نقشه راه پوتین برای فرار از ورشکستگی در زمان جنگ!
به گزارش اقتصادنیوز در حالی که در مورد صحت و کامل بودن داده‌های اقتصادی درخشان روسیه که در دو سال گذشته منتشر کرده است تردید وجود دارد، به نظر می‌رسد مسکو آماده است تا برای سومین سال بودجه جنگ خود را تامین کند، و جنگ‌ها گران هستند.
اقتصاد روسیه در زمان جنگ در حال رونق است. ممکن است غیر منطقی به نظر برسد، اما رشد تولید ناخالص داخلی در زمان درگیری نظامی غیرعادی نیست.
در حالی که در مورد صحت و کامل بودن داده‌های اقتصادی درخشان روسیه که در دو سال گذشته منتشر کرده است تردید وجود دارد، به نظر می‌رسد مسکو آماده است تا برای سومین سال بودجه جنگ خود را تامین کند، و جنگ‌ها گران هستند.
حسن مالک، استراتژیست جهانی و کارشناس روسیه در شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری لومیس سایلس مستقر در بوستون، به بیزینس اینسایدر گفت: «از نقطه نظر صرفاً اقتصادی، روسیه فضای قابل توجهی برای ادامه جنگ دارد.»
به هر حال، روسیه از سال 2014، زمانی که پس از الحاق غیرقانونی کریمه از اوکراین با مجموعه‌ای از محدودیت‌های تجاری مواجه شد، خود را با تحریم تطبیق داده است. علاوه بر این، هنوز هم از طریق درآمدهای حاصل از فروش نفت پشتیبانی می‌شود.
در اینجا آمده است که روسیه چگونه توانسته است اقتصاد خود را حتی پس از دو سال جنگ قوی نگه دارد.
شماره 1: با به راه انداختن جنگ در خارج از مرزهای خود
یکی از دلایل حیاتی که اقتصاد روسیه هنوز در حال رشد است، مکان جنگ است.
مالک گفت: «جنگ عمدتاً در زمین اوکراین در جریان است و خانه‌ها، مشاغل و مزارع عمدتاً اوکراینی را ویران می‌کند، به طوری که تأثیر مستقیم بر ظرفیت تولید روسیه و خانوارها نسبتاً محدود است.»
تأثیر جنگ بر اقتصاد روسیه و اوکراین را در نظر بگیرید.
طبق آمار رسمی در سال 2022، اولین سال جنگ، اقتصاد روسیه 1.2 درصد رکود داشت. تحلیلگران شرکت‌کننده در نظرسنجی رویترز انتظار دارند تولید ناخالص داخلی روسیه در سال 2023 3.1 درصد افزایش یابد. روسیه هنوز رشد تولید ناخالص داخلی تمام سال خود را برای سال 2023 منتشر نکرده است.
در مقایسه، تولید ناخالص داخلی اوکراین 29.1 درصد در سال 2022 سقوط کرد و بانک مرکزی این کشور پیش‌بینی کرد این کشور در سال 2023 رشد 4.9 درصدی داشته باشد. اوکراین ارقام رسمی رشد را منتشر نکرده است.
مالک توضیح داد که در سناریویی که در آن جنگ در زمین شما انجام نمی‌شود، درگیری نظامی می‌تواند به عنوان یک شوک بزرگ تقاضا عمل کند، به ویژه برای تجهیزات جنگی و نیروی انسانی. این همان چیزی است که در روسیه اتفاق افتاد؛ جنگ اقتصاد را تقویت کرد.
شماره 2: با ایجاد تقاضا برای کالاها و خدمات زمان جنگ
سپس، تقاضا برای کالاها و خدماتی است که جنگ را ادامه می‌دهد.
ارتش روسیه به تجهیزات نیاز دارد، چیزهایی مانند سلاح، مهمات و بانداژ. این تقاضا صنایعی را که این کالاها را تولید می‌کنند، به ویژه در داخل کشور تقویت می‌کند، زیرا واردات به روسیه به دلیل تحریم‌ها محدود شده است.
