مهارت آموزی لازمه پیوند دانشگاه و بازار کار
در کشورهای توسعه یافته رکن اصلی اشتغال مهارت آموزی است و برای پیوند با بازار کار جوانان می توانند با آموزش های کوتاه مدت به بازار کار بپیوندند.
در کشورهای یاد شده مبنای انجام هر شغلی آموزش است. مشاغل خدماتی در این نوع جوامع می تواند بستر مناسبی برای اشتغال جوانانی باشد که ناخواسته اند وارد دانشگاه شوند.
در ایران وضعیت به گونه ای دیگر رقم خورده است، دانش آموزان برای دستیابی به شغل پس از اتمام تحصیلات متوسطه راهی دانشگاه می شوند تا بتوانند هرچه سریعتر استخدام شوند.
تصور استخدام و پشت میزنشینی رویای بزرگ جوانان کشور است و وقتی که با تحصیلات دانشگاهی نمی توانند شغلی بیابند دچار ناامیدی و افسردگی می شوند.
اما در چنین شرایطی هستند جوانانی که می خواهند مهارتی را فرابگیرند تا به موقعیت شغلی دست یابند.بررسی ها نشان می دهد بیش از نیمی از متقاضیان کسب مهارت را دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاهی به خود اختصاص می دهند و این در حالی است که حدود 80 درصد دروس دانشگاهی مرتبط با نیازهای بازار کار کشور نیست.
تجارب دانش آموختگانی که از طریق کسب مهارت توانسته اند موقعیت مطلوبی در بازار کار بدست بیاورند خالی از لطف نیست. جوانانی که با همت و تداوم آموزش های مورد نیاز سهم خود را در تولید ناخالص ملی رقم زده اند.
**دانش آموخته ای که با مهارت آموزی وارد بازار کار شد
یک فارغ التحصیل رشته عمران که از طریق آموزش های مهارتی توانسته است پیوند محکمی با بازار کار برقرار کند، معتقد است: حرفه آموزی می تواند گامهای افراد را برای ورود به بازار کار مستحکم کند.
«لیلا عسگری» فارغ التحصیل رشته عمران دانشگاه آزاد استهبان است که مدتها در جستجوی کار به شرکت های مختلف مراجعه کردم.
وی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا،بیان داشت: پس از فارغ التحصیلی سه سال بیکار بودم و به دلیل جنسیت در بسیاری از کارگاهها نمی توانستم در پروژه ها همکاری کنم.
وی اظهار داشت: برای آموزش برخی از نرم افزار ها نظیر اتوکد و 3ds Max در سازمان آموزش فنی و حرفه ای ثبت نام کردم اما تعداد متقاضیان به حد نصاب نرسید و کلاس ها تشکیل نشد.
وی ادامه داد: وقتی نتوانستم در کلاس های نرم افزار ثبت نام کنم در اداره فنی و حرفه ای استهبان ناامید و خسته، صفحه 'کارگاه جوش ' را دیدم و نخستین جرقه در سرم زده شد.به فکر این افتادم که در کلاس های جوش سازمان آموزش فنی و حرفه ای ثبت نام کنم و حرفه جوشکاری را بیاموزم. در این حرفه به طور معمول زنان ثبت نام نمی کردند.
عسگری گفت: در کلاس هایی که شرکت می کردم فقط من زن بودم و اکثر افراد کلاس یا بیسواد و یا کم سواد بودند که می خواستند حرفه جوش را فرا گیرند.
این مهارت آموز اضافه کرد: بسیاری از افرادی که آموزش مهارت جوش را کسب می کردند بعد از اینکه متوجه شدند که همکلاسی آنان که یک زن است و می خواهد وارد بازار کار شود مصمم به یافتن شغل شدند.
وی ادامه داد: حدود پنج تا هشت ماه آموزش جوش را در سازمان آموزش فنی و حرفه ای به شکل رایگان فراگرفتم.دوره های بازرسی جوش ، کنترل کیفیت،جوش قوس الکتریکی، جوش سازه های فولادی،دوره های ایمنی و بهداشت،جوش سازه های فولادی و دوره های جوش قوس الکتریکی و co2 به مدت 6 ماه همراه با دوره های فنی دیگر گذراندم.
وی ادامه داد:کسب مقام اول المپیاد جوش جهانی از برنامه های آتی من بود که یک کارخانه فولاد در نی ریز با سمت کیوسی سیویل و معماری و کنترل کیفیت جوش مجذوب دعوت به کار کرد.
