تداوم تنش مالی در شهرداری دوران زاکانی

بهروز شیخ رودی، معاون محاسبات وپایش عملکرد شورای پنجم با اشاره به گزارش درآمد،هزینه شش ماهه نخست سال 1401 شهرداری تهران به اکو ایران گفت: با توجه به گزارش درآمد،هزینه ارائه شده از سوی شهرداری تهران می توان بدون چانه زدن گفت که همچنان مالیه شهری پایتخت از ناترازی رنج می برد و ادعاهایی که درباره پایان دادن به تنش مالی شهرداری مطرح می شود در برابر واقعیت ها بیشتر حرف هستند تا عمل! مطابق گزارش درآمد، هزینه شش ماهه نخست سال 1401 عدم تحقق 25 درصدی منابع شهرداری تهران آشکار است و نمی توان آن را با چانه زنی انکار کرد. در حقیقت شهرداری تهران در شش ماهه نخست هر ماه تراز مالی اش را با یک هزار و 73 میلیارد تومان کسری بسته و نتیجه آن شده که در پایان شش ماهه نخست تنها توانسته است 18 هزار و 745 میلیارد تومان منابع را تحصیل کند،حال آنکه براساس بودجه مصوب می بایست در این مدت 25 هزار و 185 میلیارد تومان منابع را فراهم می کرد.

معاون محاسبات و پایش عملکرد شورای پنجم با بیان اینکه شهرداری تهران در شش ماهه نخست با حمایت های ویژه دولت سیزدهم توانسته است با استفاده از ظرفیت انتشار اوراق مشارکت مبلغ 2 هزار و 450 میلیارد تومان منابع کسب کند که این رقم 11 درصد بیشتر از رقم پیش بینی شده در بودجه مصوب سال 1401 است، هر چند این رقم از محل انتشار اوراق مشارکت سهمیه سال 1400 شهرداری تهران تامین شده ، اما به علت وصول در سال مالی 1401 در عملکرد بودجه سال 1401 منعکس و محاسبه شده است. شهرداری و شورای شهر از این جهت باید قدردان دولت سیزدهم  باشند که با حمایت از شهرداری تهران در تامین مالی از محل انتشار اوراق مشارکت و... از یک سو و تامین و تحویل اتوبوس،مینی بوس و تاکسی در برابر شهروندان مسئولانه رفتار کرده اند.

شیخ رودی با اشاره به بدهی73 هزار و 181 میلیارد تومانی تا پایان شهریور 1400 که مدیریت شهری دوره ششم آن را در صفحه یک  گزارش مدیریتی خود به اعضاء شورای ششم اعلام کرده است گفت: نباید فراموش کنیم که انتشار اوراق مشارکت از حیث مالی ،یعنی ایجاد بدهی جدید و این رقم به مجموع بدهی های شهرداری افزوده می شود و تنها از این حیث که شهرداری تهران را از محدودیت سطح اعتباری دریافت تسهیلات به علت بدهی های معوق و... نجات می بخشد و یک فرصت تامین مالی با تعهد پرداخت پنجاه درصد اصل و سود اوراق برای شهرداری ایجاد می کند ارزشمند است و شهرداری را علی رغم تقبل هزینه های انتشار،امین و... اوراق مشتاق به انتشار اوراق مشارکت می کند. با این حال باید توجه کنیم که انتشار اوراق مشارکت سهمی 13 درصدی در تحقق منابع شش ماهه نخست شهرداری تهران داشته است.

این کارشناس اقتصاد و مالیه شهری در ادامه افزود:اگر خوب به اعداد تحقق درآمدهای شهرداری تهران بنگریم می بینیم که رقم 14 هزار و 354 میلیارد تومان منابع تنها از چهار منبع«سهم شهرداری از مالیات بر ارزش افزوده»،«عوارض مازاد بر تراکم پایه مسکونی»،«عوارض ارزش افزوده طرح های عمران و توسعه شهری» و «اوراق مشارکت» تامین شده است. یعنی چیزی بالغ بر 76 درصد منابع تحصیل شده شهرداری تهران در شش ماهه نخست از «عوارض و مالیات ستانی»،«تراکم فروشی» و«ایجاد بدهی جدید» تامین شده است که هر یک از اینها البته بجز سهم شهرداری از محل قانون مالیات بر ارزش افزوده خود در آینده تنش هایی برای مالیه شهری فراهم می کنند، بر این اساس ما به جای پایدار سازی مالیه شهری و افزایش تاب آوری آن شاهد فراهم ساختن مقدمات تنش های مالی و ناپایداری در آینده مالیه شهری تهران هستیم، برای روشن شدن ابعاد این موضوع کافی است به این نکته توجه کنیم که شهرداری تهران در شش ماهه نخست توانسته است رقمی بالغ بر 6 هزار و 863 میلیارد تومان را از محل «عوارض مازاد بر تراکم پایه مسکونی»،«عوارض بالکن و پیش آمدگی» ،«عوارض قطع اشجار»،«درآمد ناشی از عدم تامین پارکینگ»،«جرایم کمیسیون ماده 100 »و «اوراق مشارکت» تامین کند، یعنی سهم ایجاد بدهی جدید ،تخلف فروشی و ضابطه فروشی در پرکردن خزانه شهرداری در شش ماهه نخست امسال چیزی حدود 37 درصد است.

