حمله به کورسک؛ جنگ به نقطه صفر بازگشت؟/ قمار اوکراین؛ کی‌یف و مسکو در آستانه رویارویی تازه

به گزارش اقتصادنیوز، 6 آگوست، اوکراین به منطقه کورسک روسیه حمله کرد و با توسل دو اهرم غافلگیری و سرعت برای دور زدن سریع خطوط دفاعی روسیه استفاده کرد. از آن زمان، اوکراین بخش قابل توجهی از خاک روسیه را تصرف کرده و صدها سرباز روسی را به اسارت گرفته است. اکنون با گذشت سه هفته از حمله، نیروهای اوکراینی در حال پیشروی و ادامه عملیات تهاجمی هستند. به نظر می رسد که آنها قصد دارند یک حائل قابل دفاع در داخل روسیه تعریف کنند. این حمله، روایت پیشین را، حداقل در حال حاضر، در مورد مسیر جنگ تغییر داده است. اما کی یف باید تصمیم بگیرد که از این پیروزی چه بهره بردای خواهد کرد. این حمله هنوز مانع توقف پیشروی نیروهای روس در مناطق شرقی اوکراین نشده و مشخص نیست که رهبران اوکراین چگونه قصد دارند این موفقیت تاکتیکی را به دستاوردهای استراتژیک یا سیاسی تبدیل کنند. فارن افرز در این باره یادداشتی را منتشر کرده است. اقتصاد نیوز این یادداشت را سه بخش تقسیم کرده که بخش نخست در ادامه آمده است.

کورسک بازی را به نفع اوکراین تغییر داد؟

هر حمله ای فرصت هایی را ارائه می دهد، اما خطرات و هزینه های قابل توجهی نیز به همراه دارد. تا کنون، عملیات اوکراین توسط گروهی از واحدها انجام شده که در مجموع ده هزار تا 15 هزار سرباز در آن حضور دارند. اینها برخی از بهترین و با تجربه ترین نیروهای اوکراینی هستند که ستون فقرات شان نیروهای ویژه حمله هوایی اوکراین است. برخی از آنها در دونتسک و خارکف، در برابر پیشروی روس ها قرار داشتند اما بعد از خطوط مقدم خارج شدند. در حالی که برخی دیگر می‌توانستند به عنوان ذخیره مهمی برای جلوگیری از حرکت روسیه عمل کنند. اوکراین با کنار گذاشتن تلاش‌های دفاعی در منطقه دونتسک شرقی، انگاری شرط بسته تا سایر بخش‌های جبهه 750 مایلی فرو نریزد، تعداد زیادی از سربازان و تجهیزات را در کورسک از دست ندهد و منافع حاصل از عملیات اش در کورسک بیشتر از هزینه های انجام شده در جاهای دیگر باشد. رهبری نظامی اوکراین همچنین امیدوار است که به واسطه این حمله نیروهای روسیه از خطوط مقدم خارج شوند. با این حال، الکساندر سیرسکی، فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین، گفت که روسیه در عوض پیشروی اش در شرق را تشدید کرده و آماده ترین واحدهای رزمی خود را در جبهه پوکروفسک در دونتسک مستقر کرده است.

از نظر سیاسی، اوکراین نیز احتمالاً قمار می‌کند که بتواند کورسک را آنقدر نگه دارد تا در صورت تحت فشار قرار گرفتن کی یف برای انجام مذاکرات، از آن به عنوان ابزار چانه‌زنی استفاده کند. اگر راهی برای مجبور کردن مسکو به مذاکره در مورد چنین زمان‌بندی ترجیحی وجود داشته باشد، چنین گزاره ای می‌تواند کارساز باشد. اما این قلمرو می تواند ارتش اوکراین را در زمستان بیشتر تحت فشار قرار دهد. در هر صورت، کی یف امیدوار است که حمله کورسک چنین ذهنیتی که جنگ در مسیر منفی برای اوکراین قرار دارد را تغییر داده و درها را برای ارسال کمک‌های مادی اضافی باز و محدودیت‌های تسلیحاتی غرب را تغییر می‌دهد.حمله به کورسک باعث افزایش روحیه در میان سربازان این کشور شده و موجب گشته تا نظامیان این کشور ابتکار عمل خود را در بخشی از جبهه احیا کنند. این حمله همچنین مسکو را عمیقاً در شرایط بدی قرار داده و نشان می دهد که روسیه چقدر برای عملیات نظامی در امتداد مرز در موضع ضعف قرار دارد. سه ماه پس از آغاز حمله به خارکف، رهبری روسیه بدون شک بر این باور بود که جنگ به طور پیوسته در مسیر خود پیش می رود و زمان به نفع اوست. کورسک مسکو را وادار خواهد کرد تا در نظر بگیرد که اوکراین گزینه های خود را حفظ می کند و نتیجه این جنگ هنوز نامشخص است.

