زنان چه سهمی از اشتغال در بخشهای مختلف دارند؟
با آنکه جمعیت زنان اختلاف چندانی با مردان ندارد، اما سهم زنان از بازار کار ایران بسیار کم است و آمارها نشان میدهد از جمعیت 30 میلیونی زنان 10 ساله و بیشتر، تنها سه میلیون نفر کار میکنند و بیش از ۲۷ میلیون زن نقشی در عرصه اقتصاد و تولید کشور و چرخه پیشرفت ندارند.
آمار بیکاری و نرخ مشارکت اقتصادی زنان هم این نکته را تایید میکند. بر اساس طرح آمارگیری نیروی کار پاییز سال 93، نرخ مشارکت اقتصادی زنان 10 ساله و بیشتر 12 درصد و نرخ مشارکت مردان 63 درصد است. نرخ بیکاری مردان 8.7 و نرخ بیکاری زنان 20.3 درصد گزارش شده است. آماری که نشان از مردانه شدن مشاغل و خروج آرام زنان از بازار کار دارد و نشان میدهد با وجود برابری جمعیت زنان و مردان، بیکاری زنان 2.3 برابر مردان است.
کاهش سهم زنان از تصدی در مشاغل مختلف در حالی است که به نظر میرسد دولت هم نگاه مردانهای به اشتغال دارد. اوایل فروردین ماه سال جاری بود که اولین اطلاعیه استخدام رسمی دولت یازدهم منتشر شد، اطلاعیهای که به موجب آن قرار است در 13 دستگاه اجرایی 2530 نفر استخدام شوند. اما نکته قابل توجه این بود که از این تعداد شغل، تنها 13 نفر باید زن باشند، 2058 نفر الزاما باید مرد باشند و 459 نفر میتواند زن یا مرد باشند. یعنی سهم زنان از اولین استخدام دولت یازدهم کمتر از یک درصد است.
در حالی رویکرد دولت در قبال اشتغال زنان جای تامل بسیار دارد که علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دیروز در سخنانی از ضرورت بازنگری در سیاستهای اشتغال زنان و ایجاد عرصه برای فعالیت آنها سخن گفته است. اما با وجود چنین ادعایی از سوی مقام وزارت و تاکید معاونان وی بر ایجاد شرایطی برای اشتغال زنان، گزارش مرکز آمار میگوید نیم میلیون نفر از بیکاران مطلق کشور را زنان عموما تحصیل کرده تشکیل میدهند و هماکنون نرخ بیکاری زنان زیر ۳۰ ساله کشور ۴۳ درصد است. نرخ بیکاری عمومی زنان در ایران نیز ۲.۳ برابر مردان و به میزان ۲۰.۳ درصد است، در حالی که طبق آخرین اعلام مرکز آمار، نرخ بیکاری مردان در ایران ۸.۷ درصد و نرخ عمومی بیکاری نیز ۱۰.۵ درصد بوده است.
در همین حال حضور زنان در بخشهای مختلف هم قابل توجه است که بیشترین حضور آنها در بخش خدمات (55.6 درصد) است. علاوه بر این، 26.1 درصد زنان در بخش صنعت و 18.3 درصد از زنان هم در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند.
سمیه مردانه، کارشناس بازار کار نیز در گفتوگو با اقتصاد نیوز گفته بود: حذف زنان از بازار کار با وجود افزایش تعداد زنان تحصیلکرده، نوعی اتلاف منابع محسوب میشود. چون با وجود افزایش تعداد دانشجویان زن و سهمخواهی زنان از صندلیهای دانشگاهی، تحصیل زنان بدون استخدام آنان نوعی اتلاف منابع است و زنان باید در عرصه اشتغال وارد شوند.