قمار چین در جنگ حماس و اسرائیل/ ماهیگیری پکن از آب گل آلود

به گزارش اقتصادنیوز، موضع چین در مورد جنگ غزه برای بسیاری از ناظران بحث برانگیز و مبهم است. پکن از بمباران غیرنظامیان توسط اسرائیل انتقاد و نقض قوانین بین المللی را محکوم کرده است.شی جین پینگ تا پایان نشست سوم کمربند و جاده منتظر شد تا درباره این بحران اظهارنظر کرده و موضع دیرینه چین مبنی بر اجرای راه حل دو کشوری را تکرار کند. وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، از این هم فراتر رفت و بمباران غیرنظامیان غزه توسط اسرائیل را فعلی فراتر از دفاع از خود تبیین کرد.

میدان داری برای بازی تازه

همانطور که در اوکراین، چین برخلاف ایالات متحده، تلاش دارد تا نقش قدرت بزرگ صلح طلب و بی طرف را ایفا کند، انفعال و سکوتش در ارتباط با جنگ اسرائیل و حماس، بیش از آن که نشان از موضعی غیرمداخله جویانه باشد، دلیلی بر ضعف است. به این معنی که پکن فارغ از مانورهایی که می دهد، قادر به تاثیرگذاری بر رویدادها نیست – چنین موقعیتی زمانی که منافع چین مستقیما تهدید شود، دردناک هست.شاید به همین دلیل پکن به شکلی جدی با روسیه در باب فلسطین همسو شده، تحولی بی‌سابقه که هدف آن تضمین جایگاهش پشت میز مذاکره با حداقل هزینه و تضعیف نفوذ ایالات متحده در منطقه است.

چین در حال بازی با قواعد تعریف شده در کتاب بازی اوکراین در مورد جنگ اسرائیل و حماس است و ترسیم مسیری متفاوت از ایالات متحده و متحدانش.آنگونه که چاتم هاوس نوشته، تعاملات دیپلماتیک مقام های چین با منطقه به شدت به سیاست پکن برای ایجاد تعادل بین کشورهای خلیج فارس و ایران و بین قدرت های اصلی منطقه و اسرائیل منوط است.به نوشته این موسسه مطالعاتی، لفاظی پکن با دقت طراحی شده تا بر زمینه های گسترده تر، مانند اجرای راه حل دو کشوری، پرداختن به مسائل بشردوستانه و جلوگیری از سرایت درگیری به منطقه تمرکز کند.در همین راستا چین حمله اسرائیل به غزه را مجازات دسته جمعی غیر نظامیان توصیف کرده است. به ادعای ناظران، این رفتار یک غول صلح طلب و مرکانتیلیست نیست. در عوض، استراتژی سازمان یافته و آگاهانه برای دستیابی به اهداف چین در منطقه و فراتر از آن است.

جنگ گفتمانی به سبک پکن

چین بدون شک از اینکه پای آمریکا به درگیری های منطقه کشیده شود، خرسند است.کارشناسان چینی بر این باورند که هر چه تئاترهای غیر آسیایی استراتژیک‌تر باشد و توجه واشنگتن را جلب کند، چین زمان و فضای بیشتری برای اثبات سلطه استراتژیک خود در اقیانوس هند و آرام به دست می‌آورد.پکن بار دیگر بر وابستگی تاریخی اش به آرمان فلسطین (سیاستش از زمان مائوتسه تونگ) و سیاست خود در مورد آنچه که می توان "بی طرفی ضد غربی" نامید، تاکید کرده است.این بازیگر همچنین از به چنین موضعی متوسل می شود تا پایگاه حمایتی پرجمعیت و استراتژیک را از آن خود کند. بسیاری از کشورهای جنوب جهانی با فلسطین همدل هستند و بنابراین جنگ موضوعی است که چین می تواند از آن برای بسیج حمایت از رهبری خود در کشورهای در حال توسعه استفاده کند.

پکن به دنبال تحکیم وحدت منطقه‌ای است، از همین رو بر اساس ابتکار عملش در توافق دیپلماتیک عربستان و ایران نقش میانجیگر را ایفا و اینگونه پیروزی دیپلماتیک را به نام خود ثبت کرد. چین با تاکید بر موضع بی‌طرفانه اش و نقشش به عنوان صدای جنوب جهانی، می‌خواهد جایگاه اخلاقی ایالات متحده را زیر سوال ببرد.هدف نهایی این بازیگر، تنزل جایگاه جهانی ایالات متحده و پیروزی در جنگ «گفتمانی» است.با این حال، به باور ناظران، سیاست چین ناقص و ناپایدار است.«بی‌طرفی ضد غربی» چین، اسرائیل را به تلافی دیپلماتیک وامی دارد و بدین طریق تل آویو هم صدا با  50 کشور دیگر سیاست‌های چین علیه اویغورها در سین کیانگ را به چالش خواهد کشید.

به سان جنگ اوکراین، جنگ اسرائیل و حماس نشان می دهد که «بی طرفی ضد غربی» رویکرد پیچیده ای است. برای بی طرف تلقی شدن، دیگران نیز باید آن را باور کنند.بی طرفی همچنین مانع از تاثیر مستقیم چین بر رویدادهای خطرناک و در عین حال موثر برای منافعش است.چین رابطه اقتصادی قدرتمندی با منطقه دارد. این کشور بزرگترین شریک تجاری کثر کشورهای خاورمیانه  است و تقریبا نیمی از نفت وارداتی اش از خلیج فارس می آید. تجارت کل چین با جهان عرب در سال گذشته بیش از 430 میلیارد دلار بود. حال منافع پکن در برابر جنگ‌های منطقه‌ای و بی‌ثباتی آسیب‌پذیر هستند - اما رهبران چینی تنها می‌توانند از راه دور شاهد وقوع رویدادها باشند.