صوفی: ملاک شورای نگهبان انتخابات حداقلی است/ اصلاح طلبان اعتبار خودشان را از دست دادند

اما، علی صوفی، فعال سیاسی اصلاح طلب، حضور اصلاح طلبان برای انتخابات را منوط به داشتن کاندیدا دانست. 

او همچین، با اشاره به احتمال رد صلاحیت دوباره کاندیدهای اصلاح طلب توسط شورای نگهبان، گفت:« الآن نمی توان گفت و به زمان انتخابات بستگی دارد. انتخابات تا به اکنون مسیر پر پیچ و خمی را طی کرده است. شورای نگهبان از زمانی که نظارت استصوابی را در دست گرفت، عملکرد متفاوتی را از خود نشان داد.» 

صوفی که معتقد است مردم به اصلاح طلبان پشت کردند، با اشاره‌ به بازسازی جبهه اصلاح طلبان، بیان کرد:« سطح نارضایتی مردم بالا است و خیلی عمیق تر از آن است که اصلاح طلبان بتوانند آن را بازسازی کنند. این یک اختلاف نظر تشکیلاتی نبود که بخواهند از دورن خود را بازسازی کنند. اصلاح طلبان در این پروسه انتخابات هایی که طی شده با فراز و فرودهایی مواجه بودند که به دلیل روش هایی است که خودشان در پیش گرفتند.»

مشروح گفتگوی علی صوفی را در ادامه بخوانید. 

************

 آقای صوفی، اخیرا آقای عارف در گفتگویی تاکید کردند که اصلاح طلبان باید در انتخابات شرکت کنند و حضور فعال داشته باشند، نظر شما در این باره چیست؟ آیا شرایط برای اصلاح طلبان فراهم است؟

من نظر شخصی ندارم، آقای عارف قبلا رئیس شورای عالی سیاست گذاری بودند و الآن در جبهه اصلاحات حضور ندارند. بنابراین این موضوع نظر شخصی ایشان به حساب می آید. اما، از تشکیلاتی اصلاح طلبان، در تشکیلات جبهه اصلاحات متمرکز هستند و تصمیماتشان در این جبهه متمرکز است.

اگر کاندیدای اصلاح طلب باشد، لیست می دهیم

پیش بینی شما، از تصمیم جبهه اصلاحات برای انتخابات چیست؟ فکر می کنید در انتخابات 1402 حضور فعال داشته باشد یا ...

جبهه اصلاحات طبق اساسنامه با رای اعضا مشخص می شود و ممکن است تصمیمی که جبهه می گیرد با اختلاف نظر هم رو به رو شود. در حال حاضر وقتی انتخابات و کاندیدایی وجود ندارد، بنابراین، خود به خود موضوعی برای تصمیم گیری در جبهه اصلاحات وجود ندارد. ملاک تصمیم گیری وجود کاندیدا است و اگر کاندیداهای اصلاح طلب، وجود داشته باشند، اصلاح طلبان با یک ساز و کاری، افراد اصلح را انتخاب کرده و یک لیستی را در حوزه های مختلف انتخابیه یا به صورت سراسری اعلام می کنند؛ اما، چون زمان انتخابات نیست و کاندیدایی هم وجود ندارد بنابراین، هنوز موضوعی به نام انتخابات در تصمیم گیری وجود ندارد.

ملاک شورای نگهبان انتخابات حداقلی است

فکر می کنید در انتخابات 1402 به اصلاح طلبان یک فرصت دوباره داده می شود یا باز هم نهادهای نظارتی ریسک ردصلاحیت ها را می پذیرند؟

الآن نمی توان گفت و به زمان انتخابات بستگی دارد. انتخابات تا به اکنون مسیر پر پیچ و خمی را طی کرده است. شورای نگهبان از زمانی که نظارت استصوابی را در دست گرفت، عملکرد متفاوتی را از خود نشان داد. در مجلس ششم شورای نگهبان فضا را باز گذاشت اما، در مجلس هفتم، هشتم و نهم کاملا فضا را بست. در سال 94، شرایط ایجاب کرد لیستی به نام لیست امید تهیه کنند و حتی در مجلس فراکسیونی به همین نام تشکیل بدهند.