شیخ رودی با اشاره به منابع حاصله از محل عوارض شهرسازی گفت: شهرداری در شش ماهه نخست امسال توانسته است تنها 158 میلیارد تومان از محل عوارض بر پروانه های ساختمانی مسکونی (زیربنا) تحصیل نماید که این رقم برابر با 30 درصد سهم تکلیف شده بر اساس بودجه مصوب است، اما در مقابل این تحقق 30 درصدی منابع حاصل از صدور پروانه ما شاهد تحقق 79 درصدی منابع ناشی از عوارض مازاد بر تراکم پایه مسکونی هستیم، تا پایان شهریور ماه امسال شهرداری توانسته است 3 هزار و 324 میلیارد تومان از محل عوارض مازاد بر تراکم پایه مسکونی یا همان مازاد تراکم درآمد کسب کند، این در حالی است که بر اساس بودجه می بایست 4 هزار و 202 میلیارد تومان مازاد تراکم می فروخت ولی ما شاهد آن هستیم که شهرداری تنها توانسته است 79 درصد این رقم تراکم عرضه کند. این مساله نمایانگر آن است که در شهرداری تراکم فروشی بر صدور پروانه پیشی گرفته است، این ارقام و اطلاعات گزارش پروانه های صادره توسط شهرداری تهران در بهار 1401 که چندی پیش مرکز آمار ایران منتشر کرد می تواند موید این مساله باشد و از سوی دیگر ما شاهد این هستیم که علی رغم تمایل مدیریت شهری به تسهیل ساخت و ساز و ارائه مشوق هایی مثل مازاد طبقه و مازاد تراکم و... اما شرایط بازار سبب شده است تا سازندگان چندان از این گشاده دستی شهرداری در عرضه تراکم استقبال نکنند و شهرداری توانسته است 79 درصد مازاد تراکم مورد نظرش را در شش ماهه نخست بفروشد.

این کارشناس بودجه و مالیه شهری با اشاره به سرفصل های تامین منابع بودجه شهرداری تهران که دارای تحقق مناسب هستند گفت: در شش ماهه نخست امسال شهرداری تهران توانسته است 312 میلیارد و 465 میلیون تومان از محل عدم تامین پارکینگ ،270 میلیارد تومان از محل وصول مطالبات تکلیفی در کنار وصول  9 میلیارد و 497 میلیون تومان از محل عوارض قطع اشجار و  3 میلیارد و 600 میلیون تومان از محل عوارض حاصل از طرح های ترافیکی مازاد بر منابع تکلیفی منابع تحصیل کند و در این ردیف های درآمدی ما شاهد تحقق بیش از برش مصوب شش ماهه بودجه سال 1401 هستیم. اما در مقابل شاهد آن هستیم که منابع حاصل از سرمایه گذاری های شهرداری در شش ماهه نخست برابر با صفر است و شهرداری نتوانسته است ریالی از محل سود ناشی از واگذاری سهم شهرداری در سرمایه گذاری و یا منابع حاصل از آورده سهم شهرداری در پروژه مشارکتی تحصیل کند.

شیخ رودی با بیان اینکه شهرداری تهران در طرف مصارف نیز برای شش ماهه نخست تاکنون 6 هزار و 619 میلیارد تومان مصارفش را ثبت کرده است، این در حالیست که در این مدت 18 هزار و 745  میلیارد تومان منابع در دسترس داشته و قریب به کل آن را هزینه کرده است و وقتی همین مصارف ثبت شده را بررسی می کنیم می بینیم که جهت گیری اداره شهرداری یعنی پرداخت حقوق و مزایا و هزینه های اجتناب ناپذیر اداره شهرداری و حفظ وضع موجود در شهر و پرداختن نگهداشت شهر مشهود است.