بازار 8 میلیارد دلاری بانکرینگ خلیج فارس چگونه از دست رفت؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از تسنیم، بانکرینگ یا همان سوخت‌رسانی به کشتی‌ها بازار پُردرآمدی برای کشورمان محسوب می‌شود که طی سال‌های متمادی از آن غفلت شده است. این غفلت تا جایی پیش رفته که هم‌اکنون سهم ما از بازار بانکرینگ خلیج‌فارس حدود 2 درصد برآورد می‌شود. شاید یکی از دلایل این ناکارآمدی به عدم وجود زیرساخت های لازم برگردد که البته بروکراسی های معمول باعث و بانی آن است.
در حاشیه شمالی ساحل خلیج‌فارس زیرساخت‌های آنچنانی برای ورود به این صنعت ارزآور و اشتغالزا با وجود منابع عظیم نفت و گاز فراهم نشده، اما بر عکس در حاشیه جنوبی ساحل خلیج‌فارس اعراب حضور پُرقدرتی دارند. هم‌اکنون کشورهای جنوبی همسایه ایران بیش از 95 درصد بازار بانکرینگ را با کمک ایرانی ها در اختیار دارند.
آخر هفته‌ای که گذشت سایت 52600 تنی بانکرینگ سلخ قشم به بهره‌برداری رسید. این سایت در فاز اول سالانه می‌تواند یک میلیون تن سوخت را در اختیار کشتی‌های عبوری از خلیج‌فارس قرا دهد. در فاز دوم ظرفیت سوخت‌رسانی این سایت به 100 هزار تن (ظرفیت سوخت‌رسانی سالانه 2 میلیون تن) و در فاز نهایی در یک بازه زمانی 5 ساله به 750 هزار تن که ظرفیت سوخت‌رسانی سالانه به 12 میلیون تُن، افزایش می‌یابد. این عدد تقریبا معادل نیمی از عملکرد کنونی فجیره در بانکرینگ خلیج‌فارس است. فجیره سالانه به طور میانگین 25 میلیون تن سوخت در اختیار کشتی‌های عبوری قرار می‌دهد.
پنج‌شنبه گذشته مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در مراسم افتتاح سایت بانکرینگ سلخ قشم گفته بود: « چرا باید ایران منابع ارزشمند نفت و گاز خود را به بنادر فجیره صادر کند تا بازرگانی آنها در جای دیگری صورت گیرد. چرا نباید از این منابع برای اشتغالزایی ایرانیان استفاده شود. مطابق برنامه‌ریزی صورت گرفته ظرفیت سایت بانکرینگ سلخ در فاز‌های 50 هزار تنی به 500 هزار تن افزایش می‌یابد. با این کار در وضعیت پسابرجام که 17 خط بین‌المللی به آب‌های ایران تردد دارند می‌توانیم بهترین بازارها را برای سوخت رسانی به کشورها به دست بیاوریم.»
سعیدی با بیان این‌که 42 درصد هزینه‌های کشتی مربوط به سوخت است گفت: اگر زیرساخت مناسب سوخت‌رسانی در کشور را فراهم کنیم کشتی‌ها به جای انحراف 130 مایلی برای رفتن به فجیره، با 5 تا 7 دلار ارزان‌تر در هر تن در سایت‌های سوخت‌رسانی ایران تامین سوخت می‌کنند. مسئله‌ای که باعث ایجاد ارزش افزوده و اشتغالزایی سالم برای مردم ایران می‌شود.»
به گزارش تسنیم، سالانه قریب به 60 هزار شناور در خلیج‌فارس تردد می‌کنند که معدود سایت های بانکرینگ ایرانی فقط به 2 درصد این تعداد سوخت‌رسانی می‌کنند. یکی از مواردی که به طور حتم مانع بزرگی برای گسترش فعالیت شرکت‌های بانکرینگ در کشور به شمار می‌آید، رفتار و عملکرد سازمان ها و دستگاه های داخلی از جمله وزارت نفت است. این وزارتخانه هم‌اکنون حدود 60 درصد سوخت مورد نیاز فجیره را تامین می‌کند، اما در مقابل تعامل چندانی به لحاظ در نظر گرفتن امتیازاتی برای فعالان ایرانی صنعت بانکرینگ ندارد.
یکی از گلایه های فعالان حوزه سوخت رسانی به شناورها شرایط برابر آنها با خریداران سوخت عرب است.
مدیرعامل شرکت سوخت‌رسانی ستاره قشم در این‌باره به تسنیم می‌گوید: «از وزارت نفت انتظار داریم که سوخت سنگین (مازوت) را با حجم، قیمت و نحوه تسویه حساب مناسبی در اختیار شرکت‌های بانکرینگ قرار دهد تا یک مزیت رقابتی با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس داشته باشند. »
سرکندی میزان سوخت‌رسانی فجیره به کشتی‌ها در خلیج‌فارس را سالانه 25 میلیون تن اعلام کرد و گفت: «سهم ایران از بانکرینگ (فقط سوخت‌رسانی به کشتی‌ها) حدود یک تا 2 درصد است. در حالی که این یک بازار حداقل 8 میلیارد دلاری بدون احتساب خدمات جانبی است.»
وی با تاکید بر این‌که ارزش بازار خدمات جانبی از جمله تامین قطعات یدکی، تدارکات کشتی، آذوقه، روغن دریایی و... از بازار بانکرینگ هم بیشتر است،گفت: از سازمان‌ها و نهادهای ذی‌ربط می‌‌خواهیم کارهای معمول را در زمان مناسب آن انجام داده و در صدور مجوزهای لازم سرعت عمل داشته باشند.
به گزارش تسنیم، ارزش بازار بانکرینگ و خدمات جانبی آن 16 تا 18 میلیارد دلار برآورد می شود و در کنار غفلت های تاریخی عدم همراهی دستگاه ها و سازمان های داخلی باعث شده تا امروز اعراب بر این بازار میلیارد دلاری چنبره بزنند. البته هنوز هم برای باز پس گیری سهم ایران از این بازار دیر نشده است، به شرطی که ارگان ها ذی ربط مقداری از بروکراسی ها خسته کننده بکاهند و نفتی ها نیز سوخت سنگین را با نرخی سبک تر و حجمی بهتر در اختیار شرکت های بانکرینگ قرار دهند.
