آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد در ۹ ماه نخست سال جاری، بانک‌ها بیش از ۳/ ۶۲۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده‌اند که به نسبت مدت مشابه سال گذشته رشد ۸/ ۲۹ درصد داشته است. از سوی دیگر، آمارهای تورمی نشان می‌دهد رشد نقطه به نقطه تورم در آذر ماه معادل با ۸/ ۲۸ درصد بوده است. بنابراین رشد واقعی (رشد اسمی منهای تورم) تسهیلات پرداختی در سه فصل نخست سال جاری معادل یک درصد است. براساس آمار منتشرشده بانک مرکزی کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها در ۹ ماه امسال به نسبت ۹ ماه سال گذشته، حدود ۹/ ۱۴۳ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.  نگاهی به آمار تسهیلات‌دهی بانک‌ها از ابتدای سال نشان می‌دهد که در فروردین ماه رقم تسهیلات بانکی حدود ۲/ ۳۴ هزار میلیارد تومان بوده است. این رقم در پایان تیرماه به حدود ۸/ ۲۱۸ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد و در ۶ ماه نخست سال جاری با رشد حدود ۳/ ۱۶۳ هزار میلیارد تومانی به حدود ۱/ ۳۸۲ هزار میلیارد تومان رسید. آمار‌ها نشان می‌دهد تسهیلات بانکی داده شده در پایان آبان ماه حدود ۴/ ۵۳۱ هزار میلیارد تومان بوده که با رشد ۹/ ۹۴ هزار میلیارد تومانی در آذرماه به حدود ۳/ ۶۲۶ هزار میلیارد تومان رسیده است. براساس گزارش بانک مرکزی این رقم تسهیلات به حدود ۷ میلیون و ۲۸۸ هزار نفر داده شده است. به عبارت دیگر اگر رقم تسهیلات داده شده در این مدت را بر تعداد افراد تقسیم کنیم، میانگین رقم تسهیلات داده شده به افراد حدود ۹/ ۸۵ میلیون تومان بوده است.  در گزارش بانک مرکزی آمار تسهیلات پرداختی بانک‌ها و موسسات اعتباری به تفکیک بخش‌های اقتصادی منتشر می‌شود. بخش‌بندی انجام‌شده در این گزارش شامل ۵ بخش کشاورزی، صنعت و معدن، مسکن و ساختمان، بازرگانی، خدمات و متفرقه است.

خدمات در صدر تسهیلات‌گیری

آمارها نشان می‌دهد در ۹ ماه نخست سال جاری، بخشی که بیشترین سهم را در تسهیلات‌گیری داشته، بخش خدمات با رقم تسهیلات ۱/ ۲۱۵ هزار میلیارد تومان بوده که حدودا ۳/ ۳۴ درصد از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر این رقم تسهیلات در بخش خدمات به حدود ۲ میلیون و ۶۵۰ نفر داده شده که درواقع می‌توان محاسبه کرد سرانه تسهیلات داده‌شده در این بخش حدود ۸۱ میلیون و ۲۱۳ هزار تومان بوده است.  بخش دومی که بیشترین سهم در تسهیلات را به خود اختصاص داده بخش صنعت و معدن است که با رقم ۴/ ۱۹۰ هزار میلیارد تومان حدودا ۳۰ درصد از کل تسهیلات بانکی را به خود اختصاص داده است. براساس آمارهای منتشرشده، تعداد تسهیلات داده شده ۲۷۶ هزار فقره بوده که به این ترتیب میانگین تسهیلات داده شده حدود ۶/ ۶۸۹ میلیارد تومان بوده است.  سهم بخش بازرگانی از کل تسهیلات بانک‌ها در ۹ ماه نخست سال جاری حدود ۳/ ۱۹ درصد بوده است. تسهیلات داده‌شده به این بخش حدود ۹/ ۱۲۰ هزار میلیارد تومان بوده که به ۲ میلیون و ۳۸۰ هزار فقره وام تعلق گرفته است. به عبارت دیگر سرانه تسهیلات داده‌شده در بخش بازرگانی حدود ۵۰ میلیون و ۸۶۰ هزار تومان بوده است.  سهم بخش کشاورزی از کل تسهیلات بانکی نیز حدود ۵/ ۸ درصد بوده است. در این بخش یک میلیون و ۱۵۶ هزار فقره تسهیلات داده که کل رقم آن ۲/ ۵۳ هزار میلیارد تومان بوده است. در واقع به‌طور میانگین سهم هر وام داده شده ۴۶ میلیون تومان بوده است.  در میان تسهیلات پرداختی بانک‌ها به بخش‌های اقتصادی، بخش مسکن و ساختمان کمترین سهم را به خود اختصاص داده است. آمارها نشان می‌دهد سهم بخش مسکن و ساختمان از کل تسهیلات بانکی حدود ۴/ ۷ درصد بوده است. کل تسهیلات داده شده در این بخش ۱/ ۴۶ هزار میلیارد تومان بوده که به ۸۲۸ هزار فقره وام تعلق گرفته است. به عبارت دیگر، میانگین تسهیلات داده‌شده در بخش مسکن و ساختمان حدود ۵۵ میلیون تومان بوده است.  در بخش دیگری از گزارش بانک مرکزی هدف از تسهیلات داده شده در ۹ ماه سال جاری نشان داده می‌شود. براساس طبقه‌بندی انجام شده، تسهیلات داده‌شده در ۷ بخش ایجاد، تامین سرمایه در گردش، تعمیر، توسعه، خرید کالای شخصی، خرید مسکن و سایر گزارش می‌شود. در آخرین گزارش بانک مرکزی، در ۹ ماه سال جاری، بیشترین سهم از تسهیلات داده‌شده به هدف سرمایه در گردش اختصاص داشته است. براساس گزارش بانک مرکزی برای هدف سرمایه در گردش، حدود ۸/ ۳۴۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات داده شده که سهم ۴/ ۵۴ درصدی از کل تسهیلات بانک‌های کشور را به خود اختصاص داده است. خرید کالای شخصی نیز هدفی است که سهمی در حدود ۱/ ۱۲ درصدی از کل تسهیلات داشته و رقم آن ۸/ ۷۵ هزار میلیارد تومان بوده است. سومین هدف که بیشترین سهم از تسهیلات کشور را به خود اختصاص داده، هدف ایجاد یک بنگاه اقتصادی است. گزارش‌ها نشان می‌دهد هدف ایجاد، با رقم حدود ۲/ ۷۲ هزار میلیارد تومانی، سهم ۵/ ۱۱ درصدی به خود اختصاص داده است. بعد از آن، هدف توسعه بنگاه اقتصادی با سهم ۸/ ۱۰ درصدی قرار دارد که رقم تسهیلات داده شده در ۹ ماه سال جاری به این هدف، حدود ۹/ ۶۷ هزار میلیارد تومان بوده است.  در گزارش بانک مرکزی، در ۹ ماه نخست سال جاری هدف خرید مسکن رقمی در حدود ۵/ ۱۹ هزار میلیارد تومان به خود اختصاص داده است. این هدف از کل تسهیلات بانکی سهمی در حدود ۱/ ۳ درصد داشته است. آمارها نشان می‌دهد کمترین تسهیلات داده شده برای هدف تعمیر بوده است. این هدف که رقمی در حدود ۱/ ۱۷ هزار میلیارد تومان از تسهیلات کل بانک‌ها را به خود اختصاص داده، سهمی در حدود ۷/ ۲ درصد از کل تسهیلات را داشته است.