تقاضا برای کالاهای نظامی به قدری شدید است که حتی یک نانوایی در مرکز روسیه برای کمک به تلاش‌های جنگی به کار گرفته شده است.
این فروشگاه که پهپادهای تازه تولید شده خود را در کنار نان تازه پخته شده در تلویزیون روسیه به نمایش گذاشت، اکنون توسط ایالات متحده تحریم شده است.
جنگیدن به نیروی انسانی نیز نیاز دارد.
روسیه حتی قبل از جنگ با اوکراین با یک بحران جمعیتی متاثر از کاهش جمعیت و کاهش نرخ باروری مواجه بود. با شروع جنگ، نزدیک به 1 میلیون روس، از جمله مردان در سن سربازی، از وطن خود گریخته‌اند و تعداد نیروی کار این کشور را حتی بیشتر کاهش داده است.
بسیج مردان برای جنگ توسط ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، بحران نیروی کار را ایجاد کرد که از سال 2022 ادامه داشته است.
سال گذشته، روسیه با افزایش تعداد فرصت‌های شغلی با کمبود 5 میلیون کارگر مواجه شد. در ماه نوامبر، روسیه درصد پایین نرخ بیکاری 2.9٪ را ثبت کرد.
به لطف کمبود نیروی انسانی، دستمزدها افزایش یافته است که متعاقبا مصرف و رشد اقتصادی کمک کرده است.
شماره 3: با خوداتکایی در تولید سلاح و کالا
روسیه یک اقتصاد بزرگ جهانی است، تا حدی به دلیل موقعیت قوی آن به عنوان تولید کننده کالاهایی مانند نفت، گاز طبیعی، گندم و فلزات. این کشور هشتمین اقتصاد بزرگ جهان در سال 2022 است.
با این حال، بر خلاف بسیاری از کشورها، روسیه در تولید کالاهای حیاتی مانند نفت، گاز طبیعی و گندم نیز خودکفا است که به این کشور کمک کرده سال‌های تحریم را پشت سر بگذارد.
مالک با اشاره به اقتصاد مبتنی بر خودکفایی و تجارت خارجی محدود گفت: «در حالی که تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری غرب بدون شک تأثیرات حاشیه‌ای بر اقتصاد روسیه داشته است، تأثیر آن به‌ویژه در صنعت دفاعی روسیه که عمدتاً متکی به خود است، محدود است.»
مالک گفت که روسیه به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان تسلیحات در جهان می‌تواند بیشتر نیازهای دفاعی خود را حتی برای سلاح‌های پیشرفته تامین کند.
او افزود: «این موضوع، در کنار اقداماتی که روسیه برای تقویت اقتصاد خود اعمال کرده، از جمله واردات موازی، چرخش به بازارهای صادراتی جایگزین مانند چین و هند و زنجیره‌های تامین جدید، تأثیر تحریم‌های غرب بر صنعت دفاعی روسیه و اقتصاد دوران جنگ را کاهش می‌دهد.»
شماره 4: با تحریک و تثبیت اقتصاد خود با یارانه‌ها و سیاست‌ها
یارانه‌ها، هزینه‌ها و سیاست‌های دولتی نیز اقتصاد روسیه را تقویت می‌کنند.
تلاش مسکو برای حمایت از اقتصاد دوران جنگ آنقدر تهاجمی بوده است که یارانه برای وام‌های مسکن با تخفیف باعث ایجاد حباب مسکن شده است.
دولت روسیه انواع دیگر وام‌های یارانه‌ای را برای کسب‌وکارها تخصیص داده است که باعث رونق بیشتر تقاضا در اقتصاد شده است.
پس از حمله مسکو به اوکراین، سیاستگذاران روسیه نیز به سرعت وارد عمل شدند تا بازار و اقتصاد را ثابت نگه دارند. آنها اقداماتی از جمله تعطیلی بورس مسکو برای هفته‌ها، اعمال کنترل سرمایه و مدیریت سیاست پولی را انجام دادند.
