میراث یحیی السنوار برای غزه/ آتش در لانه اسرائیل
به گزارش اقتصادنیوز، شورای آتلانتیک به بهانه ترور شهید یحیی سنوار با انتشار یادداشتی به پیامدهای این ترور و تاثیر آن بر آینده غزه، اسرائیل و خاورمیانه پرداخته است. به ادعای این نشریه «پس از رسانهای شدن خبر ترور یحیی سنوار، گمانهزنیها درباره آینده آتش بس در غزه و معادلات خاورمیانه افزایش یافته است. به همین دلیل شورای آتلانتیک با استناد به مواضع کارشناسان تلاش داشته تا به سوالها در این باره پاسخ دهد. در ادامه به شکلی جداگانه نگاه ناظران در باب این رویداد را بررسی میکنیم.»
ترور سنوار نتانیاهو را در شرایط سختتری قرار خواهد داد
جاناتان پانیکوف مدیر ابتکار امنیت خاورمیانه فعال در شورای آتلانتیک در گفتوگو با این نشریه مدعی شد: «با ترور یحیی سنوار فشارها برای برقراری آتش بس در غزه افزایش خواهد یافت. این نویسنده در ابتدا مدعی شد، بعد از ترور اسماعیل هنیه در تهران، یحیی سنوار که از او تحت عنوان مغز متفکر حملات هفت اکتبر یاد میشود به عنوان رهبر این گروه برگزیده شد، حالا (به ادعای این نشریه) به نظر میرسد انتخاب جانشین سنوار پرچالش باشد.» پانیکوف مدعی است، «گروهی از اعضای حماس خواهان پایان رویارویی و آزادی و معامله اسرا هستند که معنایش توقف خصومتهاست. اما گروهی دیگر به این رویکرد باوری ندارند. سنوار نیز از مخالفان آتش بس بود.» به ادعای این نویسنده، «رهبر تازه بالاخص اگر خارج از غزه مستقر باشد شاید بیش از سنوار برای برقراری آتش بس و توافق انعطاف به خرج دهد. از همین رو به ادعای این نویسنده ترور سنوار می تواند روزنهای ایجاد کند. از منظری دیگر ترور رهبر ارشد حماس برای بایدن و اسرائیل شاید فرصتی است برای متقاعد کردن مخالفان صلح بالاخص آن که امروز فشارها بر نتانیاهو جهت آزادی گروگانها افزایش یافته است.» با این همه به ادعای نویسنده، «حتی اگر نتانیاهو نیز خواستار آتش بس باشد؛ گزارهای که دور از ذهن است، با چالشهایی جدی روبرو خواهد بود. در شرایط کنونی اسرائیل رویاروی حزبالله قرار گرفته و این تنش با درگیریها در غزه مرتبط است. حالا برقراری آتش بس میتواند منوط به عقبنشینی نظامیان حزبالله و بازگشت 70 هزار اسرائیلی به مرزهای شمالی سرزمینهای اشغالی باشد.» پانیکوف در ادامه مدعی شد، «ترور سنوار مطمئنا اسرائیل را وادار نمیکند تا مسیر خود را تغییر دهد و از پاسخ احتمالی (ادعایی) به ایران دست بردارد حتی اگر رایزنیها صلح برای غزه آغاز شود چرا که به ادعای این تحلیلگر، احیای بازدارندگی از دست رفته برای تل آویو با اهمیتتر است. از همین رو میتوان گفت براخلاف ادعای نتانیاهو هنوز تا پایان جنگ زمان زیادی باقی است.»
