یک پیشنهاد مهم به تیم مذاکره کننده/ ایران درخواست کند تحریم ها به تدریج لغو شوند

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایلنا، حسن بهشتی‌پور، در ارزیابی روند مذاکرات وین در روزهای گذشته و همچنین استدلال هیأت مذاکره‌کننده ایرانی برای همراهی کارشناسان متعدد، گفت: خبر خوب آغاز مذاکرات این بود که هیات مذاکره‌کننده کشورمان پذیرفت که روند از صفر آغاز نشده به عنوان پیش‌نویس قرار بگیرد به این معنی که پذیرفتند روی موضوعاتی که توافق شده بحث نکنند، بلکه راجع به موضوعاتی که توافق نشده و در پرانتزها خالی مانده بود، بحث صورت بگیرد. این نقطه پیشرفت و مایه امیدواری است که مذاکرات به این صورت سریع‌تر پیش خواهد رفت تا این‌که بخواهند از نقطه صفر شروع کنند.

وی ادامه داد: نکته بعدی این است که مذاکرات به دو بخش تقسیم شده است؛ یک بخش انتظارات ایران برای لغو تحریم‌ها و بخش دوم انتظارات طرف مقابل برای بازگشتِ ایران به تعهداتش در برجام که از اردیبهشت ۹۸ کاهش پیدا کرده، است. کاملاً مشخص است دو مسیر را طراحی کرده‌اند تا بتوانند مذاکرات را به جایی برسانند و من امیدوارم این موضوع به رسمیت شناخته شود که قرار نیست هر آنچه ایران می‌خواهد به آن برسد یا قرار نیست هرچه آمریکا می‌خواهد محقق شود. قرار است دو طرف به خواسته‌های همدیگر توجه کنند، به خصوص به خطوط قرمز دو طرف احترام گذاشته شود و پس از آن راجع به موضوعات قابل‌مذاکره که می‌توان در مقابل آن انعطاف داشت، کوتاه آمد و به راه‌حل رسید. لازم است سریع‌تر به نتیجه برسند که هرچه این تسریع بیشتر باشد کمک می‌کند تا میزان فشاری که روی ایران از لحاظ اقتصادی هست، کاهش پیدا کند.

وی افزود: حال چه ما بخواهیم این را رد کنیم یا به قول بعضی‌ها آن را آدرس دادن به دشمن بدانیم مشکلی را حل نخواهد کرد؛ طرف مقابل کاملاً از جزئیاتِ وضعیت اقتصادی ما باخبر است. موضوعی نیست که امروزه بتوان آن را پنهان کرد. عالم و آدم می‌دانند که تولیدِ ناخالصِ داخلیِ ایران کاهش پیدا کرده و این چیزی نیست که بتوان آن را مخفی کرد. عالم و آدم می‌دانند که تورم و بیکاری افزایش پیدا کرده است، اما این‌ها دلایل گذشت ایران از خطوط قرمزش نیست که یا غنی‌سازی را کنار بگذارد یا بگوید که نمی‌خواهد تحریم‌ها را لغو کنید اما ایران می‌تواند این خواسته را مطرح کند که به جای رفع یکباره تحریم‌ها، به تدریج این اتفاق بیفتد؛ منتها سقف شروع و پایان آن هم کاملاً مشخص باشد و این‌که چقدر طرف مقابل از خودش انعطاف نشان می‌دهد خیلی تعیین‌کننده است؛ ما باید ببینیم طرف مقابل آمادگیِ گذشتن از خواسته‌هایی که از نظر ما ناحق هست را دارد یا خیر و آیا می‌خواهد بگوید مرغ یک پا دارد؟!

وی تاکید کرد: در دیپلماسی مرغ یک پا یا دو پا ندارد، بلکه چند پا دارد. بنابراین ما باید واقعاً به این نقطه برسیم که راه‌حل پیدا کنیم و در دیپلماسی هم به ما یاد داده‌اند که هزار راه نرفته وجود دارد، اینطور نیست که وقتی یک راه به نتیجه نمی‌رسد، آن را شکسته‌خورده بدانیم، راه‌های مختلف وجود دارد. البته اگر این اراده وجود داشته باشد که به توافق برسیم، اما اگر برای توافق اراده نکنیم هزار راه هم وجود دارد که مانع از رسیدن به توافق بشویم.

