پشت پرده واردات «کود انسانی» به کشور

طی هفته اخیر انتشار آمار واردات یک ردیف تعرفه‌ای تحت عنوان "کود انسانی" یا «گل‌ولای فاضلاب» به کشور، سر و صدای زیادی در فضای رسانه‌ای به پا کرد و رسانه‌ها بار دیگر در مواجهه با این ردیف وارداتی به کشور، انتقاداتشان از نبود مدیریت و نظارت در حوزه واردات را از سرگرفتند.

در سالهای اخیر، آنقدر با واردات بی‌رویه محصولات و ردیفهای عجیب و غریب نظیر دسته بیل، آدامس، میخ، شتر و... مواجه شده‌ایم که گاهی مسئولان را نیز شگفت‌زده کرده و نهایتا پاسخی در ارتباط با این قلم واردات نداشتند.

سؤالی هم که همواره در ارتباط با این مقوله واردات در ذهن شکل می‌گیرد این است که «واردات این ردیف ها چه ضرورتی برای کشور داشته است؟»

اما گذشته از ماهیت گمرکی و تجارتی، واردات «گل‌ولای فاضلاب» یا «کود انسانی» که این روزها خبرساز شده و سؤالات بسیاری را برای همه ما ایجاد کرده است؛ با توجه به اهمیت و جذابیت این مسئله، ما هم مصرانه به پیگیری این مسئله پرداختیم و از قضا در جریان بررسیهای خود به سرنخهای تازهای از واردات "گل‌ولای فاضلاب" آن هم توسط یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی رسیدیم!

با این توضیح که در تماس با یکی از مسئولان گمرک درباره جزئیات این ردیف ثبت سفارش و تعرفه وارداتی به سرنخ واردات این محموله توسط یک شرکت غذایی با عنوان «ز.م» رسیدیم و در نهایت برای روشن شدن این مسئله، تماسی با مدیر این شرکت غذایی داشتیم که وی حاضر به پاسخگویی درباره چرایی واردات این ماده نشد اما یکی از مدیران مجموعه‌اش که عضو هیئت مدیره شرکت دانش‌بنیان تحت مدیریتش است را معرفی کرد.

اما در ادامه مشروح این گفت‌وگو آمده که راز واردات گل‌ولای فاضلاب را بر ملا می‌کند:

مهدی امینی؛ عضو هیئت مدیره گروه صنعتی و پژوهشی فرهیختگان زرنام در گفت‌وگو با خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران پویا درباره چرایی واردات آنچه در رسانه‌ها به‌عنوان "گل‌ولای فاضلاب" اعلام شده توسط این شرکت اظهار کرد: شرکت دانش‌بنیان ما اقدام به واردات این کالا به کشور برای راه‌اندازی تصفیه‌خانه صنعتی خود کرده است!

وی افزود: سیستمهای نوینی برای تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در دنیا ابداع شده که با استفاده از «بیوماس گرانول باکتری» که زیست‌ توده‌ای هستند، راندمان تصفیه فاضلاب را بالاتر می‌برند.

گرانول باکتری و صنعت سبز

این فعال فناور با بیان اینکه عملیات تصفیه فاضلاب توسط این گرانول باکتریها در راکتورهای EGSB نسل پیشرفته صورت می‌گیرد، خاطر‌نشان کرد: متخصصان صنعت تصفیه‌خانه فاضلاب به های‌تک بودن این تکنولوژی استحضار کامل دارند؛ این سیستم تکنولوژیک نیز برای نخستین بار است که در کشور ما برای ارتقای اثربخشی راه‌اندازی شده که قادر است در زمانی کم و باکیفیت بالا، آب را تصفیه کند.

وی با انتقاد از اینکه متأسفانه اشتباها از این محصول وارداتی تحت عناوین «کود انسانی» یا «گل‌ولای و لجن» یاد شد در حالیکه دانش گرانول باکتریها را به همراه دارد، گفت: "گرانول باکتریها"، لجن و گل‌ولای نیستند و موتور محرک مجموعه تصفیه فاضلاب به حساب می‌آیند.

امینی با ذکر مثالی درباره اهمیت این نوع باکتریها گفت: همه می‌دانیم که برای تبدیل شیر به ماست نیاز به مخمر یا کپک مخمر داریم اما اگر روزی مخمر وارد کشور شد نباید بگوییم «کپک» وارد کردیم!

خودکفایی ایران در تولید گرانول باکتری برای تصفیه فاضلابها

وی با تأکید بر اینکه از این پس ما می‌توانیم تولیدکننده گرانول باکتری در منطقه و کشورهای اطراف باشیم، تصریح کرد: در فاضلاب موادی وجود دارد که برای این باکتریها، غذا به حساب می‌آید؛ باکتریها با خوردن این مواد به تصفیه آب می‌پردازند.

