چرا اقتصاد ایران همچنان با مشکلات جدی روبرو است؟

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از ایسنا؛ دکتر حشمت الله عسگری با اذعان به اینکه حذف صفرها در عمل اتفاق افتاده و فقط از روی اسکناس‌ها حذف نشده، اظهار کرد: در بازار اقشار متوسط 6 صفر و قشر مرفه و یا فعالان بازار 9 صفر از واحد پولی ریال را حذف کردند. 

وی با اشاره به لزوم حذف رسمی صفرها افزود: ریال سال‌ها است که دیگر کاربرد عملی چندانی در بازار ندارد به همین دلیل واحدهای خرد ما دیگر موضوعیت ندارند لذا حذف صفرها باید پیش از این ها اتفاق می‌افتاد. 

این اقتصاددان با اشاره به ضرورت برخی تغییرات در این حوزه تصریح کرد: باید معیارها و اعشاری از واحد پولی را بازتعریف کنیم. حذف صفرها بیشتر از نظر روانی و در بحث حسابداری و تسهیل در فرآیند مراودات می‌تواند موثر باشد وگرنه به خودی خود تاثیر اقتصادی آنچنانی نخواهد داشت. 

معاون استاندار سمنان با بیان اینکه هر کدام از شهرستان های استان پتانسیل خاصی دارد، تصریح کرد: نمی‌توان و نباید برای همه شهرستان‌ها یک نسخه واحد پیچید باید برای هر شهرستان متناسب با ظرفیت‌های آن برنامه‌ریزی کرد. 

وی با اشاره به دامن زدن به برخی اختلافات بین شهرستان‌ها به بهانه برخی پروژه‌ها گفت: نباید به سمتی سوق بیابیم که انرژی‌های همدیگر را خنثی کنیم باید قبول کرد که نمی توان یک ردا به قامت همه دوخت. باید برای هر منطقه و شهرستان پروژه‌هایی متناسب با ظرفیت‌ها و داشته‌های آن تعریف کرد نه اینکه اگر در منطقه‌ای ظرفیتی ایجاد شد، دیگر مناطق هم همان را مطالبه کنند. 

این تحصیل‌کرده علم اقتصاد با بیان اینکه در علم اقتصاد مبحثی تحت عنوان گدایی همسایه وجود دارد، افزود: برپایه علم اقتصاد رشد یک منطقه بدون توجه و نظرداشت به منطقه همسایه و همجوار آن محقق نمی‌شود به عبارتی زمانی یک منطقه از رشد پایدار بهره‌مند می‌شود که مناطق همجوار آن نیز از مواهب رشد و توسعه بهره‌مند شوند. به طور مثال سمنان مادامی به توسعه و رشد پایدار می‌رسد که دامغان به رشد برسد و دامغان در صورتی به رشد پایدار می‌رسد که شاهرود و سمنان به رشد برسد و...

چرا اقتصاد ایران همچنان با مشکلات جدی روبرو است؟

وی در پاسخ به این پرسش ایسنا که چرا باوجود نگارش ده‌ها سند، برنامه و هدفگذاری‌های کلان، اقتصاد ما همچنان با مشکلات جدی روبرو است و به توسعه پایدار نرسیده اظهار کرد: این که چرا کشور و استان‌ها با وجود داشتن اسناد و برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، چشم‌انداز افق 1404و با وجود این که استان‌ها نیز سند آمایش و برنامه‌های بومی‌شده و برش‌های استانی دارند اما همچنان با مشکلاتی روبرو هستیم نیاز به واکاوی بیشتری دارد.

وی ادامه داد: معتقدم استان سمنان در مسیر توسعه قرار گرفته و برخلاف جهت برنامه‌ها نیز حرکت نمی‌کند. البته در برخی استان‌ها نبود هم‌گرایی با نظام برنامه‌ای وجود دارد اما خوشبختانه در استان سمنان هم‌گرایی و هم‌راستایی با برنامه‌ها وجود دارد و این نکته امیدبخشی است. البته مشکلات جدی هم در این بخش وجود دارد؛ به طور مثال برخی بخش‌ها در استان پررنگ‌تر دیده شده و برخی بخش‌ها اصلا دیده نشده و یا اسناد را متوازن به پیش نبردیم و یا محور استان شرق به غرب تعریف شده است.

عسگری اضافه کرد: اینکه محور استان شرق به غرب تعریف کردیم سبب شده که نتوانیم از همه پتانسیل‌های استان بهره‌مند شویم لذا باید بیش از این‌ها به "شمال-جنوب "استان توجه کنیم.

وی با اشاره به پیامدهای ناشی از تاکید بیش از حد به محور غرب به شرق خاطرنشان کرد: این نگرش سبب شده که شهرهای استان و عمده امکانات و راه‌های ارتباطی و... نیز در امتداد همین محور شکل بگیرند، برای همین اگر کاروانسرایی در امتداد همین محور وجود دارد در آن را گشودیم و اگر به فاصله‌ای از این محور قرار گرفته به حال خود رها شده است.

این دانش‌آموخته علم اقتصاد با بیان اینکه تقریبا به فاصله 10 -20 کیلومتر آن طرف تر از این محور به حال خود رها شده، ادامه داد: متاسفانه حتی شناخت ما و حتی مردم از چندین کیلومتر آنطرف‌تر از این محور نیز بیسار ناچیز است.

