خواب آشفته بایدن برای خلیج فارس/ جنگ اسرائیل و حماس کریدور آمریکایی در خاورمیانه را متوقف کرد

به گزارش اقتصادنیوز، کریدور هند-خاورمیانه-اروپا (IMEC) در حاشیه اجلاس گروه 20 در دهلی نو در میان هیاهوهای فراوان راه اندازی شد.به باور ناظران یکی از ستون‌های کلیدی استراتژی‌های جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده در اقیانوس آرام ّو خاورمیانه، تعریف این پروژه به عنوان "معامله بزرگ واقعی" است. نارندرا مودی، نخست وزیر هند - که کشور تحت رهبری اش تصمیم گرفته تا سلطه جهانی زنجیره تامین چین را از بین ببرد – آی مک را به عنوان «پایه تجارت جهانی» برای صدها سال آینده قلمداد می کند.غرب نیز امیدوار است تا آی مک بتواند نفوذ ژئوپلیتیک فزاینده چین را محدود کند. با این حال، درگیری‌های جاری اسرائیل و حماس توسعه این کریدور را متوقف کرده است.

آینده مبهم کریدور خاورمیانه

ناظران می گویند، با شعله‌ور شدن جنگ در خاورمیانه، چشم‌انداز عادی‌سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل کم‌رنگ شده و تا زمانی که سرنوشت جنگ در غزه نامشخص باشد، آینده کریدور خاورمیانه- اروپا نیز نامشخص است.آی مک به عنوان یک شبکه دریایی و راه آهن بین قاره ای که نه تنها کالا بلکه انرژی و داده را از طریق خطوط لوله و کابل ها انتقال می دهد، سواحل هند را به بازارهای اروپایی متصل می کند. چنین اتصالی از طریق مسیر کشتیرانی به امارات متحده عربی و سپس به واسطه شبکه ریلی از عربستان سعودی، اردن و سرزمین های اشغالی گذشته، پس از آن کالاها برای عبور از دریای مدیترانه و پهلو گرفتن در یونان در کشتی ها بارگیری می شوند.پس از ورود به یک بندر اروپایی، کالاها به آلمان، ایتالیا و فرانسه منتقل می شوند - کشورهایی که همگی یادداشت تفاهم توافق شده در دهلی نو دراین باره را امضا کرده اند.

آنگونه که پولتیکو نوشته، پروژه آی مک یک تعهد بزرگ است که با بسیاری از چالش‌های لجستیکی و مالی روبرو است. امروز بزرگ ترین مانع در برابر اجرای این پروژه، جنگ میان اسرائیل با حماس هست هرچند در باب این کریددور و آینده اش سوال های بسیاری باقی است.به عنوان مثال، هنوز مشخص نیست که دقیقا کدام بازیگر ده ها میلیارد دلار مورد نیاز برای بهبود زیرساخت های موجود و پر کردن شکاف ها را پرداخت خواهد کرد. این کریدور به بیش از 2 هزار کیلومتر راه آهن نیاز دارد و بخش‌های بزرگی از آن هنوز باید در منطقه چالش برانگیز خاورمیانه ساخته شود.تاکنون هیچ مطالعه ای برای امکان سنجی در مورد خطوط لوله ای که قرار است برای انتقال هیدروژن پاک گذاشته شود، یا کابل های دیجیتال پرسرعت وعده داده شده برای بهینه سازی مشاغل دیجیتال انجام نشده است. علاوه بر همه اینها، یک شرکت دولتی چینی در حال حاضر سهامدار عمده بندر پیرئوس است - بزرگترین بندر یونان و اصلی ترین نقطه ورود آی مک به اروپا.

