راهکار وزیر امور خارجه آلمان برای دور زدن تحریم ها علیه ایران

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از تسنیم، در حالی که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روابط کشورش با متحدان خود را دستخوش تنش کرده است، رهبران آلمان و از جمله آنجلا مرکل، صدر اعظم این کشور گفته اند که این کشور و دیگر کشورهای اروپایی باید گام هایی را برای کاهش وابستگی به آمریکا بردارند. اکنون هیکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان خواستار ایجاد «کانال های پرداخت مستقل از آمریکا» برای کمک به حمایت از شرکت های اروپایی در برابر تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران شده است.

با توجه به نقش پررنگ آمریکا در بازارهای مالی این پیشنهاد ممکن است غیرواقع بینانه به نظر برسد. زیرا هر گونه کانال پرداخت اینچنینی، باید از طریق موسسات مالی ای که وابستگی ای به دلار آمریکا ندارند ایجاد شود. هرچند بانک های اروپایی در فاصله سال های 2007 تا 2017، وابستگی خود به دلار آمریکا را به میزان 42 درصد کاهش داده اند، اما آنها همچنان دارایی های دلاری فراوانی دارند.از جمله مطالبات معوق دلاری بانک های آلمانی در پایان سه ماهه نخست سال 2018 به رقم 502 میلیارد دلار رسید.

به اجرا گذاشتن طرح وزیر خارجه آلمان کار غیرممکنی نیست، اما این کار مستلزم افزایش تعداد و قدرت بانک هایی است که هیچ گونه وابستگی ای به دلار آمریکا نداشته باشند.

بنابراین، کشورهای اروپایی فعلا نمی توانند کار چندانی برای حمایت از شرکت های بزرگ در برابر تحریم های دولت آمریکا انجام دهند، زیرا تمام این شرکت ها وابستگی زیادی به معاملات دلاری و تامین مالی دلاری دارند.

بسیاری از این شرکت ها، از جمله شرکت های خودروسازی رنو، پژو و دایملر و شرکت نفتی توتال، فعالیت های خود در ایران را به حالت تعلیق درآورده اند. مشخص نیست که آیا شرکت های کوچکتر که منافعی در بازار آمریکا ندارند، می توانند جای خالی شرکت های بزرگ را پر کنند و توافق هسته ای با ایران را زنده نگه دارند یا نه. اما راه هایی برای تامین مالی و تسویه قراردادهای تجاری بین ایران و اروپا وجود دارد. کشورهای اروپایی باید بانک هایی بیابند که در قبال دریافت مشوق هایی جهت همکاری با شرکت های تحت تحریم، حاضر به کنار گذاشتن دلار و هرگونه حضور در سیستم مالی آمریکا باشد.

اروپا می تواند در این زمینه از روسیه الگو برداری کند. در مارس 2014، دولت آمریکا بانک روسی «روسیا» را مورد تحریم قرار داد. این بانک دیگر قادر به معامله با بانک های آمریکایی نبود و به ادعای روزنامه وال استریت ژورنال 572 میلیون دلار از دارایی هایش در حساب های این بانک در آمریکا بلوکه شد. در ماه آوریل همان سال، آمریکا بانک اس ام پی روسیه را نیز تحریم کرد. اما این تحریم ها، منجر به نابودی هیچ یک از این بانک ها نشد.

دارایی های بانک روسیا سریعتر از دارایی بانک دولتی اسبربانک، بزرگترین بانک روسیه افزایش یافت. اسبربانک به دلیل ترس از تحریم های آمریکا ناگزیر شده بود از موضوع الحاق کریمه به روسیه خود را کنار بکشد. اما بانک روسیا که نگرانی ای از بابت تحریم های بیشتر دولت آمریکا نداشت، یک پروژه بزرگ بانکداری خرد را در کریمه راه اندازی کرد و در غیاب رقبای قدرتمند شروع به تامین مالی پروژه های توسعه ای در کریمه نمود. هم بانک روسیا و هم بانک اس ام پی مورد حمایت دولت روسیه و شرکت های دولتی این کشور قرار گرفتند و سپرده های عظیمی را دریافت نمودند.

اگر کشورهای اروپایی در مورد «ایجاد کانال های پرداخت مستقل از آمریکا» جدی هستند، به بانک هایی نظیر انک روسیا و اس ام پی نیاز دارند که به صورت خصوصی یا دولتی اداره شوند. اینکه چنین موسسات مالی ای وجود دارند یا می توانند ایجاد شوند، بستگی به میزان جدیت دولت های اروپایی برای مقابله با تحریم های فراسرزمینی دولت آمریکا خواهد داشت.