پاسخ آمریکا به پیشنهادات ایران از زبان فرجی راد

پیش از اینکه بورل و انریکه مورا و معاون او به تهران برسند، تصویری از گفتگوی آنها بر سر میز شام با رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا برای ایران، منتشر شده بود. انتشار این تصویر و اعلام این موضوع که آمریکا به مسیر دیپلماسی معنادار با ایران متعهد است، باعث شد تا گمانه زنی ها برای عبور از بحرانی که از زمستان امسال شروع شده بود، افزایش پیدا کند.

حالا قرار است این بار مذاکرات ایران با طرف های برجام، نه در وین که در یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس برگزار شود. گمانه زنی هایی از برگزاری گفتگوها در عمان یا قطر وجود دارد. در این گفتگوها البته نقش میانجی را طرف اروپایی در بین ایران و امریکا بازی می کند و کشور عربی که میزبان خواهد بود، نقش ویژه ای در پیشبرد مذاکرات ندارد. این در حالیست که بایدن قرار است به زودی به خاورمیانه سفر کند و کشورهای عربی خلیج فارس خود را برای ترمیم روابط خود با آمریکا، در غیاب ایران آماده می کردند. طرح میزبانی یکی از کشورهای عربی برای ادامه مذاکرات برجام، می تواند اهداف سفر بایدن را به حاشیه ببرد.

عبدالرضا فرجی راد استاد ژئوپلتیک دانشگاه و سفیر اسبق ایران در نروژ در مورد اهمیت بازگشت ایران بر سر میز گفتگوهای برجامی می گوید: ایرانی ها قبلا اعلام کرده بودند که ما پیشنهاداتی به آمریکایی ها داده ایم و آقای رابرت مالی هم در اروپا با بورل و مورا عکس انداخته و بورل روز بعد به تهران آمده، این اتفاقات نشان می دهد که طرف آمریکایی پاسخی به پیشنهادات طرف ایرانی داده که احتمالا مثبت بوده است. لذا وقتی که بورل به ایران می آید هر دو طرف اعلام کرده اند که مذاکرات به زودی شروع می شود. این نشان می دهد که بخشی یا همه پیشنهادات ایران را پذیرفته یا پیشنهاداتی ارائه داده اند که توانسته ایرانی ها را راضی کند. آنچه که مسلم است اینکه جریانات دوباره به سمت مثبت حرکت خواهند کرد.

وی در خصوص اهمیت این سفر با توجه به سفر بایدن به منطقه برای شرکت در نشست ریاض گفت: دشمنان ایران در این مدت دنبال این بودند که حرکت های تندی انجام داده یا گروه امنیتی و دفاعی شکل دهند که هدفشان هم ایران بود. اگر تا قبل از سفر بایدن بتوانیم امیدواری ها را بالا ببریم یا به توافق برسیم، طبعا سفر رییس جمهور امریکا به خاورمیانه خیلی به ضرر ما نخواهد بود و خوشحالی های طرف های مقابل ما به ناامیدی تبدیل خواهد شد.

وی در خصوص اینکه ممکن است هر دو طرف بر سر شروطی که قبلا اعلام کرده بودند، کوتاه آمده باشند گفت: این خبر چند بار پخش شده که ایران درخواست داده تا قرارگاه خاتم از فهرست تروریستی خارج شود. اگر این درست باشد نشان می دهد که ایران خواسته مدارا کند و طرف امریکایی هم محبور است که مدارا کند. با توجه به اینکه ما پیشنهاداتی داده و گرفته ایم، احتمال می دهم که هر دو به سمتی حرکت کنند که بتوانند در مذاکرات به جایی برسند. اخیرا نخست وزیر انگلیس تمایل خود را برای گسترش همکاری های اقتصادی با ایران اعلام کرده بود. این نشان می دهد که بوریس جانسون از محتوای پیام ها آگاهی داشته و چیزهای مثبتی را مشاهده کرده است.

فرجی راد در پایان در مورد ارتباط سفر لاوروف به تهران و ارتباط آن با سفر بورل گفت: سفر لاوروف، وزیرخارجه روسیه هم می تواند در راستای این اتفاقات باشد. وزیرخارجه ایران گفته که اگر بخواهد برجام عملی شود، منافع روس ها هم باید در نظر گرفته شود، می تواند این موضوع یکی از دلایل حضور لاوروف در ایران باشد. روس ها تحریم هستند و انتظار دارند که با ایران بتوانند مانند دیگر کشورها روابط تجاری داشته باشند.