معمای انفعال پوتین درباره حمله به کورسک/ رمزگشایی از حضور بادیگارد نظامی تزار در کرملین؛ مسکو چه خوابی برای اوکراین دیده است؟

به گزارش اقتصادنیوز، مقامات نظامی اوکراین گیج شده اند. آن‌ها انتظار داشتند که حمله غافلگیرانه‌شان به منطقه کورسک روسیه، با ضد حمله روس ها و عقب نشینی احتمالی شان را به دنبال داشته باشد. با این همه در کنار ادعاهای رسانه‌های تحت کنترل کرملین مبنی بر مقاومت موفقیت‌آمیز، تاکنون شواهد کمی در باب حمله متقابل وجود دارد، سوال این است، چرا؟ نشریه پولتیکو با انتشار یادداشتی در این باره نوشت، شاید انفعال روس ها نشانی باشد بر بی کفایتی نظامی روسیه، از طرفی دیگر این احتمال وجود دارد که فرماندهان ارتش پوتین تلاش دارند تا مانع از آن شوند که نیروهای نظامی در خط مقدم دونتسک باقی بمانند، از طرفی دیگر این سناریو نیز وجود دارد که پوتین قرار است با حمله پهپادی و موشکی به کی یف یا توسل به سلاح هسته ای تاکتیکی پاسخی سخت داده و اینگونه بازدارندگی روسیه را احیا کند.حضور الکسی دیومین، همانی که پوتین او را برای مدیریت بحران فعلی انتخاب کرده، در همین راستا قابل تبیین است.

چهره مرموز کرملین

دیومین را نباید دست کم گرفت، همانی که رسانه های غربی از او تحت عنوان «بادیگارد پوتین» یاد می کنند، چرا که او در سال 1999 در قامت محافظ شخصی رهبری روسیه فعالیت داشت. پس از آن دیومین عنوان معاونت رئیس سرویس حفاظت فدرال را عهده دار شد. اما درباره این مرد 52 ساله ناگفته ها بسیار است. او در کورسک به دنیا آمده و به همین دلیل این منطقه را به خوبی می شناسد و خود را وقف ارتشی کرده که پدرش ریاست بخش چهارم اداره اصلی پزشکی نظامی وزارت دفاع را بر عهده دارد.دیومین به مدرسه نظامی رفت و در رشته مهندسی تحصیل کرد و در زمان الحاق کریمه، پست معاونت نیروهای ویژه اداره اطلاعات نظامی (GRU) را بر عهده گرفت. گفته می شود که این چهره پرواز ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور پیشین اوکراین که از حامیان روسیه بود را سازماندهی کرده است، دیومین قبل از اینکه در سال 2016 فرماندار تولا شود، به عنوان رئیس ستاد نیروی زمینی روسیه و به عنوان معاون وزیر دفاع خدمت کرده است.

برخی براین باورند که دیومین که چند ماه پیش وارد کرملین شده، جانشین پوتین می دانند. او توانا، بی رحم و سرد توصیف شده – از این منظر تفاوت چندانی با رئیسش ندارد. او همچنین به روشمند بودن معروف است، شاید همین ویژگی موجب شده تا پاسخ به حمله کورسک به تاخیر بیافتد.با این همه تحولات اخیر شاید بار دیگر نشان داده که چگونه پوتین می تواند به واسطه یک بحران فلج شده و از انظار عمومی ناپدید شود. این همان ویژگی است که جوزف استالین هم داشت.

سال 1941، زمانی که آلمانی ها وارد خاک روسیه شدند، استالین در خانه ماند و در انظار عمومی ظاهر نشد.در طول همه گیری کووید-19، پوتین به واسطه همین رویکرد منفعلانه هدف انتقاد منتقدان قرار داشت. در آن بازه زمانی در حالی که پایتخت خود را برای مهار ویروس کشنده خود را آماده کرده بود، پوتین در املاک خود در نوو-اگاریوو در حومه مسکو مستقر شد و غایب بزرگ بود.  مارک گالئوتی، تحلیلگر موسسه بریتانیایی، در این باره گفته، انگار رئیس جمهوری بدش نمی آید در زمان بحران، حل مشکل را به دیگران بسپارد.

غایب همیشه حاضر!