سپس در سال 98، شورای نگهبان کاندیداهای اصلاح طلبان را در سراسر کشور رد صلاحیت کرد و شورای عالی سیاست گذاری که آقای عارف رئیس آن بود، بیانیه‌ای داد مبنی بر آن که از ارائه لیست معذوریم. شرایط فرق می کند.

انتخابات حداکثری در انتخابات سال 98 حاصل نشد و مجلسی که روی کار آمد با پایین ترین سطح رای تشکیل شده است. در سال 1400 نیز این موضوع بهبود پیدا نکرد و مردم رغبتی برای حضور در پای صندوق های رای از خود نشان ندادند. از نظر کلی این، یک هشدار و زنگ خطر است و با معیارها و ملاک هایی که انقلاب اسلامی با آن شکل گرفت و دوام یافت سازگار نیست.

به تعبیر سخنگوی شورای نگهبان که در جریان انتخابات 1400، اشاره کرد که ملاک مشارکت حداکثری نبوده و اگر حداقلی هم پای صندوق های رای بیایند، از نظر قانونی مشروعیت دارد. این سخن نشان داد که مشارکت حداکثری که ترجیع بند همه انتخابات ها، توسط رهبر انقلاب بود، دیگر مطرح نیست. اگر به همین منوال ادامه پیدا کند، شاهد انقباض سیاسی بوده و کاندیداها با نظارت استصوابی رد صلاحیت می شوند، انتخابات از موضوعیت می‌افتد و دیگر رقیبی برای برگزاری انتخابات وجود ندارد.

برخی خواص می خواهند انتخابات از موضوعیت بیفتد

طرفداران آن به صورت سنتی رای داده  و مهم نیست مجلس بعدی با هر عنوان انقلابی، سوپر انقلابی یا غیر انقلابی را با چه میزان رایی تشکیل می دهند. مجلسی فرمایشی تشکیل می شود.

امام خمینی(ره) انتخابات را از حقوق مردم می دانستند و با منافع خواص در تضاد بود. خواص همیشه به دنبال مهندسی کردن انتخابات بودند و به نفع خودشان تمام کنند. می خواستند به عنوان قیم مردم عمل کرده و آنان را تقلیل کنند. امام (ره)، نیز از ابتدای انقلاب در برابر این خواست خواص مقاومت کرده و معیار مشروعیت نظام را مشارکت مردم و انتخابات آزاد می دانست. 

اگر این روال ادامه پیدا کند، انتخابات از موضوعیت می‌افتد و مردم آگاه نیز نسبت به صندوق های رای بی تفاوت شدند.

روحانی به اصلاح طلبان پشت کرد

مردم نسبت به جریان های سیاسی بی تفاوت شدند. با توجه به ساز و کار حاکمیت و نظارت استصوابی، مردم دیدند اصلاح طلبان به زعم دکتر عارف که باید در انتخابات شرکت کنیم از سال 92 تا 96، با حذف همه کاندیداهایی که داشتند باز هم در انتخابات شرکت کرده و لیست ارائه دادند. حتی از اصولگرایان نیز در لیست خودشان هم استفاده کرده و به سراغ اقای روحانی رفتند. آقای عارف نیز کاملا حضور آقای روحانی در انتخابات و اجماع اصلاح طلبان روی ایشان را، زخم عمیق بر پیکر اصلاح طلبان می داند.

