یازده سپتامبر اسرائیل

به گزارش اقتصادنیوز ، شنبه حماس طی عملیاتی پیچیده و در عین حال غافلگیر کننده، مواضع اسرائیل را هدف قرار داد و بدین طریق جنگی کلید خورد که طی 50 سال گذشته بی سابقه بوده است. بازیگران منطقه و جهان در تلاش اند تا از میزان تنش ها بکاهند اما شواهد حکایت از آن دار  که دامنه درگیری ها می تواند گسترده تر شده و جنگی تمام عیار را رقم بزند. در همین راستا نشریه فارن افرز با مارتین ایندیک، فعال در بخش دیپلماسی آمریکا و خاورمیانه،سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل و نماینده ویژه باراک اوباما جهت مدیریت رایزنی های اسرائیل و فلسطین در سال های 2013 و 2014 گفتگویی داشته است.

تابویی که شکست!

ایندیک در پاسخ به این سوال که حملات اخیر حماس به اسرائیل یادآور حملات 11 سپتامبر بوده یا خیز؛ گفت: آنچه رخ داد شکست کامل اسرائیل بود. اسرائیلی‌ها عادت کرده‌اند تا با توسل به ابزارهای پیچیده جاسوسی بدانند فلسطینی‌ها چه می‌کنند. آنها با ساخت دیوار گران قیمت بین غزه و جوامع اسرائیلی مرز ساختند و مطمئن بودند که حماس بیش از هر زمان دیگر بر آتش‌بس طولانی‌مدت متمرکز است. اما مشخص شد که همه اینها فریب بزرگ بوده است. بنابراین مردم در شوک هستند - و مانند 11 سپتامبر، این احساس وجود دارد که چگونه ممکن است جامعه اطلاعاتی اسرائیل و نیروهای دفاعی این بازیگر بدین طریق درهم شکسته شوند.

تحلیلگر امروز و سیاستمدار پیشین آمریکایی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا حماس امروز از این منطق استراتژیک پیروی کرد هم گفت: در این باره همه در شوک هستند. اما باید عوامل بیرونی و منطقه ای را لحاظ کرد. امروز جهان عرب در تلاش برای عادی سازی روابطش با اسرائیل است. عربستان نیز خود را برای تحقق این سناریو آماده کرده و یکی از شروطش توافق اسرائیل با تشکیلات خودگردان است؛ ساختاری که رقیب اصلی حماس محسوب می شود. ایندیک در ادامه مدعی شد: آنچه رخ داد فرصتی برای حماس ایرانی بود تا کل روند را مختل کنند. به ادعای این سیاستمدار آمریکایی: حماس از دیکته ایران پیروی نکرد اما با تهران هماهنگ بود.

چشم اندازی هولناک

به ادعای سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل، به احتمال زیاد، انگیزه اصلی حماس برهم زدن توافق میان ریاض و تل آویو بود، زیرا چنین توافقی برایش تهدید  است. از همین رو می توان گفت که فرایند عادی سازی رابطه اسرائیل و عربستان حداقل در کوتاه مدت تحت تاثیر چنین حمله ای قرار گرفته و مسئله فلسطین به کانون توجه ها بازگشته است. به همین دلیل فعلا رهبرانی چون محمد بن سلمان تمایلی برای رویارویی در برابر منتقدان حماس را ندارند. این تحلیلگر همچنین در باب گزینه های احتمالی اسرائیل در شرایط کنونی هم گفت که تل آویو، ارتش را بسیج کرده و از زمین و هوا غزه را هدف قرار می دهد. با این همه اگر این حملات زمینه ساز عقب نشینی حماس و آزادی گروگان ها نشود، این احتمال بالا است که غزه هدف حملاتی وسیع تر قرار بگیرد.

از منظر ایندیک، بایدن در ارتباط با چنین رویارویی از گزینه های معتدل پیروی کرده و رویکردی محتاطانه خواهد داشت . از همین رو واشنگتن طبیعتا خواهان بازگشت به وضعیت پیشین است و در این مسیر مصر و قطر تلاش دارند تا حماس را متوقف کنند، هرچند شواهد نشان می دهد این امر شدنی نخواهد بود. ایندیک در ادامه مدعی شد، اگر تعداد کشته‌شدگان فلسطینی افزایش یابد، حزب‌الله ممکن است به مبارزه بپیوندد. این گروه مجهز به 150 هزارموشک است که می توانند شهرهای اصلی اسرائیل را هدف قرار داده و جنگی همه جانبه نه تنها در غزه بلکه در لبنان به راه اندازند.از سوی دیگر، عربستان سعودی، مصر، اردن و کشورهایی که توافقنامه عادی سازی رابطه با اسرائیل را امضا کردند همه خواهان آتش بس هستند، زیرا هر چه تنش طولانی تر شود، حفظ روابطشان با اسرائیل دشوارتر خواهد شد.

سفیر پیشین اسرائیل در آمریکا مدعی است که شاهد بحرانی عمیق با ابعادی گسترده و نامشخص هستیم از منظر او ، نتانیاهو در شرایط سختی قرار دارد چرا که باید رادیکال های عضو ائتلاف تحت رهبری اش را مهار کرده و با رهبران اپوزسیون هم صدا گردد. از دیدگاه او ، نتانیاهو ممکن است از این اهرم برای به حاشیه راندن افراط گرایان و نشان دادن مسئولیتش استفاده کند. ایندیک بازه زمانی که چنین حمله ای رخ داده است را نیز قابل تامل می داند. او تاکید می کند:  حماس 50 سال بعد از جنگ یوم کیپور حمله کرد؛ نبردی که اعراب خود را پیروز ان می دانستند.حال حماس نشان داد که می‌تواند این پیروزی را تکرار کرده و جایگاهش را در جهان عرب برجسته کند.