به نظر می رسد غیبت  به الگویی خوبی تبدیل شده که به واسطه اش پوتین در در زمان وقوع بلایای طبیعی یا مصنوعی به بدان متوسل می شود. در سال 2000، زمانی که زیردریایی هسته‌ای کورسک در دریای بارنتس غرق شد، پوتین در اقامتگاه شخصی اش در سوچی تعطیلات خود را سپری می‌کرد. او در نهایت با بستگان 118 قربانی دیدار داشت ، زیرا غیبتش طوفان رسانه ای به راه انداخته بود -اما دیدار هم به خوبی پیش نرفت-. سپس، در سال 2018، پوتین به دلیل واکنش ضعیف به آتش سوزی عظیم مرکز خرید در شهر کمروو سیبری که حداقل 64 کشته برجای گذاشت که 41 نفر از آنها کودک بودند، مورد انتقاد قرار گرفت. پس از فاجعه، او توسط خانواده های داغدار به تکرار همان اشتباه متهم شد.با این حال رهبران و فرماندهان اوکراینی منتظر هر گونه واکنش تمام عیار از سوی روسیه هستند و از خود می پرسند، چرا پاسخ احتمالی روس ها اینقدر طول کشید. در این میان وقتی نوبت به گام های بعدی شان می رسد، آنها نیز سؤالاتی دارند که باید با آنها دست و پنجه نرم کنند. آیا باید بمانند و و از دستاوردهای خود در کورسک روسیه دفاع کنند؟ آیا می بایست به طور کامل عقب نشینی کنند یا اندکی عقب بنشینند تا منطقه ای حائل تعریف شود؟

اوکراینی ها تصور می کنند که پوتین در نهایت ناچار است تا نیروی انسانی و تجهیزات قابل توجهی را از دونتسک، جایی که روسیه اکنون در 15 کیلومتری شهر پوکروفسک قرار دارد، منحرف کرده و به کورسک منتقل نماید. البته این احتمال هم هست که اوکراین در کورسک مانده و تلاش کند تا مناطق وسیع تری را از آن خود نماید. با این حال، مارک کیمیت، دستیار سابق وزیر خارجه ایالات متحده در امور سیاسی-نظامی، نسبت به پیامدهای تصمیم احتمالی اوکراینی ها هراس دارد و می گوید: « نگرانی اصلی من این است که یکی از ژنرال‌های روسی کتاب‌های تاریخی را خوانده یا وضعیت نبرد اسلافش در نبردهای جنگ جهانی دوم را بررسی کند. آنگاه سعی خواهد کرد نیروهای اوکراینی را محاصره کند، چه با حمله گاز انبری در داخل روسیه، چه با پوششی عمیق‌تر در داخل خود اوکراین.» او در ادامه افزود، حال اگر این اتفاق بیفتد و آنها بتوانند محاصره را کامل کنند، روس‌ها همان‌طور که با ارتش ششم آلمان در استالینگراد دادند، نیروهایشان را کاهش می دهند و این برای اوکراین خوب نخواهد بود.

نشریه پولتیکو در انتها نوشت، علاوه بر این، اوکراین برای این که بتواند در موضع قوی تری ظاهر شود باید به نیروهای خود بیافزاید، این یعنی افزایش  12 هزار نفری که اکنون تخمین زده می شود در خاک روسیه مستقر هستند. با این همه اوکراین درگیر کمبود شدید نیروی انسانی است. علاوه بر این این کشور تا زمانی که روسیه با بمب‌های سرشی «گلاید» حمله نکرده، از توان جنگ الکترونیک و پدافند هوایی خود برآوردی نخواهد داشت.

به همین دلیل ولودیمیر زلنسکی از متحدان غرب اش خواسته تا موشک های دوربردی را برای هدف قرار دادن اهدافی در عمیق روسیه در اختیارش قرار دهند. در میان همه این ابهامات، روز یکشنبه زلنسکی معلوم کرد که نیروهای اوکراینی قصد دارند منطقه حائل در کورسک را حفظ کنند، اگرچه روشن نکرد که آیا این منطقه شامل کل قلمرو اشغال شده است یا یک قطعه بسیار کوچکتر از آن. به هر روی، زلنسکی هرگز نمی‌خواهد که در کورسک با یک ضدحمله جدی مواجه شده یا پیروزی‌اش به شکست بدل شود و شادی این پیروزی برای اوکراین و متحدان غربی‌اش به تضعیف روحیه بدل شود.