اخیرا نیز در گفتگویی به همین موضوع اعتراض داشتند. اصلاح طلبان مجبور شدند به سراغ کاندیداهای غیر اصلاح طلب بروند و ماهیت این افراد کار دست ما داد. اصلاح طلبان به خواست مردم احترام می گذاشتند و ما برای اولین بار شاهد بودیم آقای روحانی علی رغم رایی که از مردم به واسطه اصلاح طلبی گرفت هم به مردم و هم به اصلاح طلبان پشت کردند. به مردم نیز حق می دهیم نسبت به جریان اصلاح طلبان بی اعتماد شده و با صندوق رای قهر کنند. بنابراین، اصلاح طلبان دیگر نخواستند این رویه را ادامه بدهند و به سراغ کاندیداهای غیر اصلاح طلب در سال 98 نرفتند.

در سال 1400 نیز همین اتفاق تکرار شد و جبهه اصلاحات، اعلام کرد که کاندیدایی برای ما باقی نمانده است. اما، عده ای سعی کردند اصلاح طلبان را قانع کردند از آقای همتی یا مهر علیزاده حمایت کنند. اما، اصلاح طلبان دوبار رای رای گیری کردند برای آقای همتی و در آخر از حمایت ایشان امتناع کردند. اگر همین روال در انتخابات 1402 ادامه داشته باشد و برای اصلاح طلبان که دارای مخاطب کمی هستند، بدون رای مردم هیچ کاری نمی توانند بکنند.

سطح نارضایتی مردم از اصلاح طلبان عمیق است

پس از شکست اصلاح طلبان در انتخابات 98 و 1400، عده‌ایی گفتند که اصلاح طلبان باید جبهه خود را بازسازی کنند. شما هم اشاره کردید که مردم با اصلاح طلبان قهر کردند، پس چرا تلاشی برای بازسازی این جبهه، افکار عمومی و بدنه‌ رایتان دیده نمی شود؟

سطح نارضایتی مردم بالا است و خیلی عمیق تر از آن است که اصلاح طلبان بتوانند آن را بازسازی کنند. این یک اختلاف نظر تشکیلاتی نبود که بخواهند از دورن خود را بازسازی کنند. اصلاح طلبان در این پروسه انتخابات هایی که طی شده با فراز و فرودهایی مواجه بودند که به دلیل روش هایی است که خودشان در پیش گرفتند. به طور مثال، در انتخابات 84، اصلاح طلبان با تکثر انتخابات وارد صحنه شدند و شکست خوردند. مردم هم گلایه می کنند که چرا کاندیدای واحد معرفی نکردید. در انتخابات سال 92 که فعالیت های انتخاباتی در سال 91 متمرکز شده بود، من با آقای عارف همکاری داشتم و با ایشان که به استان ها می رفتیم مردم فریاد می زدند کاندیدای واحد، ائتلاف ائتلاف. با توجه به خواست مردم اصلاح طلبان تجدیدنظر کرده، تشکیلات خود را با هدف انسجام بخشی و اجماع سازی بازسازی کردند.

بنابراین، اصلاح طلبان بین آقای روحانی و عارف اجماع کردند و با یک سازکاری مثل نظرسنجی، آقای عارف را مجاب کردند کنار بروند و باعث پیروزی انتخابات شد. اما، در حال حاضر مردم به اصلاح طلبان پشت کردند. اصلاح طلبان دچار پارادوکس شدند. خواست حاکمیت از اصلاح طلبان این است که اگر همه کاندیداهای شما رد صلاحیت شدند باز هم باید در انتخابات شرکت کنید. اصلاح طلبان در سال 1400، از خواست حاکمیت تمکین کردند و علی رغم آنکه جبهه اصلاحات کاندیدایی را معرفی نکرد، برخی از اعضای جبهه اصلاحات از آقای همتی حمایت کردند. آقای خاتمی نیز بدون ذکر نام آقای همتی از اصلاح طلبان خواستند در انتخابات شرکت کنند. با این حال دیدیم که مردم به اصلاح طلبان پشت کردند. اگر رای 2 میلیونی آقای همتی را اگر به پای اصلاح طلبان گذاشته شود، به این معنی است که دیگر اصلاح طلبان موقعیتی برای حضور در انتخابات نخواهند داشت.