چالش های طرح ابتکاری «بایدن»

آنگونه که تحلیلگران می گویند، چالش های ژئوپلیتیکی به همین جا ختم نمی شود.برای اولین بار، مسیر کشتیرانی از حیفا در سرزمین های اشغالی به یونان از آب های مورد مناقشه ترکیه می گذرد. نیازی به گفتن نیست که آنکارا از چنین فرایندی راضی نمی باشد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه هشدار داد: «هیچ کریدوری بدون ترکیه وجود ندارد». علاوه بر این، کارشناسان به یک مسئله اساسی‌تر اشاره کرده‌اند که انتظار می‌رود آی مک کشورهای حاشیه خلیج فارس را از نزدیک تر شدن به چین منصرف کند. به گفته عبدالخالق عبدالله، کارشناس علوم سیاسی امستقر در امارات، در حال حاضر کشورهای حاشیه خلیج فارس نه با آمریکا و نه با چین کاملا همسو نیستند و تصمیمات خود را بر اساس منافع ملی اتخاذ می کنند.این تحلیلگر به پولیتیکو گفت: «ما برای هیچکس نیستیم. گاهی اوقات منافع ما با ایالات متحده و گاهی با چین همسو می شود. خلیج فارس اکنون به اندازه کافی اعتماد به نفس دارد که بتواند تصمیمات خود را بگیرد.»

با این حال، هیچ یک از این نگرانی‌های موجود مانع از اعلام پروژه آی مک نشد. برخی کارشناسان معتقدند که این ممکن است به این دلیل باشد که این پروژه، بیشتر یک ترفند سیاسی است. به جای یک پروژه جدی که غرب در آن سرمایه گذاری جدی خواهد کرد، یک نقطه صحبت برای انتخابات آینده است. اما طرفداران آی مک معتقدند که این پروژه با اراده سیاسی قوی پشتیبانی می شود.به عنوان مثال، عربستان سعودی و امارات به دنبال تنوع بخشیدن به سوخت های فسیلی هستند و آی مک را به عنوان ابزاری برای گسترش فعالیت های اقتصادی خود بدون هیچ گونه محدودیتی می دانند.بایدن هم به نوبه خود، مصمم به ایجاد یکپارچگی اقتصادی در مناطق مختلف به عنوان راهی برای متوقف کردن چین در مسیر خود است. و اندکی پس از 7 اکتبر، رئیس جمهور ایالات متحده مدعی شد که اگرچه مدرکی ندارد، اما متقاعد شده که یکی از دلایل حملات حماس توقف یکپارچگی ادعایی منطقه ای در هم صدایی با اسرائیل است.

یک دیپلمات ارشد هندی مستقر در اروپا به شرط ناشناس ماندن به پولیتیکو گفت: «علاقه آمریکا به کاوش و توسعه زنجیره های تأمین هند در دوران بایدن تشدید شده است». در همین راستا، ماه‌ها قبل از امضای یادداشت تفاهم در مورد آی مک، تاجر هندی گوتام آدانی در ژانویه برای خرید سهامی در بندر حیفا از چینی‌ها پیشی گرفت. او سپس از یونان بازدید کرد تا امنیت بنادر را نیز تضمین کند. واسیلیس کورکیدیس، رئیس اتاق بازرگانی و صنعت پیرئوس در این باره گفت: «ما از علاقه هند به دسترسی بیشتر به بندر پیرئوس و سرمایه گذاری در سایر بنادر یونان به منظور ایجاد دروازه هایی برای صادرات خود به اروپا استقبال می کنیم».در همین حال، عربستان قبلاً متعهد شده که 20 میلیارد دلار در آی مک سرمایه گذاری کند - که احتمالاً بخش بزرگی از آن صرف ایجاد شبکه ریلی داخلی مورد نیاز خواهد شد. بنابراین، در میان امضاکنندگان، به نظر می رسد که اتحادیه اروپا بی میل ترین است. به گفته تحلیلگران، سکوت اتحادیه اروپا برای به چالش کشیدن چین پنهان نیست و موافقت این اتحادیه با پیوستن به ای مک ممکن است راهی برای آرام کردن بایدن باشد.جنگ غزه همچنین دلیلی برای عدم اشتیاق اروپا است و به گفته این دیپلمات هندی، پیشرفت پروژه را "آهسته" کرده است. ژاکوب کرکگارد از صندوق مارشال آلمان نیز به همین ترتیب فکر می‌کند.همه اینها به این معنی است که مهمتر از همه، آینده «آی مک» اکنون به ازسرگیری مذاکرات عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل بستگی دارد، که می تواند به هر سمتی پیش برود. با این حال، عبدالله امیدوار است که به محض اینکه گرد و غبار فروکش کند، مذاکرات یک بار دیگر آغاز شود.