مناطق آزاد؛ سکوی صادرات یا لنگرگاه واردات!؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از  ایسنا، اخیرا تشکل‌های صنفی و صنعتی پوشاک در نامه‌ای به شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام در رابطه با توسعه مناطق آزاد به دلیل مغایرت‌های قانونی خواستار ممانعت از این موضوع شدند.

در واکنش به این نامه شورای عالی مناطق آزاد هم اعلام کرد که در مناطق آزاد قاچاق و به خصوص قاچاق پوشاک وجود ندارد و آنچه اتفاق می‌افتد کالای همراه مسافر است که بسیار ناچیز است. در سال ۱۳۹۸ مجموع کالاهای همراه مسافر که از مناطق آزاد به سرزمین اصلی وارد شده حدود ۵۰۰ میلیون دلار بوده که بخش بسیار کوچکی از آن را پوشاک تشکیل می دهد که نمی‌تواند بر هم زدن تعادل بازار باشد.

در این رابطه سعید جلالی قدیری ظهار کرد: تاکنون مناطق آزاد هیچگونه آمار رسمی به نهادهای نظارتی و مردم ارائه نکرده است بنابراین برای اثبات ادعای خود باید به صورت رسمی یک گزارش عملکرد شفاف اعلام کند. یکی از سوالات اصلی ما این است که مناطق آزاد تاکنون چه آمارهایی به‌چه مراجعی ارائه دادند.

وی در ادامه با بیان اینکه بحث قاچاق اندازه پذیر نیست و ماهیت پنهان دارد، اظهار کرد: در نامه اصناف به دو نکته واردات بی رویه از طریق دور زدن رویه‌های قانونی و قاچاق پوشاک اشاره شده است. از جمله سوء استفاده‌هایی که از رویه‌های قانونی صورت می‌گیرد مربوط به رویه‌های ملوانی یا ته لنجی است، یعنی هر ملوان حق دارد در طول سال تا سقف تعیین شده از تخفیفات گمرکی استفاده کند، اما وقتی این موضوع ضربدر تعداد ملوانان و تخلفاتی که از این قانون اتفاق می‌افتاد حساب می‌شود مشخص می‌شود که باندهای سازمان یافته در این بخش‌ها فعالیت می‌کنند.

جلالی قدیری با بیان اینکه رویه کولبری و ته لنجی برای معیشت مردم منطقه طراحی شده، تصریح کرد: مشکل اینجاست که برخی افراد سودجو به صورت سازمان یافته از این رویه‌های قانونی استفاده‌های غیرقانونی می‌کنند، به طوری که برای مثال در مواردی برای پیرزنی در یک منطقه کوچک دور افتاده ۱۰۰ میلیون تومان مالیات می‌آید و دلیل آن استفاده غیرقانونی از کارت ملی و ورود کالا به نام این فرد عنوان می‌شود. در این موارد جریانات با دور زدن قانون حالت سازمان‌یافته پیدا می‌کنند و دیگر نمی‌توان گفت که این محصولات از راه قانونی وارد شده بلکه صورت قاچاق به خود گرفته است.

دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران همچنین با بیان اینکه ورود کالا به مناطق آزاد بدون تعرفه گمرکی مجاز است، اما نباید به سرزمین اصلی وارد شود، تصریح کرد: کالایی که به مناطق آزاد وارد می‌شود یا باید دوباره فرآوری و صادر شود یا در همان منطقه آزاد استفاده شود، اما هیچ اهرم نظارتی برای جلوگیری از خروج کالا از مناطق آزاد دیده نشده و شوتی‌ها با سرعت بالا این کالاها را به کشور وارد می‌کنند. بنابراین باید به این پرسش پاسخ داده شود که کالاهایی که برای مصرف منطقه وارد شده چگونه به نقاط دیگر کشور منتقل می‌شود.

جلالی قدیری با بیان این که مناطق آزاد برای صادرات طراحی شده، تصریح کرد: اما در حال حاضر این مناطق به جای سکوی صادرات به لنگرگاه واردات تبدیل شدند. از طرف دیگر مرکز پژوهش‌های مجلس و سازمان امور مالیاتی معتقدند که عملکرد مناطق آزاد تاکنون مثبت نبوده و به نظر می‌رسد که لایحه گسترش این مناطق با لابی برخی افراد و به خاطر منافع شخصی، حزبی و منطقه‌ای پیگیری می‌شود.

وی افزود: به زعم ما ۹۰ درصد قاچاق پوشاک از مناطق آزاد و با دور زدن قانون انجام می‌شود. همچنین با توجه به اینکه قوانین مسافری در مناطق آزاد به درستی انجام نمی‌شود، این موضوع هم تبدیل به یکی از راه‌های قاچاق شده است. بنابراین موارد یاد شده از جمله واردات مسافری، ته لنجی، ملوانی و مناطق آزاد تبدیل به سکوهای واردات بی رویه تحت رویه‌های قانونی و قاچاق شده‌اند.