این تحلیل‌گر سیاست خارجی همچنین در پاسخ به این سوال که پیش از شروع مذاکرات وین، بسیاری از رسانه‌های خارجی روی بحثِ توافق موقت مانور می‌دادند که مشخص شد ایران بصورت رسمی با این مسئله مخالفت کرده است. اکنون اما راهکار بازگشت همزمان به تعهدات یا بازگشت گام به گام مطرح است، این راهکارها تا چه میزان می‌تواند مورد بحث قرار بگیرد، گفت: این‌ها جزو همان هزار راه نرفته‌ای هستند که پیش‌تر اشاره کردم. در حال حاضر آمریکا می‌گوید که ایران ابتدا به تعهداتی که در برجام دارد، برگردد، ۱۴ گزارش آمانو هم تأیید می‌کرد که ایران قبل از اردیبهشت ۹۸ کلیه تعهداتش را بدون هیچ کم و کاستی اجرایی کرده بود. از اردیبهشت ۹۸ بود که پس از یک سال انتظار بیهوده، ایران روند کاهش تعهدات را آغاز و هر دو ماه بخشی از این تعهدات را کاهش داد.

وی ادامه داد: حال طرف آمریکایی اصرار دارد که ایران ابتدا به تعهداتش برگردد، درحالی‌که این آمریکا بوده که از برجام خارج شده، بنابراین طرف ایران هم متقابلاً می‌گوید که اول آمریکا باید به تعهداتش برگردد، برای این‌که او خارج شده و ما به تعهداتمان عمل کرده‌ایم. یکی از آن راه‌های دیپلماسی این است که بگویند همزمان به تعهداتمان برگردیم، منتها این همزمانی به چه معناست؛ چون همزمانی فقط در این نیست که همه یک کلمه را ادا کنند، منظور از همزمانی این است؛ چطور ترامپ یک حکم صادر کرد که از برجام خارج شدیم، آقای بایدن هم حکمی صادر کند که ما به برجام برگشته‌ایم و تمامی تحریم‌هایی که آمریکا علیه ایران اعمال کرده بود را به حالت تعلیق در می‌آورد.

وی افزود: رئیس‌جمهور آمریکا این قدرت را دارد که تحریم‌ها را تعلیق کند یعنی هرچند نمی‌تواند خیلی از تحریم‌ها را لغو کند، اما می‌تواند آن‌ها را به حالت تعلیق در بیاورد. عرض من این است که پس از دادن این حکم، آیا ایران می‌تواند به اردیبهشت ۹۸ برگردد؟ مسلماً خیر. ایران باید بگوید من از امروز غنی‌سازیِ ۶۰ درصد اورانیوم یا تولید اورانیوم فلزی را متوقف می‌کنم که معنای آن اقدام در برابر اقدام است. البته حد و حدود موضوع باید کاملآً مشخص باشد که چه اقدامی را چه زمانی و چه طرفی انجام می‌دهد. باید تکلیف این سه «چه» را مشخص کرد. این موضوع همچنین باید کف و سقف هم داشته باشد و مشخص شود تا چه زمانی اینطور باشد؛ الی‌یوم‌القیامه که نمی‌توان این اقدام‌ها را ادامه داد، باید برای آن‌ها محدوده‌ای تعریف شود تا مثلاً بگویند تا ۶ ماه آینده تمامی تحریم‌ها لغو شده یا به حالت تعلیق درآمده و طرف ایرانی هم به تعهدات قبلی‌اش برگشته است.

بهشتی‌پور در ارزیابی کلی روند مذاکرات و پیش‌بینی زمان دستیابی به توافق نیز گفت: از روز ابتدایی دور هفتم اعلام کردم که این مذاکرات سخت، نفس‌گیر و طولانی خواهد بود و اینطور پیش‌بینی می‌شود.