قمار پرهزینه کی یف

تا کنون، کی یف نشان داده که کورسک را به عنوان یک فضای حائل در داخل روسیه نگه خواهد داشت، به این معنی که نیروهای اوکراینی آنجا هستند تا بمانند. هنوز مشخص نیست که کورسک در روسیه چقدر وسیع تر خواهد شد و اوکراین قصد دارد چگونه آن را حفظ کند. اما به نظر می رسد که اهداف این حمله از نظر دامنه بسیار محدودتر از اهداف قبلی است. برخلاف زمانی که اوکراین برای بیرون راندن روسیه از منطقه خارکف در سال 2022 جنگید، حمله کورسک نیروهای قابل توجه روسیه را محاصره یا نابود نکرده ، بلکه صرفا منجر به ضبط تجهیزات و تخریب قابلیت تهاجمی روس ها شده است. اسیران اوکراین عمدتاً مرزبانان، سربازان وظیفه و واحدهای آخمت هستند - واحدهای شبه نظامی چچنی که ظاهراً زیر نظر گارد ملی روسیه قرار دارند.- برخی از سربازان روس پیش از این با اسرای جنگی اوکراینی با مسکو مبادله شده اند.

این حمله عدم تعادل مادی فعلی در جنگ را جبران نمی کند. در حال حاضر، روسیه از نظر نیروی انسانی، تجهیزات و مهمات مزیت خود را حفظ کرده است. این مزیت تعیین کننده نبوده و یا منجر به پیشرفت های عملیاتی قابل توجهی نشده، اما نیروهای روسی از اکتبر 2023 به طور پیوسته 750 مایل مربع از قلمرو اوکراین را به دست آورده اند و در هفته های پس از حمله کی یف به کورسک هنوز در حال پیشروی هستند و سرعت این پیشروی افزایش یافته و موقعیت اوکراین در امتداد بخش‌هایی از جبهه به طور فزاینده‌ای متزلزل به نظر می‌رسد. پیشرفت های روسیه شهرهای اوکراین را در معرض خطر قرار می دهد. شهرهایی مهمی چون پوکروفسک که از منظر ترانزیت با اهمیت هستند. با افزایش فشار، نیروهای اوکراینی ممکن است به تدریج و سپس به طور ناگهانی در برخی نقاط زمین ها را واگذار کنند. اما قضاوت در مورد موفقیت بر اساس قلمرو به دست آمده گمراه کننده است. در اینجا عامل مهم تر تعادل ساییدگی است. نگه داشتن خطوط دفاع آماده ساده تر از حمله است و معمولاً هزینه کمتری دارد. قبل از عملیات کورسک، اوکراین به آرامی قدرت تهاجمی روسیه را تخریب می کرد. این امر خطر پیشرفت روسیه را پایین نگه داشت و به اوکراین این فرصت را داد تا ارتش خسته خود را در ماه های آینده بازسازی کند. حمله گسترده به روسیه با هواپیماهای بدون سرنشین و موشک های جدید به آرامی هزینه های تداوم جنگ را افزایش می دهد. این یک رویکرد خاص جسورانه یا بدیع نبود، اما مؤثر بود. پس از اجرایی شدن قانون جدید بسیج در ماه مه، اوکراین تعداد داوطلبان و سربازان بسیج شده را بیش از دو برابر کرد. اوکراین به طور پیوسته کمبود نیروی انسانی و استحکامات خود را برطرف می کرد، ضعف نیروهای روسی را در میدان نبرد افزایش می داد و زیرساخت های پشت خط مقدم را پشتیبانی می کرد. در این زمینه، حمله کورسک موقعیت اوکراین را با خطر بیشتری روبرو کرده است.