پروژه‌های جذاب برای خارجی‌ها

جدیدترین آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد متولیان صنعتی در ۶ ماه اول سال برای اجرای ۳۳ طرح با سرمایه‌گذاران خارجی به توافق رسیده‌اند؛ توافقی که براساس آن حجم کل سرمایه‌گذاری خارجی در نیمه نخست سال را به بیش از یک میلیارد و ۸۳۰ میلیون دلار رسانده است. این در حالی است که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در مدت زمان مشابه سال قبل، ۲۴طرح با تزریق سرمایه خارجی بیش از یک‌میلیارد و ۱۵۶ میلیون دلار در کارنامه جذب پول‌خارجی صنایع کشور به ثبت رسیده بود. همچنین داده‌های آماری بیانگر این موضوع است که پیشتازان طرح‌های صنعتی، معدنی و تجاری مصوب در هیات سرمایه‌گذاری خارجی به لحاظ ارزشی به‌ترتیب چهار کشور «آلمان»، «ایرلند»، «چین» و «هلند» بوده‌اند. هدف‌گذاری برنامه ششم توسعه برای بخش صنعت، معدن و تجارت سالانه رشد ۹ درصدی را پیش‌بینی کرده است؛ هدف‌گذاری که برای تحقق آن جذب سالانه ۲۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است. اما آمارهای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت درخصوص ارقام جذب سرمایه‌خارجی نشان می‌دهد با هدف‌گذاری صورت گرفته، فاصله معناداری وجود دارد.

تازه‌ترین داده‌ها بیانگر آن است که مجموع سرمایه مصوب در دوران پسابرجام برابر با ۳۸/ ۷ میلیارد دلار برای ۱۱۴ پروژه به‌بخش صنعت، معدن و تجارت بوده است، رقمی که اجرای هدف‌گذاری برنامه ششم توسعه را با تعلل و دیرکرد بسیاری همراه خواهد کرد. هرچند روند طی شده در جذب سرمایه خارجی از بهبود تزریق سرمایه‌خارجی در کشور با رفع تحریم‌های بین‌المللی حکایت دارد، اما فعالان اقتصادی معتقدند هنوز روند جذب پول در کشور با دست‌اندازهایی مواجه است که باید برای رفع آنها راهکارهای اساسی و مدون در نظر گرفت. به‌گفته فعالان اقتصادی روند جذب سرمایه خارجی معمولا به دو عامل ریسک و سود وابسته است، عواملی که در تعیین مکان سرمایه‌گذاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. در کنار عوامل مذکور شاخص‌های مطرح برای ارزیابی ورود سرمایه‌های خارجی به کشور شامل «ریسک سیاسی، ریسک سیاست‌های اقتصادی، ریسک ساختاری، ریسک نقدینگی و ریسک خاص سرمایه‌گذاری که شامل ریسک کاهش ارزش پول، ریسک بازپرداخت بدهی دولت و ریسک‌های بانکی» نیز می‌شود که برای تسریع در روند جذب سرمایه خارجی باید این ریسک‌ها را نیز کاهش داد.

پیشتازان تزریق سرمایه

آمارهای اعلام شده حاکی از آن است که «آلمان» در این مدت توانسته‌ با حجم سرمایه‌گذاری ۷۲۰ میلیون و ۸۶۵ هزار دلاری برای پروژه «احداث چرخه کامل پنل فتوولتائیک» رتبه اول را به‌ خود اختصاص دهد.

این در حالی است که آلمانی‌ها علاوه بر سرمایه‌گذاری در این پروژه، در طرح دیگری در تهران و در بخش «ساخت کالاهای بتنی، سیمانی و گچی» بیش از ۲۸ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خواهند کرد. از سوی دیگر واکاوی‌ها نشان می‌دهد «ایرلند» دومین کشور پیشتاز در تزریق پول‌ خارجی به ایران محسوب می‌شود. این کشور برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های معدنی بیش از ۴۶۶ میلیون دلار سرمایه‌گذاری می‌کند. ایرلندی‌ها در مدت زمان مورد بررسی نیز طرح مشترکی با امارات متحده در کشور اجرا می‌کند که ارزش آن برابر با ۲میلیون و ۶۰۰ هزار دلار بوده است.

آمارها نشان می‌دهد سومین کشوری که بیشترین حجم سرمایه‌گذاری در کشور را داشته است به «چین» تعلق دارد، چینی‌ها بیش از ۲۳۲ میلیون دلار در بخش تولید خودروسواری سرمایه‌گذاری می‌کنند. این در حالی است که علاوه بر انعقاد این قرارداد، چین دو طرح دیگر را برای سرمایه‌گذاری در ایران با حجم سرمایه یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار دلاری در بخش معدن و ۲ میلیون و ۱۹۴ هزار دلار در بخش تولید و مونتاژ انواع بردهای الکترونیکی داشته است. «هلند» نیز چهارمین کشوری است که با بیشترین حجم تزریق پول به ایران در آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌چشم می‌خورد. براساس این گزارش هلند با حجم سرمایه گذاری بیش از ۱۰۲ میلیون دلار، در عرضه انواع کالا و خدمات در فروشگاه‌های مجازی سرمایه‌گذاری می‌کند.

فاتحان استانی جذب پول

آمارهای اعلام شده در نیمه نخست سال جاری حکایت از آن دارد که استان‌های «خراسان رضوی»، «تهران» و «مرکزی» از میان سایر استان‌ها بیشترین طرح‌های مصوب را به خود اختصاص داده‌اند. براین اساس استان «خراسان رضوی» در مجموع با هفت قرارداد توانسته عنوان استان موفق در جذب سرمایه‌گذاری خارجی را به خود اختصاص دهد. طرح‌های جدید در این استان شامل «تولید و مونتاژ انواع بردهای الکترونیکی»، «چاپ هلیو گراور برای بسته‌بندی»، «تولید فرش ماشینی، پادری، موکت نمدی و کبریتی»، «ساخت و عرضه زیورآلات طلا»، «تولید الک‌های آرد، پوست‌گیر غلات و آسیاب والسی»، «تولید درب و پنجره U.P.V.C» و «تولید کف‌پوش‌های لاستیکی یکپارچه ورزشی و گرانول لاستیک از لاستیک مستعمل و تولید انواع گرانول بازیافتی» می‌شود. طرح نخست از سوی چین و سایر طرح‌ها از سوی افغانستان سرمایه‌گذاری شده است.

در استان تهران نیز در مدت زمان مذکور چهار قرارداد با سرمایه‌گذاران خارجی (کشورهای آلمان، هلند، افغانستان، فرانسه) منعقد شده است. این سرمایه‌گذاری‌ها دربرگیرنده طرح‌های «ساخت کالاهای بتنی، سیمانی و گچی»، «عرضه انواع کالا و خدمات در فروشگاه‌های مجازی»، «تهیه، تولید و فرآوری سنگ‌های ساختمانی» و «تولید و بسته‌بندی آب معدنی» هستند. طرح‌های مصوب برای استان مرکزی نیز معادل سه طرح بوده است که شامل «تولید صفحه و ورق فوم(ابر) سخت از ژلی اورتان، پانل ساختمانی از پلی اورتان و صفحه و ورق فومی از رزین فنولیک»، «تولید قالب اکسترود فلزات» و «تولید انواع مواد افزودنی مورد استفاده در صنایع فولاد، ساختمانی و ریخته‌گری» است.