فرق است بین کسی که در بانک مرکزی کانادا سیاستگذاری پولی انجام میدهد با کسی که در ایران این کار را میکند/بحث ونزوئلایی شدن اقتصاد امروز ایران، بحثی بیجاست!
به گزارش اقتصادنیوز گزیده این گفتوگو به این شرح است:
*بانک مرکزی تصمیم گرفته رویههای سیاست پولی را تغییر دهد. هدفگذاری تورمی، عملیات بازار باز، سیاست دالان نرخ سود و... تغییرات ساختاری سادهای نیستند که انتظار داشت سریعاً به نتیجه برسند. بستر این تغییرات از قبل وجود نداشته و به زمان نیاز دارد. در دنیا هم هر تغییر ساختاری در سیاست پولی همینگونه است و باید زمان لازم را برای اثرگذاری به بانک مرکزی داد. باید توجه داشته باشیم که بانک مرکزی ما در حال حاضر فشار بسیاری را تحمل میکند و با وجود این تلاش میکند با تغییر سیاست پولی، هدفگذاری تورمی را که در نظر گرفته محقق کند. اما اینکه بسیاری بر رشد پایه پولی در این دوره تاکید دارند طوری صحبت میکنند که انگار بانک مرکزی عمداً باعث افزایش پایه پولی شده است. توضیح دادم که اینگونه نیست و رشد پایه پولی و نقدینگی جدید از کجا نشات گرفته است. به هر ترتیب بانک مرکزی برای اولین بار سیاست دالان نرخ سود را اجرایی کرده است هرچند این کار زمانبر بود و باید مجوزهای لازم از شورای پول و اعتبار گرفته میشد. در حال حاضر نیز تغییر نرخ کف دالان اثر خود را در نرخهای تنزیل اوراق نشان داده است و باعث افزایش نرخها شده است.به نظرم بانک مرکزی در این زمینه موفق عمل کرده و همینگونه پیش برود میتواند بر تورم اثر بگذارد.
*بازهم تاکید میکنم تغییر ساختار سیاست پولی کار آسانی نیست و امری زمانبر است و به همراهی شورای پول و اعتبار و دیگر نهادها نیاز دارد. دیگران بهتر است به جای قضاوت کردن رئیس کل بانک مرکزی به کمکش بیایند تا بتوان با محقق کردن هدفگذاری تورمی، اقتصاد ایران را از مسیر بحرانی که در پیش گرفته تغییر جهت داد.
*بانک مرکزی واقعاً همه تلاش خود را انجام میدهد تا مانع پولی شدن کسری بودجه شود و خود شما هم گفتید یکی از دغدغههای اصلی آقای دکتر همتی همین مساله است. اما اکنون همه رئیس کل بانک مرکزی را مورد قضاوت قرار میدهند، گویی رئیس کل بانک مرکزی کاناداست و این مشکلات عدیدهای را که در اقتصاد ایران وجود دارد، نمیبینند. فرق است بین کسی که در بانک مرکزی کانادا سیاستگذاری پولی انجام میدهد با کسی که در ایران این کار را میکند. حتی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه هم بانک مرکزی به کنترل نرخ ارز و فراهم کردن مبادلات تجاری اساساً کاری ندارد چون با سیاست پولی میتوان آنها را تنظیم کرد.
*رئیس کل بانک مرکزی ایران بخواهد هر سیاستی را اجرایی کند باید به مسائل متعددی توجه کند که نکند لطمهای بهجای دیگر وارد کند. بانک مرکزی اکنون تنها سیاست پولی را اجرایی نمیکند بلکه باید مبادلات خارجی کشور را تسهیل کند. در کجای دنیا رئیس کل بانک مرکزی چنین دغدغهای دارد؟ بنابراین این مساله مانع میشود که بانک مرکزی تمام تمرکز خود را بر سیاست پولی بگذارد. در شرایط تحریمی چنین کاری امکانپذیر نیست.
*در مورد ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران باید بگویم این بحث بیجا مطرح شد. ضرورتی نداشت اکنون این موضوع مطرح شود. اقتصاد ما در این مسیر قرار ندارد. مگر میشود رشد 8/8 درصد پایه پولی در بهار امسال را که حدود دو تا سه درصد بیشتر از متوسط قبلی است، ملاک قرار داد و برمبنای آن بگوییم که ونزوئلا خواهیم شد؟ من بهعنوان کسی که اقتصاد خواندهام از برخی همکارانم گلایه دارم که در این مقطع حساس چنین مسائلی را مطرح میکنند و به انتظارات تورمی میدمند و باعث رنج بیشتر اقشار کمدرآمد جامعه میشوند. من هم مثل هر اقتصادخوانده دیگری همواره نگران تشدید تورم بهعنوان فرمانده بیماریهای اقتصاد ایران و ونزوئلایی شدن هستم اما شرایط اقتصاد ایران تا این لحظه دلالتی بر این ندارد.