عسگری معتقد است: مدرک فنی و حرفه ای و آموزشی که در این سازمان کسب کردم، توانست به من اعتبار اجتماعی برای ورود به بازار کار بدهد.
وی که نخستین زن در شرکت مهندسی فولاد تکنیک است که در حوزه جوش فعالیت می کند، اظهار داشت: با اینکه کار جوش به طور عام از سوی مردان انجام می شود اما بیش از حد از موقعیتی که کسب کرده ام راضی هستم .
عسگری بیان داشت: بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی به دلیل اینکه مهارتی منطبق با نیازهای بازار کار را کسب نمی کنند باید برای دستیابی به موقعیت شغلی خود را مجهز به مهارت کنند.
عسگری در پایان یادآور شد: احساس غرور می کنم که توانسته ام به یک مهارت مجهز شوم.زنان ایرانی می توانند همواره با تلاش و کسب مهارت جایگاه رفیع خود را در جامعه بیابند.
**مدرسه و دانشگاه مرا برای حضور در بازار کار آماده نکرد
«ایوب ابراهیمی مقدم» یکی دیگر از مهارت آموزانی که توانست با آموزش های مهارتی وارد بازار کار شود در گفت و گو با خبرنگار ایرنا،در خصوص چرا به مهارت آموزی روی آورد چنین گفت: آیا مدرسه و دانشگاه کسی را برای داشتن شغل مورد علاقه اش و زندگی مطلوبش آماده می کند؟ توصیه ای که همیشه از خانواده یا اطرافیان خودم می شنیدم این بود که « حتما تا می توانی درس بخوان که بتوانی در جایی استخدام شوی».
اما وقتی برای پیدا کردن کاری خیلی سطح پایین جستجو کردم متوجه شدم نه درس هایی که در دانشگاه خوانده ام و نه درس هایی که قرار است بخوانیم هیچ فایده ای در دنیای واقعی و بازار کار ندارد و به همین دلیل مجددا برای یادگرفتن مهارت هایی که بازار کار نیاز بود، سراغ آموزشگاه های آزاد رفتم و سرانجام در بهمن ماه سال 1392 آموزشگاه فنی و حرفه ای آزادی را در شهرستان سقز تاسیس کردم.
زمانی که برای دومین بار در برابر دوربین های صدا و سیما قرار گرفته بودم تا به عنوان جوانی کارآفرین با میلیون ها نفر از هموطنانم صحبت کنم، بیشتر از هر چیز خدا را شکر می کردم که کمکم کرد تا تسلیم یاس ها نشوم و مهارت طلایی را که همان مهارت استمرار در آموختن و بکاربردن بود به من آموخته بود.
** دیدگاه مسئولان
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با اشاره به جهت گیری فعالیت های آموزشی کشور در راستای کاهش بیکاری و فقر،گفت: آموزش های دانشگاهی نتوانسته است اشتغال پذیری فارغ التحصیلان را افزایش دهد، بنابراین گرایش به مهارت پذیری در میان آنها افزایش یافته است.
«سلیمان پاک سرشت»معتقد است: بسیاری از جمعیت بیکار کشور را دانش آموختگان تشکیل می دهند، لازم است تمهیداتی اندیشیده شود تا دانشجویان مراکز آموزش عالی در راستای صلاحیت های حرفه ای توانمند شوند.
وی با بیان این که ساختار بخش خصوصی مبتنی بر صلاحیت و توانمندی افراد است و نه مدرک، بر جایگزینی آموزش های مهارتی هدفمند به جای آموزش های غیرهدفمند تاکید کرد.
وی ادامه داد: منظور از آموزش های هدفمند، آموزش هایی است که با سیاست ها و برنامه های توسعه ای کشور در حوزه های اجتماعی، اقتصادی و زیرساختی پیوند خورده و نیازهای مهارتی نیروی انسانی را نیز پیش بینی کرده است.
کلام آخر اینکه سیستم آموزش و پرورش و دانشگاههای کشور بدنبال گرایش دادن نوجوانان و جوانان به سمت آموزشهای فنی و حرفه ای با هدف مهارت آموزی هستند اما هنوز به جایگاهی که باید در اشتغال کشور برسند ، دست نیافته اند.
بی تردید،دور نخواهد بود روزی که جوانان کشور برای ورود به بازار کار مهمتر از رفتن به دانشگاه به مهارت آموزی روی بیاورند.
قصه مهارت آموزی و اشتغال همچنان ادامه دارد و پایانی برای آن نیست.