پارکینگ های نجومی؛ توقف ساعتی 5000 تومان!

بعد از مدت زیادی دوردور کردن در فضای پارکینگ شاید جایی خالی شود و بتوانی ماشینت را پارک کنی. شاید نیز مجبور شوی بدون پیدا کردن جای پارک با پرداختن مبلغی بابت نیم‌ساعتی که بدون نتیجه در آنجا چرخیده‌ای، محل مورد نظر را ترک کنی! این در حالی است که دریافت هزینه گزاف پارکینگ توسط مجتمع‌های تجاری بزرگ هیچ توجیهی ندارد و با بی‌توجهی شهرداری انجام می‌شود. مجتمع‌های تجاری، موظف به ارائه پارکینگ مکفی به مشتریان خود هستند اما مشاهده می‌شود که این مجتمع‌ها برای ارائه خدمات پارکینگ نرخ‌های مصوب پارکینگ‌های عمومی و شهرداری را رعایت نمی‌کنند. جالب اینجاست که مساله افزایش نرخ پارکینگ‌ها به شهرستان‌ها نیز سرایت کرده است و می‌توان گفت پارکینگ‌ها تبدیل به منبع درآمد برای عده‌ای شده‌اند که معلوم نیست اجازه دریافت نرخ‌های نجومی از متقاضیان را از کجا دریافت می‌کنند.

دو هزار تومان برای یک ساعت!

یکی از مجتمع‌هایی که در همه بخش‌ها گران محسوب می‌شود و در مورد نرخ پارکینگ نیز، هزینه‌های غیر منطقی و زیادی به مشتریان تحمیل می‌کند، مجتمع تجاری پالادیوم واقع در خیابان مقدس اردبیلی است. این مجتمع به ازای هر ساعت توقف در پارکینگ، در روزهای عادی دو هزار تومان دریافت می‌کند؛ در حالی که هزینه مصوب برای پارکینگ‌های عمومی در تهران بسیار پایین‌تر از این نرخ است. به علاوه این مجتمع بدون مطالعات ترافیکی لازم ساخته شده است. ظاهرا زمین مجتمع پالادیوم، یک باغ مشجر بوده است که به گفته ساکنان آن منطقه، درخت‌ها را خشک کرده‌اند و با توجه به این که آن منطقه به هیچ وجه گنجایش چنین مجتمعی را ندارد، مشکلات زیادی برای ساکنان به وجود آورده است. این‌ گونه که ساکنان آن منطقه می‌گویند، مجتمع تجاری پالادیوم در ابتدای فعالیت خود خدمات پارکینگ رایگان به مردم ارائه می‌داده است ولی پس از مدتی و با جلب مشتری با تعیین نرخ‌های نجومی پارکینگ، گویا قصد کرده تلافی نرخ‌های رایگان را بر سر مشتریان درآورد! گذشته از این‌ها این مجتمع، خیابان مقدس اردبیلی را در برخی از ساعات پر رفت‌و آمد مسدود می‌کند و برای اهالی این خیابان و همسایگان و کسبه چیزی به جز مزاحمت دربرندارد.

افزایش نرخ پارکینگ در روزهای تعطیل

در مجتمع تجاری پالادیوم، وضعیت نرخ پارکینگ در روزهای عادی با روزهای تعطیل متفاوت است. در روزهای پنج‌شنبه و جمعه برای هر ساعت توقف در پارکینگ این مجتمع باید مبلغ پنج‌ هزار تومان پرداخت کرد و از آنجایی که در روزهای تعطیل، رفت و آمد بیشتری به این مجتمع‌ها و مال‌های تجاری صورت می‌گیرد، سود کلانی نصیب مالکان آنها می‌شود.

سودی که در واقع بدون هیچ منطقی از جیب مردم دریافت می‌شود. وقتی پای درد دل مردم بنشینی، می‌بینی که عده زیادی از هزینه‌های گزاف پارکینگ در مال‌ها و مجتمع‌های تجاری ناراضی هستند. یکی از شهروندان گله می‌کند که چند وقت پیش به پالادیوم رفتم، ماشین را پارک کردم و در مجتمع دوری زدم و برگشتم. روز پنج‌شنبه بود، ۱۵ هزار تومان برای دو، سه ساعت پرداخت کردم و واقعا برایم سوال شده بود که آیا نظارتی بر این نرخ‌ها وجود دارد یا نه! هزینه پارکینگ متجمع تجاری کوروش نیز بهتر از این نیست و نسبت به سایر مال‌ها گران‌‌تر است و منطقی نیست. شهروند دیگری می‌گوید: برای سه، چهار ساعت توقف در پارکینگ مجتمع تجاری کوروش هشت هزار تومان پرداخت کردم. حالا بماند که نیم‌ساعت در حال پایین رفتن پنج طبقه با ماشین بودم. تازه بعد از آن نیز باید بیشتر از نیم‌ساعت منتظر آسانسورها باشید.