او خاطر‌نشان کرد: گرانول باکتریها یا همان باکتریهای کروی که براساس علم ریاضی و فیزیک اثربخش‌ترین نوع باکتریها به‌دلیل کروی بودنشان هستند، اختراع هلندیهاست و در صنایع تصفیه فاضلاب نوین نقش‌آفرینی می‌کند.

این فعال فناور یادآور شد: با توجه به اینکه تولید‌مثل در این باکتریها وجود دارد از این پس ایران هم یکی از قطبهای تولید این باکتریها خواهد بود و مانند برخی کشورهای دیگر می‌تواند در زمینه صادرات این محصول فناورانه نیز ورود کند.

امینی گفت: دیگر نیازی نیست شرکتها و کارخانجاتی که به فکر تصفیه فاضلاب و پسماندهای خود هستند، این گرانول باکتریها را وارد کنند و می‌توانند از ما بخرند.

فراهم شدن زمینه صادرات برای ایران

وی با بیان اینکه بالاخره هر مجموعه‌ای فاضلاب و پسماند دارد و همواره برای تصفیه آن به فکر چاره هستند، عنوان کرد: شرکت دانش‌بنیان ما به‌عنوان صنعت سبز برگزیده شده‌ و اکنون با واردات این گرانول باکتریها و قرار دادن آنها در راکتورهای تصفیه‌خانه فاضلاب، مانع از انتشار بوی بد فاضلاب شده و بوی بد را به بیوگاز تبدیل کرده و در آینده نزدیک نیز این گاز را به برق تبدیل می‌کنم.

این فعال فناور خاطر‌نشان کرد: لجن، بوی بد و آب فاضلاب همواره مخل زیست‌بوم زندگی بوده و هست؛ واردات این محصول تمامی عوارض زیست‌محیطی را از بین برده و توانستیم برای حداقل پنج سال آینده تولید گرانول باکتریهایمان را پیش‌فروش کنیم.

امینی با اشاره به اینکه 180 تن واردات ما به ارزش کمتر از 100 هزار دلار از ترکیه بوده اما همین کشور هم اعلام نیازش را به ما برای صادرات آینده داده است، گفت: از جمله کشورهای دیگر که متقاضی گرانول باکتریها هستند، می‌توان به پاکستان و امارات اشاره کرد که وقتی ایران موفق به تولید آن شود دیگر به سمت واردات از هلند نمی‌روند.

وی درباره میزان تولید گرانول باکتری توسط این شرکت دانش‌بنیان گفت: قطعا هر چه شاخص COD مطرح در فاضلابها بیشتر باشد یعنی فاضلاب خراب‌تری داریم و غذای گرانول باکتریها بیشتر است که در نهایت منجر به تولید‌مثل بیشتر آنها می‌شود.

امینی با دعوت از تمامی شرکتها و کارخانجات داخلی که درصدد یافتن راهی برای مقابله با فاضلابشان هستند برای بازدید از سایت تصفیه‌خانه این شرکت اظهار کرد: این درخواست و دعوت را به معاونت علمی ریاست جمهوری هم دادیم و گفتیم که در کارخانه ما باز است و هر موقع کارخانجات و شرکتهای مختلف خواستند بازدیدی داشته باشند، مشکلی وجود ندارد زیرا معتقدیم کاری که شده حرکتی ملی در راستای حفاظت از محیط زیست است و باید اهتمام تمامی بخشها باشد.

مصارف آب تصفیه شده توسط گرانول باکتریها

او همچنین درباره اینکه آب تصفیه شده چه کاربردهایی می‌تواند داشته باشد، گفت: براساس همان شاخص COD که سازمان محیط زیست تعریف کرده و به عنوان استاندارد از آن یاد می‌شود، می‌توانیم آن را در محیط رهاسازی کرده، به چاه بریزیم، به مصارف کشاورزی بسپاریم یا حتی برای مصارف گرمایشی استفاده کنیم.

این فعال فناور وسعت سایت در نظر گرفته شده برای این تصفیه‌خانه صنعتی که تمامی مجوزهای قانونی از جمله مجوز سازمان محیط زیست را دارد، 5 هزار متر‌مربع عنوان کرد و گفت: هیچ بخش خصوصی حاضر نیست برای راه‌اندازی این تصفیه‌خانه که برای ما بالغ بر 40 میلیارد تومان هزینه  داشته، هزینه کند و معمولا بخش‌های تولیدی و صنعتی با توجه به هزینه‌های بسیاری که احداث چنین تصفیه‌خانه‌ای در پی دارد اقدام به رهاسازی آب فاضلاب در محیط می‌کنند و هیچ اهمیتی برای آنها ندارد که چه مخاطراتی به وجود می‌آید!