صلح نوبل را برده خیلی خوشحال نیستند.