پایان تاریخ مصرف گنبد آهنین اسرائیل/حماس نسخه امنیتی تل آویو را پیچید

به گزارش اقتصادنیوز، پس از گذشت چهار هفته از حملات حماس، اسرائیل درگیر تغییراتی جدی شده است. حمله 7 اکتبر استراتژی امنیتی حاکم بر اسرائیل را در هم شکست و پایانی بود بر الگوی پیشین بازدارندگی. اگرچه هنوز همه جزئیات مشخص نیست، اما واقعیت این است که علائم هشدار بالقوه نادیده گرفته شد و اولویت های امنیتی نادرست، حمله را وسیع تر کرد.

فرضیه هایی که رنگ باخت

به ادعای ناظران در شرایط کنونی توانایی اسرائیل برای بازتعریف الگوی استراتژی امنیتی با اهمیت تر از گذشته شده، بالاخص آن که تل آویو باید فراتر از غزه، شبکه گسترده تر تهدیدهای حامیان ایران در چندین جبهه را مهار کند.مدل بازدارندگی که پیشتر سیاست‌های امنیتی اسرائیل در غزه را شکل می داد، طی سال‌ها شکل گرفت. سال 2005، با خروج اسرائیل از غزه و قدرت گرفتن حماس در این باریکه( سال 2007)، تل آویو با اتکا به هشدارهای اولیه اطلاعاتی،توسل به زور تلاش کرد تا این گروه( حماس) و جهاد اسلامی را متوقف کند؛ گزاره ای که زمینه ساز شعله ور شدن درگیری‌های نظامی میان طرفین شد. در طول سال ها توان نظامی حماس افزایش یافت و این گروه به سلاح های قدرتمندتر، چون راکت های دوربردتر با کلاهک های بزرگتر، به همراه پهپادهایی که می توانند تهدیدهای هوایی و دریایی باشند، مجهز شد.

علیرغم آگاهی اسرائیل از توانایی‌های نظامی حماس، شکست 7 اکتبر، اسرائیل را متقاعد کرد که استراتژی دفاعی اش کارآمد نیست، مقامات اسرائیلی همچنین به این نتیجه رسیدند که توقف و نابودی( ادعایی) حماس بسیار پرهزینه خواهد بود. مقام های غربی هم با رهبران تل آویو هم صدا هستند و همه از خلاء قدرت در غزه پساجنگ هراس دارند.با این همه آنگونه که فارن افرز نوشته، بعد از حمله 7 اکتبر حماس، مفاهیم، سیاست‌ها و باورهایی که برای مدت طولانی بر دکترین امنیتی اسرائیل حاکم بود، از بین رفت. یکی از این مفروضات این بود که حماس حکومت و رفاه اقتصادی نوار غزه را مقدم بر ایدئولوژی اش می داند. حالا روشن شده که داشتن ارتشی قدرتمند و بهره مندی از فن آوری های پیشرفته دفاعی زمینی و هوایی، مانند حصار مرزی و گنبد آهنین، یا توسل گاه به گاه به حملات هوایی نمی تواند مانع حملات بزرگ تر شده و به اسرائیلی‌ها اجازه دهد تا حماس را با هزینه‌های متوسط و نیروی انسانی نسبتا محدود متوقف کنند.

پایان مبهم بازی غره

اسرائیل در چند جبهه در حال جنگ است و همزمان تلاش دارد تا هسته اصلی حماس در غزه را مهار کند. فرماندهی شمال ارتش اسرائیل با حزب‌الله درگیر است، جایی که این گروه لبنانی با توسل به موشک‌ها، پهپادها و تک تیراندازها مواضع و جنگده های اسرائیل را هدف حملاتشان قرار می دهند. همزمان انصار الله یمن هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌های کروز و بالستیک شلیک کرده‌اند که بسیاری از آنها توسط اسرائیل، عربستان و ایالات متحده رهگیری شده‌اند. تداوم این تهدیدها در آینده قابل پیش بینی است.به ادعای ناظران، از میان بردن( ادعایی) حماس در جریان عملیات زمینی در کوتاه مدت غیر ممکن است، چرا که برخلاف عملیات‌های پیشین اسرائیل، کمپین قدرتمندتر برای تخریب، انزوا، و در طول زمان مهار حماس ضروری است. بنابراین، اسرائیل نمی‌تواند عملیات های پیشین را الگو قرار دهد.  

جنگ علیه حماس در غزه به حمله ای محدود نمی شود. در عوض، این احتمال بالا است تا سلسله عملیات نظامی گسترده تا زمان شکست حماس تعریف شوند. امروز تمرکز نظامیان اسرائیل بر غزه هست، اما این بازیگر نمی تواند از جبهه های دیگر غافل شود. به ادعای فارن افرز، آینده غزه پساچنگ نیز با اهمیت است. تلاش برای عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی که تا همین اواخر مورد توجه بود، ضربه بزرگی خورده. اگرچه احتمال اندکی برای احیای این فرایند در کوتاه مدت وجود دارد، اما عربستان بیش از سایر بازیگران عرب می تواند در تعریف آینده غزه سهیم باشد، هرچند نباید نقش قطر را هم نادیده گرفت.بایدن هنوز به راه حل دو کشوری باور دارد؛ اما تحقق این فرضیه دور از ذهن است.همزمان به دلیل وضعیت نامطلوب تشکیلات خودگردان و سیاست دوقطبی اسرائیل، حفظ گزینه دو دولتی برای آینده چالش است. با این حال رهبران عرب و غربی اصرار دارند که تشکیلات خودگردان باید بخشی از پایان بازی غزه باشد.