اصلاح طلبی هیچ وقت نمی‌میرد چون...

برخی می گویند جریان اصلاح طلبی مُرده است و ...

خیر، این تحلیل را قبول ندارم. تعبیر اطلاح طلبی با اصلاح طلبان متفاوت است. اصلاح طلبی هیچ وقت نمی‌میرد چون هر نظامی یک وضع مطلوبی و یک وضع موجود دارد. وضع موجود از وضع مطلوب حاصله است. کمااینکه رهبر انقلاب که همیشه از جمهوری اسلامی دفاع می کنند، فرمودند با نتوانستیم به عدالت اجتماعی دست پیدا کنیم. همچنین ایشان در سال گذشته فرمودند شاخص اقتصادی منفی است.

اصلاح طلبان اعتبار خودشان را از دست دادند

همچنین ایشان در اولین دیدار با دولت جدید فرمودند که اعتمادعمومی باید بازسازی شود و یکی از ماموریت های مهم دولت آقای رئیسی بازگرداندن اعتماد عمومی است. پس ما وضع موجودمان با وضع مطلوب که باید عدالت اجتماعی و اعتمادعمومی باشد، فاصله زیادی دارد. این موضع معلول علت های متعددی از جمله ناکارآمدی است. بنابراین، همیشه اصلاحات به این معنی که از وضع موجود انتقاد کنند و آن را اصلاح کنند همیشه وجود دارد. اصلاح طلبی یک تفکر و اندیشه است که از بین نمی رود حال آنکه اصلاح طلبان افراد متعددی هستند که ممکن است بروند و نسل جدید سازکار جدیدی داشته باشند. اصلاح طلبان اعتبار خودشان را از دست دادند اما، اصلاح طلبی مطالبه مردم است. آنان می خواهند شاخص های اقتصادی اصلاح شود و رهبر انقلاب نیز همین را می خواهند.

رئیسی با نهادهای قدرتی که عامل روی کار آمدن او بودند، نمی تواند مقابله کند

آقای رئیسی یا حاکمیتی که از ایشان حمایت کرد، نتوانست اوضاع را بهبود ببخشید و وضع مردم بدتر شده است. گرانی ها بیشتر شده و تصمیمات دولت به نفع مردم نیست. این دولت به نام جراحی اقتصادی اعلام کرد که یارانه 4 کالای اساسی را برداشته و گران می شود. اما، این 4 قلم روی 4 هزار کالای دیگر تاثیر گذاشته است.

این دولت در فعالیت های اقتصادی به سیاست های آقای روحانی معترض بود اما، قاطع تر از ایشان این سیاست ها را ادامه می دهد. آنچه که این دولت انجام داد اصلاحات نبود بلکه دامن زدن به فساد بود. اگر ارز 4200 تومان را به اسم رانت خواری حذف کردند، به این معنا نیست که فساد حذف شد. فساد حذف نشد به این دلیل که انحصار طلبی وجود دارد و همه چیز دست یک افراد خاص است. هنوز نتوانستند یک لیستی رائه بدهند از کسانی که ارز 4200 تومانی گرفتند و من معتقد هستم که هر دو جریان سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا از این ارز بهره مند شده و به فساد کشیده شدند.

بنابراین جرات ندارند لیست را اعلام کنند. آقای رئیسی در انتخابات شعار دادند که رقیب من فساد است ولی ایشان، این شعار را ساده اندیشانه مطرح کردند. فساد آنقدر عمیق است که ایشان نمی تواند با ابزارهایی که وجود دارد آن را حل کند. نهادهای قدرت آلوده به فساد هستند و نمی تواند با آن نهادهای قدرتی که عامل روی کار آمدن ایشان بود، مقابله کند.