پیامدهای خروج اروپا از برجام برای ایران و منطقه/شناسایی برندگان اصلی فروپاشی برجام
به گزارش اقتصادنیوز عماد در بخشی از گفت‌وگوی خود با تجارت‌فردا تاکید کرد:«اگر از نگاه لندن و پاریس به موضوع بنگریم به نظر می‌رسد شکاف میان آمریکا و اروپا به طور قابل توجهی بعد از آرامکو کاهش یافته و بدون شک این کاهش شکاف و افزایش نزدیکی به سود ما نیست چراکه باعث خواهد شد اروپا طرف آمریکا را بیشتر بگیرد. اگرچه در بسیاری از موارد اروپا شایسته دریافت انتقاداتی هم هست ولی دست‌کم در خصوص این پرونده و در یک پنجره زمانی ۲۱ ماهه اروپا به شدت خواهان این سه موضوع بوده است:۱- آمریکا موفق به ایزوله کردن و انزوای کامل ایران نشود و اتحادیه اروپا بتواند کانال‌هایی ایجاد کند که ایران به کارهای اقتصادی و بازرگانی خودش ادامه دهد.
۲- اروپا در برخی از پروژه‌های ایران به صورت یک شریک استراتژیک فعالیت اقتصادی داشته باشد؛ بازی برد-بردی که خودش وزن قابل توجهی در برابر مثلث کشورهایی باشد که خواستار سخت شدن شرایط برای ایران هستند.
۳- اروپا به این نگاه رسیده بود که این فرصت خوبی است که خطی مجزا و مستقل از نگاه آمریکا در سیاست خارجی خودش در منطقه جنوب اروپا و خلیج‌فارس دنبال کند.»
این تحلیلگر در ادامه تصریح کرد:«با اتهاماتی که آمریکا در مورد سهم ایران در حمله به آرامکو وارد کرده برای نخستین‌بار در سه سال اخیر، اروپا کمی از ایران دور شده است. به طوری که به نظر می‌رسد پاریس به دنبال آن است برای مقابله و مدیریت تهدید ایران، همکاری‌ها و گفت‌وگوهای راهبردی را با آمریکا از سر بگیرد و در این چارچوب من تصور می‌کنم اگر ما در ایران نتوانیم موفق شویم که این فضا را برگردانیم چشم‌انداز روشن نخواهد بود.از نظر من که پارامترهای روابط بین‌الملل را مطالعه می‌کنم، ما می‌توانستیم از ناهمگونی‌هایی که میان منافع اقتصادی و انرژی اروپا و آمریکا وجود دارد، استفاده کنیم. اما متاسفانه درست عکس این کار را کردیم و به جای اینکه کمک کنیم این در باز شود، به در تکیه دادیم و جلوی کسانی که سعی در از سرگیری روابط اقتصادی تجاری و تبادل سرمایه با اروپا را داشتند، گرفتیم.»
او با اشاره به هشدار اروپا برای خروج از برجام تاکید کرد:«اغلب اوقات وقتی از بیرون جنگل به آتشی که در جنگل در حال شعله‌ور شدن است نگاه کنید، شاید درک بهتری از موضوع پیدا کنید. به نظر من یک اشتباه مهمی که ما در تهران کردیم این بود که اعلام کردیم اگر آن چیزی که توافق شده در برجام از آن سو انجام نشود (که بیش از 90 درصد مسائل اقتصادی و دسترسی به تسهیلات بانکی بود) ما هم دلیلی برای محدود کردن پروژه‌های هسته‌ای خود نمی‌بینیم.بارها مقامات اروپایی اعلام کرده‌اند که نگاهشان در مورد غنی‌سازی ایران مثبت نیست. اینکه ما به آن تعهد عمل کنیم در صورتی که طرف مقابل عمل نمی‌کند و ما همچنان پای تعهدات خود بمانیم از نظر اقتصادی کار درستی نیست. ولی در هفته‌های اخیر بدون اینکه کلام و حرف اصلی را بزنیم اشاره‌های مستقیم داشتیم که گام‌های بعدی غنی‌سازی جاهایی خواهد رفت که به مراحل و فصل‌هایی خواهد رسید که می‌تواند خیلی به نظامی کردن چارچوب این پروژه نزدیک باشد. هرچند قصد ایران هم استفاده نظامی نیست اما دست‌کم در اروپا این‌گونه تعبیر شده است.این موضوع را می‌توان از نشریات مختلف گاردین و تایمز و... مشاهده کرد. اروپا در واقع اخطاری داد که اگر به سمت سلاح هسته‌ای بروید ما نیز از برجام خارج می‌شویم. برخی این نگاه را دارند که خب اتفاقی از نظر اقتصادی برای کشور نیفتاد که ما بخواهیم نگران خروج اروپا باشیم. این درست نیست. پیش از اینکه ترامپ در سال 2018 تحریم‌های جدیدی را به ایران تحمیل کند حجم تجارت ما با اروپا تقریباً در مقایسه با سال 2016 دو برابر شد و به نزدیک 10 میلیارد یورو رسید.همچنین قراردادهای بسیاری مهمی در حال توافق و رسیدن به امضای نهایی بود که می‌توانست بسیار مهم باشد.
عمادی در پایان تاکید کرد:« بسیار واضح است که نخستین دستاورد خروج اروپا از برجام این خواهد بود که ایران تنها منطقه‌ای را که حاضر بود فناوری‌های روز را در اختیار ما بگذارد از دست خواهد داد و در بسیاری از بخش‌ها نظیر استخراج و پتروشیمی و خودروسازی دیگر امید به توافق جدیدی نخواهد بود. اگر چنین چیزی رخ دهد، ایران عملاً به یک موتور محرک اقتصاد چین و مسکو تبدیل خواهد شد.شاید این پرسش پیش بیاید که وقتی آمریکا این‌گونه زیر چنین توافقی زد چه گزینه دیگری برای ایران می‌ماند و آیا اروپا نمی‌توانست تلاش بیشتری بکند؟ از نظر من در میان سه کشور بزرگ اروپا (فرانسه، آلمان و بریتانیا) یکپارچگی وجود نداشت و همین موضوع باعث شد تا این اتحادیه به سمت ایران سوق پیدا نکند.از نظر من برندگان اصلی این موضوع کشورهایی نظیر ترکیه و امارات خواهند بود که ایران برای تامین برخی کالاهای خود به آنها روی خواهد آورد. چراکه روسیه از نظر توان تکنولوژی به جز صنایع دفاعی و نظامی حرفی برای گفتن ندارد. از سوی دیگر چینی‌ها نیز اگر بخواهند چیزی به ما بدهند هم‌رده با کالاها و تکنولوژی برترشان نخواهد بود و کاری را که ژاپن با آنها کرد با ما خواهند کرد.به همین دلیل در صورتی که جنگی رخ ندهد، برندگان اصلی ترکیه و امارات متحده خواهند بود و در مرحله بعدی هند، چین و روسیه بیشترین نفع را خواهند برد. در عمل نگاه ما به شرق باعث نخواهد شد که توازنی در سیاست‌های خارجی، تجارت خارجی و انتقال تکنولوژی ایجاد شود و این موضوع اصلاً تبعات مثبتی برای ایران نخواهد داشت و حتی هزینه‌های سنگینی را برای اقتصاد کشور به ارمغان خواهد آورد. کافی است به سرنوشت هند و چین در اواخر دهه 1960 نگاهی بیندازیم تا از سنگینی این تبعات با خبر شویم.