ترور سنوار و آینده مبهم غزه
احمد فواد الخطیب فعال در شورای آتلانتیک نیز بر این باور ادعایی است که «ترور السنوار میتواند زمینه را برای آتش بس هموار کند.» به ادعای او، در شرایط کنونی ایالات متحده، اسرائیل و عربستان میتوانند با توسل به ابتکار عملها از اعضای حماس بخواهند سلاحها را زمین گذاشته عبور از غزه را بپذیرند. در این میان باید زمینه برای آزادی باقیمانده فراهم،(به ادعای نویسنده) عزم برای بازسازی غزه جزم شده و برای بازگشت کارشناسان و رهبران سیاسی عرب و تشکیلات خودگردان فلسطین به این نوار باریکه مقدمه سازی شود.» با این همه این نویسنده مدعی است، «سوالهایی در شرایط کنونی مطرح است، این که اسرائیل و کشورهای عربی درباره آینده غزه باید با کدام بازیگر رایزنی کنند؟ سنوار تا چه اندازه توانسته فعالیتهای روزانه حماس و رویکردهای تاکتیکی این گروه را تحت تاثیر قرار دهد؟ آیا این گروه میتواند رهبری تازه داشته باشد؟ آیا حماس با عقب نشینی و مذاکره موافقت خواهد کرد؟ سنوار احتمالا برای فردای پس از خود سناریوهایی را تعریف کرده، او درباره انتقال رهبری چه تدبیری دارد؟» به ادعای خطیب «پاسخ به این سوالها در هفتههای آینده مشخص میشود. - شالوم لیپنر از اعضای دیگر شورای آتلانتیک نیز باور مشابهی دارد و مدعی است که اسرائیل امروز باید از منابع خود برای جلوگیری از جوان سازی کادر رهبری حماس استفاده کرده و بر ایران متمرکز شود.»
روسیه برای مقاومت چه برنامهای دارد؟
کارمیل آربیت، کارشناس ارشد خاورمیانه مدعی است که «ترور سنوار پیروزی نتانیاهو را تضمین را نمیکند، به باور این کارشناس امروز ایالات متحده فشار برای توافق آتش بس را افزایش خواهد داد بالاخص آن که این بازیگر در آستانه انتخاباتی سرنوشت ساز قرار دارد. از طرفی دیگر حماس قرار دارد که برای احیای قدرت خود نیاز به زمان دارد تا شاید محمد سنوار برادر یحیی سنوار را به عنوان جانشین انتخاب کند؛ رخدادی که شرایط را برای تل آویو پیچیدهتر خواهد کرد.» آربیت در ادامه مدعی است، «اسرائیل امروز در جبهه شمالی درگیر است و رویارویی با حزب الله در اولویت قرار دارد. حال با لحاظ کردن این گزارهها تعریف استراتژی برای آینده غزه در کنار پرداختن به جنایات اسرائیل در این باریکه، نتانیاهو را در شرایط دشوارتری قرار داده است.» ایمیلی میلیکن، معاون برنامه های خاورمیانه شورای آتلانتیک از زاویهای متفاوت ترور سنوار را بررسی کرده و مدعی است، «امروز این احتمال بالا است که حوثیهای یمن و به طور مشخص عبدالملک حوثی در محور مقاومت نقش برجستهتری ایفا کند. از منظری دیگر ایران نیز بر تقویت حوثیها (ادعایی) در یمن متمرکز خواهد شد.» به ادعای این تحلیلگر «در شرایط کنونی نقش روسها نیز قابل تامل است، این کشور میتواند موشکهای ضدکشتی را در اختیار حوثیها قرار دهد تا تهدیدها علیه اسرائیل و حمل و نقل بینالمللی را بدین طریق افزایش دهند.»
علیا ابراهیمی، کارشناس خاورمیانه مدعی است که «ترور یحیی سنوار موجب خواهد شد تا تاکتیک اسرائیل در کرانه باختری، در ارتباط با ایران و خاورمیانه تغییر کند. از همین رو بعید است که با ترور رهبر ارشد حماس سلاحها ساکت شوند.» توماس واریک نیز باور مشابهی دارد و با تاکید بر تلاشهای میانجیها بالاخص ایالات متحده که در آستانه کارزار ریاست جمهوری قرار دارد، مدعی است، «بعید است رهبر ارشد حماس ترور خود را پیش بینی نکرده باشد و برای آینده حماس برنامهای تعریف نکرده باشد. از همین رو تیم امنیت ملی بایدن تلاشها برای شناسایی اهداف بعدی حماس را آغاز کرده است.» مارک کاتز، کارشناس خاورمیانه نیز با اشاره به مقوله جانشینی سنوار، براین باور است که «صحبت از آتش بس تا زمانی که رهبر تازه حماس مشخص شود، بیهوده است.» این تحلیلگر در ادامه مدعی است، «امروز ایران و روسیه و چین نیز خواهان آتش بس هستند، با این حال همه چیز منوط به شرایط رهبری حماس و توافق احتمالی این گروه با اسرائیل است.» کریم مزران، کارشناس شمال آفریقا از منظری دیگری به ترور سنوار اشاره کرده. به باورش شاید راه برای آزادی اسرا بدون توافق حاصل شود شاید هم این گروه قربانی خشم حماس از تحرک اخیر اسرائیل شوند.»