جبهه جدید جنگ در خاورمیانه/ اسرائیل سودای رویارویی با کدام بازیگر را دارد؟

به گزارش اقتصادنیوز، از شش ماه گذشته، تنش ها در امتداد مرز سرزمین های اشغالی با لبنان به شدت افزایش یافته است. اسرائیل اکنون صد هزار سرباز را برای مقابله با اعضای حزب الله در شمال سرزمین های اشغالی مستقر کرده و درگیری ها در آنجا به طور پیوسته تشدید شده است. نزدیک به 400 لبنانی - از جمله حدود 70 غیرنظامی و سه خبرنگار – به واسطه تهاجمات اسرائیل شهید شده اند، 90 هزار غیرنظامی لبنانی از حدود 100 شهر و روستا واقع در سرزمین های اشغالی و لبنان آواره، و بخشی از روستاهای لبنان نیز خسارات دیده است. در همین حال، حزب الله در حمایت از حماس تلاش کرده تا با شلیک روزانه راکت به سمت شهرها و اهداف نظامی اسرائیل، بیش از 80 هزار اسرائیلی را آواره کند.اول آوریل، اسرائیل کنسولگری ایران در دمشق را بمباران کرد و افسران ارشد سپاه پاسداران ایران را به شهادت رساند.حمله تروریستی که بی پاسخ نماند و تهران در واکنش بدان بیش از 300 پهپاد و موشک را به سوی سرزمین های اشغالی پرتاب کرد.این رویارویی تاریخی هراس از وقوع جنگی تمام عیار را برانگیخت؛ جنگی که پس‌لرزه‌های آن می توانست خاورمیانه را درگیر کند.نشریه فارن افرز با اشاره به تحرکات اسرائیل یادداشتی را درباره وضعیت خاورمیانه در آینده منتشر کرده است. اقتصادنیوز این یادداشت را در دو بخش ترجمه کرده که بخش نخست در ادامه آمده است.

هراس از تنش ها در جبهه شمالی

تنش ایران و اسرائیل وضعیت ناآرام حاکم را نامطمئن‌تر کرد. اگرچه تمرکز جهان اکنون به ایران معطوف شده، تنش اخیر بین ایران و اسرائیل به طور چشمگیری احتمال جدال – یا حتی جنگ تمام عیار(ادعایی) – بین اسرائیل و حزب الله را افزایش می دهد. 21 آوریل، بنی گانتز، یکی از اعضای کابینه جنگ اضطراری اسرائیل، اعلام کرد که مرز سرزمین های اشغالی با لبنان اکنون به "جبهه عملیاتی" و "بزرگترین و در عین حال فوری ترین چالش" تبدیل شده است. فرستاده ویژه جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، تلاش داشت تا برای تعیین مرزهای طولانی مدت مورد مناقشه میان اسرائیل و حزب الله با تکیه بر اهرم های میانجیگرانه صلح نسبی برقرار کند. اما از زمان حمله تروریستی اسرائیل به دمشق و پاسخ ایران، به نظر می رسد این مذاکرات به اولویت دوم تبدیل شده است. همزمان ایالات متحده و فرانسه برای جلوگیری از تشدید تنش در منطقه، ابتکارات دیپلماتیک خود را ادغام کرده – هم صدا با تلاش های دیپلماتیک خود را برای متوقف کردن درگیری اسرائیل با حزب الله آماده می کنند.با این حال، این تلاش ها ابتدا می بایست بر توقف چرخه خشونت و جنگ در غزه متمرکز باشد.

از 7 اکتبر، تهران در راستای منافع استراتژیک خود در منطقه، تلاش داشته تا اعراب را درباب مسئله فلسطین هم صدا کرده و همزمان همکاری خود با روسیه در سوریه را تعمیق بخشد. ناظران می گویند که استراتژی تعریف شده توسط ایران جهت جلوگیری از وقوع جنگ همه جانبه به دقت تنظیم شده است. به ادعای ناظران، ایران در طول سال ها با تکیه بر حمایت اعضای محور مقاومت نفوذ و قدرت خود را در خاورمیانه گسترش داده است. از منظر تئوریک، این استراتژی تاکید دارد که اگر اسرائیل به یکی از اعضای این محور حمله کند، سایر اعضا در دفاعش به پا می خیزند. پس از حمله حماس، اعضای محور مقاومت تلاش کردند تا مانع از افزایش دامنه حملات اسرائیل به نوار غزه شوند، در این میان تمرکز تهران، مهار بحران بود. در همین راستا و آنگونه که ناظران مدعی‌اند، جلوگیری از تشدید تنش میان اسرائیل و حزب‌الله در اولویت‌های سیاست خارجی ایران بوده و هست. پیش و پس از حمله هفتم اکتبر حماس، موقعیت ایران در منطقه برجسته بود، بالاخص بعد از احیای روابط این کشور با عربستان؛ به این معنی که دو بازیگر برای اولین بار از دهه 1980، بر سر لزوم جلوگیری از درگیری بیشتر در منطقه همسو شدند.

توازن به نفع شاهین ها تغییر کرد؟

قبل از 7 اکتبر، یک آتش بس ناآرام بین اسرائیل و حزب الله حاکم بود - نوعی بازدارندگی متقابل غیررسمی که مرز سرزمین های اشغالی و لبنان را نسبتاً ساکت نگه می‌داشت. اسرائیل اقدام آشکار ادعایی علیه حزب الله در خاک لبنان انجام نداد. حتی زمانی که اسرائیل حملاتش را تشدید کرد، پاسخ اولیه حزب‌الله محفوظ ماند: وضعیت داخلی لبنان و اقتصاد این بازیگر در اولویت قرار گرفت و با لحاظ کردن آن پاسخ های مناسب تعریف شد. پس از جنگ  سال 2006 بین حزب الله و اسرائیل، اتحادیه اروپا، ایالات متحده و کشورهای عربی مانند کویت، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی به سرعت به بازسازی زیرساخت های لبنان کمک کردند. اما این گروه از کشورها به طور فزاینده ای بر مسائل داخلی خود متمرکز شده اند و تقاضا برای حمایت از بازسازی در سراسر خاورمیانه به طور تصاعدی در حال افزایش است.

حال به ادعای ناظران اگر لبنان در شرایط مشابهی قرار بگیرد، احتمالاً بازیگران بسیار کمتری در فرایند بازسازی مشارکت خواهند کرد.با این حال، توازن منافعی که عموماً موجب مهار بازیگران منطقه شده، در حال تغییر است. البته تغییری به سمت خواست تندروها. اسرائیل در تلاش است تا بازدارندگی ادعایی امنیتی خود را پس از 7 اکتبر بازتعریف کند. همچنین طی شش ماه گذشته آموخته است که می تواند عملیات نظامی گسترده ای را انجام دهد و بخش های بزرگی از غزه را ویران کند. عقب نشینی همچنین در شش ماه گذشته، رهبران اسرائیل بارها مدعی شده اند که خطر ناشی از فعالیت حزب الله را خنثی کرده اند؛ ادعایی که هربار خلافش ثابت شد.