سهم اهداف در بخش‌های پنج گانه

آمار بانک مرکزی وجه دیگری نیز دارد که می‌توان دید در بخش‌های پنج‌گانه، هر کدام از اهداف چه سهمی داشته‌اند. براساس گزارش منتشرشده در بخش کشاورزی، تامین سرمایه در گردش با سهم حدود ۶/ ۶۱ درصدی بیشترین سهم از تسهیلات را به خود اختصاص داده است. بعد از آن هدف ایجاد با سهم ۷/ ۲۱ درصدی قرار دارد و توسعه نیز سهم ۱/ ۹ درصدی را به خود اختصاص داده است. کمترین هدف نیز خرید مسکن بوده است که حدود ۳/ ۰ درصد از کل تسهیلات این بخش را داشته است.  در بخش صنعت و معدن، بیشترین تسهیلات داده‌شده به هدف تامین سرمایه در گردش اختصاص داشته است. در این بخش، هدف تامین سرمایه در گردش سهمی در حدود ۳/ ۷۱ درصد داشته است. بعد از آن هدف توسعه با سهم ۵/ ۱۳ درصدی و ایجاد سهم ۴/ ۱۱ درصدی داشته‌اند. کمترین هدف در این بخش نیز به خرید کالای شخصی با سهم در حدود ۱/ ۲ درصد تعلق داشته است.  در بخش مسکن و ساختمان، بیشترین تسهیلات داده شده به بخش خرید مسکن با سهم در حدود ۵/ ۳۲ درصد تعلق داشته است. بعد از آن هدف تامین سرمایه در گردش با سهم ۳/ ۲۴ درصدی و تعمیر با سهم ۳/ ۱۹ درصد بیشترین تسهیلات را به خود اختصاص داده است. در این بخش کمترین سهم نیز به خرید کالای شخصی اختصاص داشته است. این هدف حدود ۴/ ۰ سهم از تسهیلات این بخش مسکن و ساختمان را داشته است. در بخش بازرگانی، بیشترین سهم تسهیلات داده شده در ۹ ماه سال جاری به خرید کالای شخصی تعلق داشته که حدود ۹/ ۴۵ درصد از کل تسهیلات این بخش است. بعد از آن تامین سرمایه در گردش سهم ۸/ ۳۷ درصدی و بخش توسعه نیز سهم ۶/ ۱۰ درصدی داشته است. کمترین هدف از تسهیلات‌دهی در این بخش نیز با هدف تعمیر با سهم در حدود ۳/ ۰ درصد بوده است.  در بخش خدمات که بیشترین سهم از تسهیلات بانکی را به خود اختصاص داده، بیشترین هدفی که به آن تسهیلات داده شده، تامین سرمایه در گردش بوده است. براساس گزارش بانک مرکزی، این بخش در ۹ ماه نخست سال جاری سهمی در حدود ۴/ ۵۳ درصد از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده است. بعد از آن هدف ایجاد با سهم ۷/ ۱۲ درصد و هدف توسعه با سهم ۸/ ۹ درصد قرار دارد. کمترین هدف در این بخش نیز خرید مسکن بوده است که سهم ۳/ ۱ درصدی داشته است.