تهران را مفت به صاحبان املاک فروختند

به گزارش اقتصادنیوز ، عبدالرضا گلپایگانی، معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران در نشستی خبری با موضوع بررسی عملکرد مدیریت شهری طی دوره های اخیر با عنوان «مدیریت شهری سوداگرا یا انسان گرا» که در بستر یکی از شبکه های اجتماعی برگزار شد، گفت: فروش تراکم و تبادل دارایی شهر از ابتدا به عنوان یک امر مقدس تلقی نمی‌شد، بنابراین توجه دقیقی هم به آن نشده است. بر همین اساس معتقدیم سوداگری در شهر وجود داشته است و شهر و دارایی‌هایش را بسیار مفت، ارزان و نابه جا در آن دوره به صاحبان املاک فروختند. در حالی که اگر همین موضوع به رسمیت شناخته و برنامه ریزی درستی انجام می شد ثروت قابل توجهی برای شهر تولید شده و توزیع تراکم در شهر به شکل بهتری سازمان می یافت.

معاون شهردار تهران درباره فروش تراکم در حوزه شهرسازی گفت: فرایندی که قدمت آن در شهرهای ما نزدیک به ۱۰۰ سال است، نتوانسته شهر را  به عنوان یک موجود زنده تعریف کند. شهری که باید دارای ویژگی‌های متناسب برای زندگی خوب شهروندانش باشد و برای آن قانون بنویسد. نتوانسته روال‌های تهیه طرح را فراهم و به طور دقیق طبق آنچه در طرح پیش بینی شده، اجرا کند که مردم به سرانجام خوشایندی در زندگی در شهرشان برسند.

گلپایگانی «تراکم» را یکی از موضوعات اصلی حوزه شهرسازی دانست و با اشاره به فرآیندهای آن در دوره‌های گذشته گفت: متاسفانه فرآیندی که در گذشته برای آن طی شده، با آنچه که باید، متناسب نیست. در طرح جامع فرمانفرمایان که اولین طرح جامع تهران به حساب می آید، موضوع تفاوت تراکم در شهر مطرح و به‌صورت رسمی وارد ادبیات شهرسازی در تهران شد. در آن طرح جامع، محورهایی در شهر با تراکم بالا، جاهایی با تراکم کم و بخشی از شهر هم با تراکم متوسط در نظر گرفته شد که بر اساس آن قرار بود شهر در یک بازه زمانی ۲۵ ساله (۵ دوره ۵ ساله) ساخته شود.

 معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران همچنین گفت: روندی که در دهه هفتاد به شدت آن افزوده شد، مصوبه ای بود که در سال ۱۳۶۵ در شورای عالی معماری و شهرسازی گذرانده شد. مصوبه ای که بر مبنای آن به شهرداری ها اجازه دادند بیش از آن چیزی که در طرح تفصیلی مجاز شمرده شده است، به املاک تراکم بدهند.

وی ادامه داد: اما همان مصوبه یک شرط کلیدی دارد که متاسفانه تا امروز هم کمتر به آن توجه شده؛ در آن مصوبه آمده است که «تراکم مازاد در قبال تضمین خواهان، متقاضی به تامین سرانه های خدماتی  است» متاسفانه این بند کلیدی که می توانست اساس تراکم مازاد را به ثروتی برای تولید کیفیت در شهر تبدیل کند، مورد بی توجهی قرار گرفت و بسیار سهل انگارانه به موضوع تراکم در شهر پرداخته شد.

گلپایگانی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره کاهش فروش تراکم از ۱۸ میلیون متر مربع در سال ۱۳۹۰ به ۶.۸ میلیون متر مربع در سال ۱۳۹۹ گفت: فروش تراکم ۱۸ میلیون متر مربعی در سال ۱۳۹۰ دلایل زیادی داشت. چون قرار بود طرح تفصیلی جدید در سال ۹۱ ابلاغ شود، در سال ۹۰ موج و جریان شدیدی به سوی صدور پروانه ایجاد شد که البته به موازات آن، گشایش های مالی هم در اقتصاد کلان کشور روی داده بود.

او با بیان اینکه نتیجه اتفاقی که در این مدت افتاده مشخص است، تصریح کرد: وقتی ما نتیجه را ارزیابی کنیم می‌بینیم راهی که طی شده بهترین راهی نبود که می‌شد انتخاب کرد. اتفاقی که سرانجامش تولید ۴۰۰ هزار واحد مسکونی خالی در تهران است که عمدتا هم بالاتر از محور خیابان انقلاب هستند.

گلپایگانی ادامه داد: اگر این رقم یعنی ۴۰۰ هزار را در هر واحد به طور میانگین ۱۰۰ متر مربع ضرب کنیم و عددی که به دست می آید را هم  ضرب در ۶ میلیارد تومان (مبلغ تقریبی خانه ۱۰۰ متری) کنیم، با دلار ۲۴ هزار تومانی، کمترین عددی که به دست می آید، ۱۰۰ میلیارد دلار است که این رقم کلان با سیاست های غلط در شهری مثل تهران متوقف مانده است.

معاون شهردار تهران گفت: ۱۰۰ میلیارد دلاری که در تهران به زمین دوخته شده، عدد تاثیر گذاری حتی در اقتصاد کلان کشور به شمار می‌آید. اگر این‌ مبلغ را فقط از جنبه اقتصادی و جدا از بلایی که بر سر ترافیک تهران آورده؛ بلایی که بر سر باغات تهران، کیفیت زندگی در پایتخت، بافت‌های تاریخی شهر و همچنین ساختاراجتماعی محله‌های تهران آمده است، ارزیابی کنیم در می یابیم که با این رقم کلان به راحتی می شد خیلی از شهرهای ایران را آباد کرد.

گلپایگانی وجود ۴۰۰ هزار خانه خالی در تهران و توقف میلیاردها دلار پول در این شهر را به سیاه چاله ای که سرمایه ملی را بلعیده تشبیه کرد و افزود: این ها همه نتیجه راهی بوده که در دو دهه گذشته و به خصوص در ده سال اخیر طی شده است.  

 معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران ادامه داد: در مورد باغات بسیار صحبت شده است. تصمیمی که در طرح جامع و در شورای عالی شهرسازی و معماری و در دوره دوم شورای شهر گرفته شد، تصمیمی بود که نیاز به بازنگری داشت. البته حتما نیت، خیرخواهانه بوده ولی ضوابط شهرسازی بهپایش، بازنگری و اصلاح دائم نیاز دارد.

گلپایگانی با اشاره به کاهش  ۱۸ میلیون متر مربع فروش تراکم  به ۶.۸ میلیون متر مربع در دوره فعلی گفت: اتفاقی که در زمینه تراکم فروشی در سال ۹۰ افتاد، شهر تهران را به کارگاه ساختمانی تبدیل کرده بود. ارزش های شهر در حال تبدیل به کالاهایی بود که بخش عمده ای از آن‌ها برای حفظ ارزش دارایی تولید می شدند نه برای پاسخ به نیازهای سکونت شهروندان.

معاون شهردار تهران در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: یکی از نتایج چنین رویکردی را پیش تر عنوان کردم. ۴۰۰ هزار  واحد مسکونی خالی تقریبا یک کلانشهر یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفری است که هیچ استفاده ای از آن نمی شود.