معمای انحلال پارلمان کویت/ دست پنهان ولیعهد عربستان در تغییرات شیخ‌نشین کوچک خلیج فارس
به گزارش اقتصادنیوز، انتخاب شیخ صباح الخالد الحمد الصباح به عنوان ولیعهد این کشور با استقبال زیادی روبرو شده است. بسیاری از ناظران این اقدام را تاریخ‌ساز و در راستای شکل‌دادن به جهت‌گیری سیاسی آینده این بازیگر می‌دانند. انتظار می‌رود ماحصل چنین انتخابی، ثبات سیاسی و اصلاحات اقتصادی مورد نیاز برای پیشبرد برنامه‌های توسعه‌‌ی ملی عقب‌افتاده باشد. علاوه براین انتظار می رود ولیعهد جدید زمینه را برای تقویت جایگاه منطقه‌ای کویت هموار کند، بالاخص با سفری که چند روز پس از دریافت این عنوان به جده داشت.
فصل تازه در کویت
در همین راستا، بدر السیف، استاد‌دانشگاهی در کویت در گفت و گو با امواج مدیا این تصمیم را تاریخی و از چند منظر نوعی ابتکار عمل توصیف کرد. به گفته او برای اولین‌بار از شاخه‌ی حمد از سلسله‌ی مبارک و نه از سلسله جابر -از تبار امیر- یا سالم، ولیعهدی برگزیده شده است.سیف خاطرنشان کرد ولیعهد خواهرزاده‌ی امیر است و از سمت مادر از تبار جابر، دورگه‌ی حمد-جابر که با تبار السالم ازدواج کرده و از همین رو بنیان خانواده‌ی حاکم را متحدتر می‌کند و زمینه را برای همسویی مجدد بین رهبران آینده هموارتر.گروهی دیگر براین باورند که انتخاب یکی از اعضای سلسله حمد سنت‌شکنی است. حاکمان در طول قرن گذشته فقط از شاخه‌های جابر و سالم بوده‌اند. عبدالعزیز العنجری، مؤسس اندیشکده‌ی کویتی ریکونسنس، تصمیم امیر را شایسته‌سالارانه توصیف کرد، حتی اگر خارج از چارچوب قواعد عرفی باشند.
محمد المقاطع، در روزنامه‌ی کویتی الجریده نوشت که این تصمیم خارج از هنجارهای تعیین شده نتایج مثبتی به دنبال خواهد داشت، چراکه الگویی است جدید برای پیروی و مقوله ای است که ابعاد آن باید در همه‌ی نهادهای دولتی لمس شود.در میانه یک بحران سیاسی ساختاری، کارشناسان کویتی در باب این انتخاب جدید که می تواند فصلی تازه را در این کشور رقم بزند، خوش بین هستند. احمد الجارالله، روزنامه‌نگار، در این باره گفت که این شیخ‌نشین (کویت) از دوره ای طولانی رنج که ماحصل اقداماتی غیرمیهن دوستانه هست، خارج شده و حالا در آستانه رنسانس قرار دارد. در همین راستا، تحلیلگران و رسانه‌های کویتی بر شایستگی، تجربه نهادی گسترده و دانش عمیق در امور داخلی و خارجی ولیعهد جدید تأکید کرده‌اند.
هدف از هنجارشکنی امیر کویت
العنجری در حساب ایکس خود نوشت که این انتصاب به ثبات سیاسی حاکم کمک کرده و راه را برای رسیدن به افق‌های جدیدی برای اصلاحات سیاسی و اقتصادی هموار خواهد کرد. همزمان روزنامه‌ی القبس در سرمقاله‌اش تأکید کرد که شیخ صباح دراحیای نقش محوری کویت در مسائل منطقه‌ای نقش بسزایی خواهد داشت. به باور قبس، ولیعهد از تجربه‌ی دیپلماتیک و روابط پایدار -به ویژه با رهبران عرب خلیج فارس- برخوردار است. سه هفته قبل از معرفی ولیعهد، امیر کویت در ۱۰ می پارلمان را به مدت چهار سال به حالت تعلیق دراورد و بخش‌هایی از قانون اساسی این کشور را مسکوت گذاشت. به گفته ناظران بن‌بست سیاسی پس از انتخابات پارلمانی ۴ آوریل زمینه ساز اتخاذ این تصمیم شد.
شیخ مشعل پیشتر مقام های فعال در دو قوه مقننه و مجریه را به توطئه برای آسیب‌رساندنبه منافع کشور و شهروندان متهم کرده بود.علاوه بر این، امیر برای توجیه تصمیم خود جهت انحلال مجلس به دخالت های برخی از قانونگذاران در اختیاراتش از جمله انتخاب ولیعهد اشاره کرد. شیخ صباح بدون مهر تایید قوه مقننه به عنوان ولیعهد معرفی شد. با توجه به کهولت سن امیر ۸۳ ساله، این انتخاب می‌تواند پیامدهای مهمی برای کویت داشته باشد.از جنبه‌ی داخلی، این انتصاب باید در چارچوب برنامه‌های امیر برای اصلاحات جهت ریشه‌کنی فساد، بهبود کارایی و تحقق اهداف بلندپروازانه تعریف شده در چشم‌انداز ۲۰۳۵ تبیین شود.شیخ صباح با حدود 45 سال تجربه در حوزه خدمات عمومی، نقش‌های مختلفی از جمله رئیس شورای امنیت ملی او پس از آن وزیر امور خارجه و نخست‌وزیر را عهده دار بوده است.در حوزه دیپلماسی منطقه ای نیز به نظر می‌رسد این انتخاب بر تمایل کویت جهت تعریف روابط نزدیک‌تر با متحدان عرب خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی تاکید دارد.
هم امیر و هم ولیعهد این بازیگر رابطه‌ای قدرتمند با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، تعریف کرده اند. شیخ صباح همچنین از سال ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۸ سفیر کویت در عربستان بود.طی یک تماس تلفنی در ۳ ژوئن، ولیعهد کویت و محمد بن سلمان بر تمایل خود جهت تقویت همکاری‌های دوجانبه تأکید کردند. ۱۱ ژوئن نیز ولیعهد سعودی با همتای کویتی خود در جده دیدار داشت.فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان نیز که ۲ ژوئن برای یک سفر رسمی وارد کویت شده بود، از اهمیت حفظ روابط دوجانبه دو بازیگر گفت.در همین راستا گروهی می گویند که شیخ مشعل شخصیتی کلیدی در عصر گذار است. حال سوال این است که آیا ولیعهد جدید کویت می‌تواند برنامه های سیاسی امیر در حوزه داخلی را محقق کرده و اصلاحات اقتصادی را پیش ببرد؟ به ادعای ناظران، انتظار می‌رود شیخ صباح بر یافتن راه‌های سازنده جهت همکاری با مجلس و خروج از بن‌بست سیاسی و رکود اقتصادی که تاکنون مانع پیشرفت شده است، متمرکز شود.از همین رو انتظار نمی رود در عرصه سیاست خارجی تغییری عمده ایجاد شود. کویت احتمالا روابط خود را با کشورهای حاشیه خلیج فارس به واسطه همسویی بیشتر با عربستان سعودی تقویت خواهد کرد.