طبق کسب اطلاع خبرنگار «قانون»، پارکینگ مجتمع کوروش ۱۰۰۰ تومان ورودی دارد. یعنی اگر شما وارد پارکینگ شوی و همان لحظه خارج شوی، باید ۱۰۰۰ تومان پرداخت کنی و به ازای هر ساعت توقف نیز ۱۵۰۰ تومان از مشتری دریافت می‌شود. تازه اگر بخواهی به سینما بروی، باید ۱۲هزار تومان نیز بابت هر بلیت سینما پرداخت کنی. به همه این‌ ها، بحث ترافیک بزرگراه ستاری برای ورود به مجتمع کوروش را نیز اضافه کنید. همچنین رستوران‌هایی که در این مجتمع‌ها وجود دارند، میزان پولی که دریافت می‌کنند بسیار بیشتر از کیفیت غذا و خدماتی است که ارائه می‌دهند.

وضعیت پارکینگ فرودگاه مهرآباد

این وضعیت تنها مختص مال‌های تجاری نیست. شرایط نرخ‌های پارکینگ‌های فرودگاه مهرآباد نیز بهتر از این نیست. چندی پیش به منظور یک سفر ضروری یک هفته‌ای به فرودگاه مهرآباد رفتم و ماشین شخصی خود را در یکی از پارکینگ‌های فرودگاه پارک کردم. پس از بازگشت از سفر و هنگام خروج از پارکینگ، مبلغ ۱۸۰ هزار تومان به عنوان اجاره پارکینگ پرداخت کردم؛ مبلغی که حتی ۳۰هزار تومان از هزینه بلیت هواپیما در مسیر مورد نظر من بیشتر بود! با مسئول پارکینگ فرودگاه تماس گرفتم و اعتراض کردم، پاسخی که شنیدم این بود: برای یک شبانه روز توقف در پارکینگ، باید ۲۵هزار تومان پرداخت کنید! جالب اینجاست که اتحادیه اتوسرویس، تعمیرگاه، پارکینگ و کارواش، نظارتی بر وضعیت پارکینگ فرودگاه ندارد و ظاهرا تعیین این نرخ‌ها توسط مسئولان پارکینگ در خود فرودگاه مهرآباد صورت می‌گیرد.

نرخ مصوب پارکینگ‌های عمومی در شهر تهران

محمدمهدی تندگویان، عضو شورای شهر تهران، به «قانون» می‌گوید: «پارکینگ‌های عمومی، زیر نظر شهرداری اداره می‌شوند و مصوب هفتاد و دومین و هفتاد و سومین جلسات رسمی ، علنی فوق‌العاده شورای اسلامی شهر تهران (دوره چهارم) به تاریخ‌های بیست و پنجم و بیست و هفتم خرداد سال ۱۳۹۳، در خصوص تعیین نرخ حق توقف پارکینگ‌های عمومی و نرخ عوارض پارک حاشیه‌ای در شهر تهران، نرخ پارکینگ‌ها تعیین شده بود.»

پس از آن در فروردین سال ۹۵ اعضای شورای اسلامی شهر تهران با افزایش ۳۰ درصدی نرخ حق توقف پارکینگ‌های عمومی شهر تهران متناسب با نرخ تورم سالانه موافقت کردند. در دویست و پنجاه و یکمین جلسه شورا، لایحه تعیین نرخ حق توقف پارکینگ‌های عمومی در شهر تهران در شرایطی مورد بررسی قرار گرفت که از سال ۹۳ تا کنون افزایش نرخی در این بخش به تصویب نرسیده بود. بر این اساس نرخ مصوب، در پارکینگ‌های عمومی شهر تهران برای سواری و وانت، مبلغی در حدود ۵۰۰ تا ۷۲۰ تومان برای یک ساعت دریافت می‌شود و برای توقف ۲۴ ساعته، مبلغی در حدود ۳۰۰۰ تا ۵۲۰۰ تومان دریافت می‌شود.

چه ارگانی نظارت می‌کند؟

در چنین شرایطی یک علامت سوال بزرگ به وجود می‌آید که چه سازمان یا ارگانی باید بر عملکرد این مجتمع‌های تجاری و نرخ‌گذاری پارکینگ‌های آنها نظارت ‌کند؟ علت این که نرخ توقف در پارکینگ‌های مجتمع‌های تجاری تا این حد با نرخ پارکینگ‌های عمومی متفاوت است، چیست؟ شهرداری که مجوز ساخت به این مجتمع‌ها می‌دهد، آیا بعد از راه‌اندازی آنها نظارتی بر عملکردشان دارد یا نه؟ تندگویان در این باره می‌گوید: «در مورد مجتمع‌ها و مال‌های تجاری، شهرداری نظارتی بر تعیین نرخ‌ پارکینگ آنها ندارد.» یکی از اعضای سازمان نظام مهندسی نیز در این‌ باره به «قانون» می‌گوید: «مساله این است که اتحادیه یا ارگانی برای نظارت بر وضعیت پارکینگ مال‌های تجاری و نرخ‌گذاری آن وجود ندارد و در واقع مالکان این مجتمع‌ها، تعیین‌کننده نرخ توقف در پارکینگ‌ها هستند.» این در حالی است که آنها باید از قوانین و مصوبات ابلاغ شده به اتحادیه دارندگان توقفگاه پیروی کنند.

