باید تغییر مهمی در بودجه کشور ایجاد شود/ اگر قرار است مردم به منظور حفظ سلامتی خودشان، کمتر در محیط کار حاضر شوند، میتوان مثلاً 70 درصد حقوق به آنان پرداخت کرد
به گزارش اقتصادنیوز او در بخشی از گفتوگوی خود با هفتهنامه تجارت فردا ضمن انتقاد از برخی از راهکارهای اتخاذشده در این ایام تاکید کرد:« سه رویکرد میتوان به این موضوع [بحران کرونا]داشت. یک رویکرد این است که مهار بیماری را به گذر زمان بسپاریم و بگوییم در کشوری مانند ایران روزانه حدود دو هزار و ۵۰۰ نفر به دلایل مختلف فوت میکنند -تصادف رانندگی، حوادث کار، سکته قلبی و... - حالا روزانه ۱۴۰ تا ۱۵۰ نفر دیگر هم با مرگ بر اثر کرونا به این تعداد اضافه شود. با این نگاه به سمت عادی شدن شرایط برویم. یک نگاه دیگر این است که این بیماری به سرعت رشد کرده و ممکن است منجر به فاجعه شود و چون سلامت جامعه مقدم بر هر چیزی است، دولت باید این مشکل را حل کند. حالا میخواهد از بانک مرکزی پول بگیرد یا از صندوق توسعه ملی یا... برای مهار سریع ویروس باید تا جایی که میشود منابع بگیریم، هزینه کنیم و نگذاریم مشکل از این بدتر شود. هر دو نگاه ایراد دارد. اولی کاملاً مردود است و دومی هم دو اشکال اساسی دارد. اول آنکه از نگاه اقتصادی نادرست است و تبعات آن ممکن است از خود کرونا هم بدتر باشد و دوم، چون جامعه پزشکی نمیتواند پاسخ قاطعی بدهد که این کار میتواند ظرف مدت معینی به مهار بیماری بینجامد، ممکن است هم چوب را بخوریم هم پیاز را. بنابراین رویکرد سوم -که اکنون وجود ندارد- این است که به دنبال راهحلهایی باشیم که اولاً، حداقل منابع را نیاز داشته باشد، ثانیاً به هدف درست اصابت کند و ثالثاً، از انگیزههای مردم برای رفع مشکل بهره ببرد.»
مسعود نیلی در ادامه تصریح کرد:« برای این مساله هم میتوان به چند نکته توجه کرد؛ اول، نحوه و میزان شیوع بیماری در سطح کشور، در استانهای مختلف ما متفاوت است. استانهای تهران، اصفهان یا قم را با استانهای بوشهر، کرمان و هرمزگان مقایسه کنید. میزان شیوع ویروس در این دو گروه بسیار متفاوت است. در کشوری که منابع بسیار کمی دارد، اعمال یک سیاست واحد برای کل کشور نادرست است. چون یا باید بدترین استان را ملاک قرار دهد یا بهترین استان را. اگر بهترین را ملاک قرار دهد نمیتواند مشکل را حل کند و اگر بدترین را ملاک قرار دهد، منابع لازم را ندارد. میزان هزینه مهار کرونا در کرمان و اصفهان متفاوت است. در این شرایط راهکار درست این است که به صورت استانی به مقابله با کرونا بپردازیم.نکته دوم اینکه بر اساس آمارهای رسمی وزارت بهداشت در پایان نیمه اول فروردین ماه حدود۶۰ هزار نفر به ویروس کرونا مبتلا شدهاند. ما ۶۰ هزار داده درباره شغل، سن و جنس افراد مبتلا را داریم. میدانیم افراد مبتلا در کدام بخش مشغول به فعالیت بودهاند. میتوانیم با این دیتاها رستههای فعالیتهایی را که بیشتر درگیر ویروس شدهاند شناسایی و تجزیه و تحلیل کنیم و حمایتها را بر اساس این دیتاها اعمال کنیم. آمار مبتلاها در کشور ما شامل اعداد کلی است. چرا دیتاها و دادهها برای سیاستگذاری استفاده نمیشود؟درست است که منابع محدود است. اما راهحلهایی وجود دارد که کل منابع را درگیر نکنیم. میتوانیم استانها را دستهبندی کنیم و رستههای فعالیت را - چه اداری و چه کسبوکارها را - تفکیک کنیم و بر حسب واقعیتهای کشور تصمیم بگیریم.»
این اقتصاددان و استاددانشگاه در پایان تصریح کرد:« باید تغییر مهمی در بودجه کشور ایجاد شود. دولت در فروردین ماه افزایش حقوق کارکنان و بازنشستگان را تصویب کرد. این یعنی اینکه دولت علامت میدهد من مشکل ندارم و شرایط عادی است. اگر قرار است مردم به منظور حفظ سلامتی خودشان، کمتر در محیط کار حاضر شوند، خوب میتوان کسری از حقوق مثلاً 70 درصد آن را پرداخت. بودجهای که نوشته و تصویب شده مخصوص این شرایط نبوده است. پس لازم است تغییرات مهمی در بودجه به وجود آید. از جمله اینکه لازم است برخی از ردیفهای بودجه حذف شود. بودجه برخی نهادها و سازمانها و تشکلها به صورت موقت حذف شده و در مجموع بازنگری موثری در دخلوخرج کشور صورت گیرد.»
اگر این اقدامات انجام نشود یا گرفتار رویکرد اول و سادهگیری زیاد مساله میشویم یا گرفتار رویکرد دوم میشویم و باید بحرانزده سراغ بانک مرکزی برویم و منابع مالی به اقتصاد تزریق و مشکلات جدیدی ایجاد کنیم که در آینده کشور را با مشکلات زیادی مواجه خواهد کرد.