وی از کویر به عنوان یک ثروت و سرمایه نام برد و خاطرنشان کرد: متاسفانه همین تعریف محور غرب به شرق سبب شده که به ظرفیت‌های کویر کمتر توجه شود و حتی معادنی نیز که مورد استفاده قرار گرفته عمدتا در حاشیه همین محور است و در حوزه دامپروری و دیگر حوزه‌ها نیز تقریبا وضع به همین‌گونه است.

 عسگری، یکی از مشکلات و دلایل توسعه نیافتن بهره‌برداری‌های معدنی در استان را همین رویکرد غربی-شرقی، ارزیابی و تصریح کرد: پراکنش معادن در استان وسیع و گسترده است. محور شمال –جنوب نیز باید برای استان تعریف شود. برنامه توسعه‌ای مبتنی بر محور شمال جنوب نیز باید دیده شود چرا که به دلیل رویکرد صرف غربی-شرقی بسیاری از زیرساخت‌ها در استان شکل نگرفته و از این رو در حوزه‌های معدنی دستاوردها متناسب با حجم ذخایر و داشته‌ها نیست.

وی با اذعان به اینکه به دلیل همین رویکردها ما هنوز محیط پیرامون‌مان را به درستی نشناختیم گفت: در حوزه معدنی هنوز به اعماق ورود نکردیم و همه بهره‌برداری‌های ما در سطح اتفاق می‌افتد. در استان به بهره‌برداری از معادنی پرداختیم که در همین مسیر و محور بوده حتی به بهره‌برداری از معادنی در مسیر پرداختیم که توجیه لازم را نداشته است.

وی بر لزوم توجه به عمق در معادن تاکید و اظهار کرد: اصولا در معادن هرچه از عمق به بالا می‌آییم عیار عناصر معدنی نیز کمتر می‌شود و از همین رو برخی بهره‌برداری‌ها توجیه اقتصادی نداشته است. ما نیازمند ورود علمی و آکادمیک در حوزه معدنی هستیم و البته بسیاری از الزامات این ورود در برنامه‌ها و اسناد وجود دارد اما کمتر به آن توجه شده است.

برخی وظایف بازار سرمایه به بازار پول منتقل شده

وی با بیان اینکه ما نیازمند واکاوی اقتصادی بیشتری هستیم، گفت: واقعیت این است که 40 سال از انقلاب شکوهمند اسلامی می‌گذرد و مدیران زیادی آمده و رفته‌اند و امروز ما خوب یا بد در این نقطه فعلی هستیم لذا باید با نگاه به جلو و البته نیم‌نگاهی به گذشته حرکت کنیم چرا که برای اینکه به پیش برویم باید ضمن واکاوی وضعیت امروز به تجربیات گذشته نیز نیم‌نگاهی بیاندازیم تا مسیر آینده را هموارتر کنیم.

معاون اقتصادی استاندار سمنان در پاسخ به پرسشی در خصوص مشکلات فعالان اقتصادی در حوزه نقدینگی و سرمایه در گردش گفت: در حوزه تامین مالی باید در کنار بازار پولی، بازار سرمایه را نیز فعال کنیم. متاسفانه در کشور ما برخی وظایف بازار سرمایه به بازار پول منتقل شده و همین برخی مشکلات در این بخش ایجاد کرده است که باید اصلاح شوند. همچنین همزمان باید به بازارهای"آتی" نیز توجه شود که متاسفانه در این بخش نیز توفیقی نداشته‌ایم.

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری سمنان از بورس به مثابه یکی از مصادیق بازار سرمایه نام برد و گفت: باید به توسعه و تقویت این بخش‌ها توجه بیشتری شود.

 مرخصی بی‌بازگشت در دهه 60 

وی در پاسخ به این پرسش که شما در یکی از گفت‌وگوها از  نبود تفکر تولیدی در دوران پساجنگ به عنوان یکی از مشکلاتی که پیامدهایی برای کشور به همراه داشته سخن گفته‌اید ارزیابی شما از تداوم و چرایی آن چیست گفت: ما در دوران بعد از جنگ اصطلاحا به مرخصی رفتیم و گمان کردیم که جنگ پایان یافته است.

وی با بیان اینکه ما به مرخصی بی‌بازگشتی رفتیم افزود: واقعیت این است که سیکل بیکاران امروز حاصل همان دهه 60 است.

وی با بیان اینکه در دهه 60 ما با 9 میلیون واقعه تولد روبرو بودیم تصریح کرد: در دهه های 30 و 40 ما چهار میلیون تولد داشتیم که باید در دهه 60 به بازار کار وارد می‌شدند و متولدین دهه 60 نیز باید دهه های 80 و 90 به این بازار وارد می‌شدند لذا از آنجا که ما تمهیدی برای این مهم نیندیشیدیم من چند سال پیش، از آن تعبیر به مرخصی بی‌بازگشت کردم. برخی سیاست‌های ما در فاصله بین دهه 60 و الان کاملا برعکس و در تضاد با هم هستند و بدیهی است که این پارادوکس در جایی خود را نشان خواهد داد.

وی از بزرگ شدن دولت در این بازه زمانی به عنوان یکی دیگر از مشکلات امروز نام برد و اظهار کرد: همین سیاست بزرگترشدن دولت سبب شد که سفره‌های ما دولتی شد و همه نان‌خور دولت شدیم و همزمان بخش خصوصی ما نیز ماهیتی دولتی پیدا کرد.

این تحصیلکرده اقتصاد با بیان اینکه ما بدون مردم برای مردم فکر کردیم ادامه داد: ما امروز نیاز بیشتری به تفکر و تاملاتی از این دست داریم.