مجتمع‌های خصوصی با کاربری عمومی

اینجاست که شبهه پیش می‌آید که سازمان‌ها و نهادهای مربوطه و شهرداری که در برابر تخلفات کوچک‌تری مثل افزایش چنددرصدی قیمت محصولات و ایجاد سد معبر در پیاده‌روها توسط دست‌فروش‌ها قاطعانه برخورد می‌کنند و کاملا نیز معتقد به انجام وظیفه در این موارد هستند، چرا در برابر تخلفاتی این چنین سکوت می‌کنند؟ مساله این است که حتی اگر این مجتمع‌ها تحت مالکیت خصوصی نیز باشند، به دلیل کاربری عمومی، باید نظامات و مقررات خاص که از مجاری قانونی گذشته است، بر آنها بار شود. برای مثال هنگامی که پارکینگ‌های این مجتمع‌ها کاربری عمومی پیدا می‌کند، باید با تعرفه مصوب پارکینگ‌های عمومی سنجیده شود، در غیر این صورت باید پذیرفت که در سطح جامعه، نوعی بی‌قانونی وسیع رخ داده و مانند نمونه‌های بی‌شمار دیگر، حق مردم در معرض تضییع قرار گرفته است.

تهران، شهر بدون پارکینگ!

به نظر می‌رسد اتحادیه دارندگان توقفگاه در این زمینه باید نظارت کامل به عملکرد این مجتمع‌ها در زمینه دریافت حق پارکینگ داشته باشد و به تخلفات آنها رسیدگی کنند. در این باره علیرضا راسی، رییس اتحادیه دارندگان اتوسرویس، تعمیرگاه، پارکینگ و کارواش خودرو به «قانون» می‌گوید: در مورد تهران از قول من بنویسید شهر بدون پارکینگ! در کلانشهر تهران، تنها ۱۰۰ واحد مجاز پارکینگ وجود دارد و اگر با میانگین مساحت در نظر بگیریم، این تعداد پارکینگ برای شهری با این عظمت و این تعداد خودرو یعنی هیچ!

شهرداری در برخی مکان‌ها، پارکینگ‌های طبقاتی ساخته است؛ در حالی که متولی ساخت پارکینگ به طور کلی باید شهرداری باشد. در تهران مشاهده می‌کنیم که برج‌ها و ساختمان‌های سربه فلک کشیده ساخته می‌شود اما بدون پارکینگ کافی؛ در حالی که در تمام دنیا، شهرداری‌ها این مساله را پوشش می‌دهند. در کشور ما پولی که شهرداری برای ساخت پارکینگ دریافت می‌کند، همیشه برای این منظور هزینه نمی‌شود. بماند که در برخی از پارکینگ‌ها تغییر کاربری داده‌ شده مثلا در دو طبقه از آن فلافل‌فروشی راه انداخته‌اند یا آنها را در اختیار ارگان‌های خاصی قرار داده‌اند. شهرداری در منطقه ۱۲ تعدادی پارکینگ احداث کرده و آنها را به پیمانکار سپرده است که عملکرد مناسبی ندارند و دود آن در چشم مردم می‌رود. کسانی در این مجموعه مظلوم واقع می‌شوند که از اتحادیه پروانه دارند و نرخ‌های مصوب اتحادیه را رعایت می‌کنند.

هر بنگاه اقتصادی باید سودآور باشد، یعنی دخل و خرج آن با یکدیگر همخوانی داشته باشد. نرخ‌هایی که اتحادیه داده، مربوط به سال ۹۴ است و در دو سال اخیر، نرخ جدیدی تعیین نشده است. مساله این است که در حال حاضر کسی حاضر نمی‌شود فضایی برای ساخت پارکینگ اختصاص دهد زیرا توجیه اقتصادی ندارد. از طرفی هیچ کمکی نیز از سوی دولت و شهرداری صورت نمی‌گیرد. در مورد مجتمع‌ها و مال‌های تجاری، بخشی از این‌ها مدعی هستند که بخش عمده‌ای از کار را به مشتریان خودمان اختصاص داده‌ایم یعنی پول دریافت نمی‌کنیم ولی در عمل از مردم پول می‌گیرند. اتحادیه، بازرسی اصناف، ۱۲۴ و تعزیرات حکومتی نیز باید بر این وضعیت نظارت ‌کنند. در واقع شورای شهر و شهرداری و تمام حوزه‌های شهری باید دست به دست هم دهند ودر راه واقعی کردن نرخ‌ها قدم بردارند.»