شماره 5: با پایین نگه داشتن بدهی خارجی و قوی نگه داشتن صادرات
روسیه با بدهی خارجی کمی وارد جنگ شد و حساب جاری آن تا حدی به دلیل تأثیر جنگ بر قیمت کالاها مازاد بوده است.
مالک گفت: «چنین تحولاتی به شدت تحرکات غرب مانند مسدود کردن ذخایر بانک مرکزی را جبران کرد.»
روسیه با وجود تمام تحریم‌هایی که به آن ضربه زده است، توانست نزدیک به یک سوم بودجه سال 2024 خود را به هزینه‌های دفاعی اختصاص دهد.
مالک تنها کسی نیست که فکر می‌کند روسیه فضای بیشتری برای طولانی کردن جنگ دارد.
در طول سال گذشته، کارشناسان از جمله معاون سابق وزارت دارایی روسیه و چندین اقتصاددان، همگی گفته‌اند که روسیه پول لازم را برای تأمین مالی جنگ چند ساله خود در اوکراین دارد.
الکس ایزاکوف، اقتصاددان بلومبرگ اکونومیکس، در گزارشی در 17 ژانویه گفت که دارایی‌های نقدی صندوق ثروت ملی روسیه در صورتی که قیمت نفت صادراتی این کشور به زیر 50 دلار در هر بشکه برسد، برای یک یا دو سال دیگر دوام خواهد داشت.
میانگین قیمت نفت خام اورال روسیه در سال 2023 حدود 63 دلار در هر بشکه بود.
با این حال، پوتین در یک «دوراهی» اقتصادی گرفتار شده است.
در حالی که روسیه پس از حمله به اوکراین در سال 2022 و تحمیل تحریم‌های گسترده غرب توانسته است از فاجعه اقتصادی جلوگیری کند، این به این معنی نیست که همه چیز در خانه پوتین خوب است.
یکی از مقامات سابق بانک مرکزی روسیه اخیراً گفته است علیرغم رونق، پوتین در تلاش است تا یک «معضل سه‌گانه» اقتصادی را حل کند.
الکساندرا پروکوپنکو در ژانویه در فارن پالیسی درباره پوتین نوشت: «چالش‌های او سه‌گانه است؛ او باید جنگ جاری‌اش علیه اوکراین را تأمین مالی کند، استانداردهای زندگی مردمش را حفظ کند و از ثبات اقتصاد کلان محافظت کند.»
او افزود: «دستیابی به اهداف اول و دوم مستلزم هزینه‌های بیشتر است که باعث افزایش تورم و در نتیجه جلوگیری از دستیابی به هدف سوم می‌شود.»
بر اساس داده‌های آژانس آمار روسیه، پوتین قبلاً مجبور شد شخصاً به دلیل قیمت تخم مرغ در روسیه که در 12 ماه قبل از نوامبر 2023 42 درصد افزایش یافته است، عذرخواهی کند.
گوریف گفت، از این گذشته، ارقام درخشان تولید ناخالص داخلی به تنهایی معیار خوبی برای عملکرد اقتصادی در زمان جنگ نیستند.
او گفت: «شما سلاح و مهمات تولید می‌کنید، هزینه آنها را از بودجه می‌پردازید، اما این سلاح‌ها و مهمات به کیفیت زندگی و رشد اقتصادی آینده کمک نمی‌کند. آنها به اوکراین فرستاده می‌شوند و در آنجا نابود می‌شوند.»
بر اساس گزارش ژانویه موسسه مطالعات اقتصادی بین‌الملل وین، مشارکت روسیه در جنگ آنقدر اقتصاد این کشور را تقویت می‌کند که خطر رکود یا حتی یک «بحران آشکار» پس از پایان درگیری وجود دارد.
اقتصاددانان اندیشکده اتریشی می‌نویسند: «هر چه جنگ بیشتر طول بکشد، اقتصاد به هزینه‌های نظامی معتادتر می‌شود.»
