معمای هم صدایی پوپولیست های اروپایی با روسیه

به گزارش اقتصادنیوز، با توجه به این که بسیاری از احزاب پوپولیست اروپا تمایل به نزدیکی با روسیه دارند، شاید تعجب آور نباشد که آنها اغلب دوست دارند مواضع کرملین را طوطی وار بیان کنند. این روزها، بسیاری از احزاب اروپایی از راست افراطی گرفته تا چپ افراطی خواستار پایان تحریم های غرب علیه مسکو نیز شده اند.روایت معمول پشت درخواست برای لغو تحریم ها علیه مسکو اساسی است: تظاهرات ملی فرانسه، آلترناتیو آلمان برای آلمان و نخست وزیر مجارستان ویکتور اوربان همگی استدلال می کنند که تحریم ها نتیجه معکوس داشته و به اقتصادهای اروپایی آسیب می رساند. با توجه به اینکه احزاب پوپولیست در سراسر اتحادیه اروپا برای انتخابات پارلمان اروپا در ماه ژوئن آماده می شوند، چنین روایت هایی برجسته تر می شود.

روایتی معکوس از نتیجه تحریم ها

محبوب ترین بخش اظهار نظرهای سیاستمداران دوست روسیه این است که تحریم ها شرکت ها و مصرف کنندگان اروپایی را نابود می کند. این گروه بیش از همه تاکید دارند که تحریم‌ها باعث قیمت‌های بالای انرژی (و تورم) در اروپا شده‌اند. حمله روسیه به اوکراین زمینه ساز باج‌خواهی گازی روسیه از اروپا شد، مقوله ای که باعث افزایش قیمت‌های جهانی هیدروکربن در اوایل سال 2022 گشت. کشورهای غربی تنها در نوامبر همان سال، زمانی که قیمت نفت و گاز اندکی کاهش یافت، تحریم ها را بر صادرات انرژی روسیه اعمال کردند.ادعای دیگر این است که تحریم ها، شرکت های صادرات محور اتحادیه اروپا را که دسترسی به بازار روسیه را از دست داده اند، جریمه می کند. با این حال، واقعیت چیزی دیگری است،روسیه هرگز بازار عمده‌ای برای شرکت‌های اتحادیه اروپا نبوده، زیرا شرکت‌های روسی تنها 4 درصد از صادرات اتحادیه اروپا را در سال 2021 خریداری کردند. از همین رو تنها 2 درصد از صادرات اتحادیه اروپا تحت تأثیر قرار گرفته - رقمی که به سختی قابل تغییر است.

آنگونه که فارین پالسی با استناد به اطلاعات مرکز تحقیقاتی فرانسه نوشته، تأثیر تحریم‌ها علیه روسیه بر اقتصاد فرانسه تقریباً ناچیز است و تنها 0.8 درصد از صادرات فرانسه یا حدود 4 میلیارد یورو (4.4 میلیارد دلار) تحت تأثیر قرار گرفته است. باین رقم 0.1 درصد یا بیشتر از تولید ناخالص داخلی فرانسه است. در این میان یافته‌های مرتبط به سایر اقتصادهای اتحادیه اروپا تفاوت زیادی در این باره ندارد. در کنار شرکت های آلمانی، شرکت های فرانسوی از جمله شرکت هایی در اروپا بودند که عمیق ترین روابط را با روسیه داشتند. این گزاره نشان می دهد که شرکت ها در بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر حتی کمتر تحت تأثیر قرار می گیرند.نسخه دیگری از ادعای دوستداران کرملین مبنی بر اینکه تحریم ها اقتصادهای اروپایی را درهم می شکند بر این ایده استوار است که شرکت های اتحادیه اروپا مجبور شدند سرمایه گذاری های خود در روسیه را به دلیل تحریم ها کنار بگذارند. برای مثال فایننشال تایمز محاسبه کرد که در فاصله زمانی حمله روسیه به اوکراین تا اوت 2023، کسب‌وکارهای اروپایی حدود 100 میلیارد یورو (109.4 میلیارد دلار) از عملیات خود در روسیه ضرر کرده‌اند. در این مرحله، تحریم‌ها مانع از فعالیت شرکت‌های اروپایی در روسیه نمی‌شود، مگر در برخی بخش‌های خاص، مانند دفاع.

وقتی مسکو دست به دامان شرکت ها می شود

نکته دیگری که سیاستمداران پوپولیست اروپایی دوست دارند بر آن تاکید کنند، این است که تحریم های اروپا بر انرژی روسیه نه تنها پرهزینه است - بلکه بی فایده است. نسخه‌های مختلفی از این افسانه وجود دارد، اما محبوب‌ترین آنها این است که تحریم نفتی اتحادیه اروپا و سقف قیمت نفت مورد توافق گروه هفت و کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر تولیدکنندگان نفت روسیه تأثیری نمی‌گذارد، زیرا آنها می‌توانند مسیر محموله‌های نفتی خود را به هند تغییر دهند.در واقع، پالایشگاه های هندی اکنون بخش عمده ای از صادرات نفت خام را از بنادر بالتیک روسیه، که قبلا به اروپا خدمت می کرد، جذب می کنند. با این حال، این دیدگاه این واقعیت را تحت الشعاع قرار می دهد که برای مسکو، فروش نفت به پالایشگاه های هندی سود بسیار کمتری نسبت به فروش آن به اروپا دارد. مسیرهای دریایی به هند بسیار طولانی تر (و در نتیجه پرهزینه تر) از مسیرهای اروپا هستند. علاوه بر این، خریداران هندی معتقدند که با جبران ضرر بازار اروپا به کرملین لطف می‌کنند، بنابراین حق دارند از تخفیف‌های زیاد روسیه برخوردار شوند.

داده های حاصل از تحقیقات دانشکده اقتصاد کی یف نشان می دهد که آسیب وارده به اقتصاد روسیه بسیار ناچیز بوده است. طی دو سال گذشته، کرملین حدود 113 میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات نفت را از دست داده که بیشتر به دلیل تحریم نفت روسیه توسط اتحادیه اروپا بوده است. سال گذشته، زمانی که تحریم اتحادیه اروپا و سقف قیمت نفت تعریف شدند، مازاد تجاری کل روسیه با 63 درصد کاهش به 118 میلیارد دلار رسید و منابع مالی کرملین را برای به راه انداختن جنگ در اوکراین محدود شد.از همین رو کرملین اعلام کرد که شرکت‌های نفتی باید بخشی از سود خود را برای جبران درآمدهای صادراتی کمتر دولت صرف کنند. برای افرادی مانند شرکت نفت روسیه روسنفت، این اولین باری است که مسکو از شرکت های انرژی داخلی برای تامین مالی جنگ کمک می خواهد.از ماه اکتبر، ایالات متحده تحریم هایی را علیه 27 نفتکشی که نفت روسیه را حمل می کردند، اعمال کرد، اقدامی که تجارت با این نفتکش ها را برای هر شرکت مستقر در هر دو بلوک غیرقانونی می کند. این نشان دهنده تغییر شدید در تفسیر تحریم های غرب است.استدلال پوپولیست ها مبنی بر اینکه تحریم ها بیش از آنکه به روسیه آسیب برساند به اروپا آسیب می زند، قابل بررسی نیست. واقعیت این است که تأثیر این اقدامات بر شرکت‌های اروپایی اندک است، در حالی که روسیه در تلاش برای تغییر مسیر نفت خام خود از اروپا با باد مخالف فزاینده‌ای مواجه است.