برای اولین‌بار؛ فرجام برجام با هوش‌مصنوعی
فرجام برجام یکی از معماهای کلیدی در عرصه سیاست خارجی ایران است و کارشناسان و تحلیلگران متعددی طی دو سال گذشته و پس از آغاز ریاست جمهوری بایدن در این زمینه اظهارنظر کردهاند اما در جهانی که هوش مصنوعی به آن تکانه‌های بزرگی وارد کرده است؛ حذف این عامل از فرآیند تحلیل برنامه جامع اقدام مشترک دیگر دور از واقعیت‌های جهان امروز به نظر می‌رسد.
اما آنچه در هفته‌های اخیر بیشتر محل بحث و مجادله در زمینه هوش مصنوعی بوده است، سرویس چت جی‌پی‌تی با سرمایه‌گذاری مایکروسافت و OpenAI است؛ در عین حال این سرویس برای ایرانی‌ها بیشتر از سایر سرویس‌های مرتبط با هوش مصنوعی قابلیت استفاده و کاربرد دارد. در سال‌های اخیر برخی رسانه‌های آمریکایی از جمله نیویورک‌تایمز تلاش کردهاند نظرات هوش مصنوعی را درباره موضوعات مختلف بین‌المللی جویا شوند. حال برای اولین بار در ایران، سرویس جهان و دیپلماسی روزنامه «دنیای‌اقتصاد» تصمیم گرفت فرجام برجام را با هوش مصنوعی به بحث بگذارد و نظرات چت جی‌پی‌تی را در مورد علل به بنبست رسیدن مذاکرات و راهکارهای عبور از این مرحله به بحث بگذارد. آنچه در پی می‌آید عینا نظرات هوش مصنوعی این سرویس است که به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» بازگو شده است.
جی‌پی‌تی نظر می‌دهد
«برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با موانع متعددی از جمله توسعه برنامه هسته‌‌‌ای ایران و ژئوپلیتیک مرتبط با جنگ در اوکراین مواجه شده است. دیپلماسیِ احیای این توافق‌نامه برای کنترل تسلیحات با چالش‌‌‌هایی مواجه شده است و مشخص نیست که آیا طرفین می‌توانند به توافق برسند یا خیر. هیچ راهحل جامعی برای حل بنبست در برجام وجود ندارد. این امر مستلزم تلاشهای دیپلماتیک مستمر و مذاکرات بین طرفهای درگیر برای یافتن راه‌‌‌حلی قابل توافق است. بنابراین راهحل خاصی برای خروج از بنبست در برجام وجود ندارد. وضعیت پیچیده است و طرفین با علایق و نگرانی‌های متفاوت درگیر مساله شده‌‌‌اند. این امر مستلزم تلاشهای دیپلماتیک مستمر و مذاکرات بین طرفهای درگیر برای یافتن راه‌‌‌حلی قابل توافق است. برخی از راه‌حل‌‌‌های بالقوه می‌تواند شامل بازنگری در شرایط توافق، رسیدگی به نگرانی‌های همه طرفهای درگیر و یافتن زمینه‌‌‌های مشترک برای همکاری باشد. برخی از تحلیلگران پیشنهاد کردهاند که یک توافق موقت یا برداشتن گام‌‌‌های کوچک از سوی طرفهای درگیر می‌تواند راه‌‌‌های بالقوه‌‌‌ای برای غلبه بر بنبست برجام باشد. این رویکردها می‌تواند به ایجاد اعتماد و اطمینان در میان طرفهای درگیر کمک کند و راه را برای مذاکرات و همکاری‌‌‌های بیشتر هموار کند. با این حال، وضعیت پیچیده است و در نهایت مستلزم تلاشهای دیپلماتیک و مذاکرات مداوم برای یافتن راه‌‌‌حلی قابل توافق است. (همچنین) پیشنهاد گام‌‌‌های کوچک خاصی که برای خروج از بنبست در برجام مفید باشد، دشوار بوده، زیرا شرایط پیچیده است و طرفین با منافع و نگرانی‌های متفاوت درگیر هستند. (اما) برخی از گام‌‌‌های کوچک بالقوه می‌تواند شامل اقدامات اعتمادساز مانند افزایش شفافیت و ارتباطات، رسیدگی به نگرانی‌های خاص طرفهای درگیر و یافتن زمینه‌‌‌های مشترک برای همکاری باشد. در نهایت، رسیدن به توافق برای تعیین اینکه چه گام‌‌‌های کوچک خاصی می‌تواند تعیین‌‌‌کننده باشد، مستلزم تلاشهای دیپلماتیک و مذاکرات مستمر است. (همچنین) پیامدهای بالقوه عدم‌خروج از بنبست در برجام می‌تواند به توسعه برنامه هسته‌‌‌ای ایران و افزایش چشم‌‌‌انداز درگیری بین ایران و رقبای منطقه‌‌‌ای‌‌‌اش از جمله اسرائیل و عربستان سعودی منجر شود. افزون بر این می‌تواند به تحریم‌های بیشتر و تنش‌های دیپلماتیک بین طرفهای درگیر منجر شود. برای همه طرف‌‌‌ها مهم است که به تلاشهای دیپلماتیک برای یافتن راه‌‌‌حلی مورد توافق برای حل بنبست ادامه دهند.
چالش‌‌‌های اصلی در حل بنبست در برجام شامل منافع و نگرانی‌های متفاوت میان طرفهای درگیر، عوامل ژئوپلیتیک و پیشرفت‌‌‌های هسته‌‌‌ای ایران است. تلاشهای دیپلماتیک برای احیای این توافق با موانع متعددی مواجه شده است و مشخص نیست که آیا طرفین می‌توانند به توافق برسند یا خیر. برای رسیدگی به این چالش‌‌‌ها و یافتن راه‌‌‌حلی مورد توافق دوجانبه، به تلاش‌‌‌ها و مذاکرات دیپلماتیک مستمر نیاز است. پیش‌بینی اینکه در شرایط فعلی بایدن چه اقدامات خاصی را در صورت ادامه بنبست در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) انجام دهد، دشوار است. پرزیدنت بایدن قصد خود را برای بازگرداندن توافق هسته‌‌‌ای 2015 با ایران ابراز کرده و تلاشهای دیپلماتیک برای احیای این توافق انجام داده است. با این حال، هنوز مشخص نیست که دولت آمریکا در صورت عدم‌دستیابی به توافق، چه اقدامات خاصی را انجام خواهد داد. پیش‌بینی اینکه پرزیدنت بایدن چه اقدامات خاصی را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری انجام دهد دشوارتر است. تصمیمات سیاسی می‌تواند تحت‌تاثیر طیف وسیعی از عوامل باشد و پیش‌بینی دقیق اقدامات آینده برای من امکان‌پذیر نیست.»
