آغاز بازسازی روابط مالی ایران و اروپا

 از سوی دیگر، با تشریح موانع موجود به‌دنبال ایجاد راهکار دوجانبه برای حل مشکلات بودند. نکته سوم در سخنرانی طرف‌های خارجی، تاکید بر لمس آثار برجام ازسوی مردم ایران بود. از سوی دیگر مسوولان بلندپایه اروپایی، بر لزوم بهبود شفافیت، ارزیابی ریسک و اجرای استانداردهای بین‌المللی در بانک‌های ایرانی تاکید کردند تا با مجموعه این اقدامات بتوانند تضمینی برای توسعه روابط بانکی ایران و اروپا ایجاد کنند.

از سوی دیگر، مقامات بلندپایه داخلی نیز در این همایش سه هدف‌گذاری را ترسیم کردند. در گام نخست با تشریح آمارهای اقتصادی، به اثرگذاری برجام در توسعه روابط اقتصادی و بانکی پرداختند. در گام دوم، خواستار ایفای تعهدات طرف‌های خارجی پس از لغو تحریم‌ها شدند. در گام سوم، نیز با بحث و رایزنی با مقامات بلندپایه بانکی اروپا بر آمادگی برای توسعه روابط بانکی تاکید کردند.

چهارمین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا، با یک تفاوت ویژه نسبت به دوره‌های قبل آغاز شد. این همایش روز گذشته، میزبان مهمان‌های ویژه‌ای از کشورهای اتحادیه اروپا بود که مواضع خود را نسبت به همکاری با طرف ایرانی، آشکار کردند. اما نکته قابل‌توجه در مهمان‌های خارجی این موضوع بود که وزن مسوول نهادهای حاکمیتی و سیاستی، از وزن حضور شرکت‌ها و موسسات اقتصادی کمتر بود.

این موضوع باعث شد محوریت موضوعات، رفع موانع بانکی و تجاری پس از لغو تحریم‌ها باشد. شاهد این موضوع را می‌توان در سخنرانی‌ها مشاهده کرد؛ هنگامی که دیوید گیر، رئیس بخش سیاست‌های تحریمی سرویس اقدامات خارجی اروپا در ابتدای صحبت‌های خود از ابراز تاسف هلگا اشمیت، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای عدم حضور در این همایش سخن گفت و سخنرانی خود را از جانب این مقام بلندپایه خارجی عنوان کرد. همچنین دیوید گیر، سفر فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را یک گام رو به جلو در توسعه روابط ایران و اروپا دانست و از حمایت همه‌جانبه اتحادیه اروپا در اجرای برجام خبر داد.

اگر چه حضور مقامات و مسوولان موسسات تجاری نسبت به ادوار گذشته، در سطح بالایی قرار داشت، اما به‌نظر می‌رسد که هنوز با جایگاه موردانتظار فاصله دارد. آرایش مهمان‌های اروپایی یک پیام مهم برای نهادهای حاکمیتی در این همایش بود که طرف‌های خارجی، تلاش می‌کنند همکاری‌های خود را برای حذف موانع و تسهیل روابط خارجی بردارند، به‌خصوص اینکه مقامات خارجی در صحبت‌های خود تاکید کردند باید اقدام‌هایی صورت گیرد که اثر لغو تحریم‌ها در زندگی اقتصادی مردم نیز قابل‌لمس باشد.

این نگاه از طرف‌های اروپایی می‌تواند نشان‌دهنده این موضوع باشد که برای توسعه روابط اقتصادی، آمادگی کامل دارند، اما از سوی دیگر، برخی موانع درخصوص تحریم‌های موجود از سوی آمریکا و شفاف نبودن داده‌ها و ترازنامه‌های بانکی ایران و ارزیابی ریسک، باعث‌شده که سطح روابط بانکی به میزان مورد انتظار، گسترش نداشته باشد. دیوید گیر که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چهره‌های همایش چهارم سخنرانی می‌کرد، از طرح چالش‌ها و دغدغه‌های طرف ایرانی و ارائه پیشنهاد یا راهکار در این زمینه نیز استقبال کرد.

علاوه بر این مقام بلندپایه اروپایی، اولریخ فون زانتیر نیز درخصوص راه‌های تعامل بانک‌های ایرانی و آلمانی صحبت کرد. او رئیس خدمات مالی، شرکت KPMG در فرانکفورت است. این شرکت یکی از بزرگترین شرکت‌های خدماتی و سرویس‌دهنده در جهان است که سرویس‌های آن در بخش‌های مشاوره مالی، مالیات و حسابرسی است. با توجه به تغییر رویه‌های حسابداری در بانک‌های ایران، این شرکت برای همکاری با این بانک‌ها اعلام آمادگی کرد.

همچنین به گفته او، این شرکت خارجی آماده ارائه کمک‌هایی در زمینه بهبود نظام رتبه‌بندی است. علاوه براین در این همایش مسوولانی از شرکت‌های اویلر هرمس و موسسه بافین حضور دارند. اویلر هرمس،شرکت خدمات مالی فرانسوی و چندملیتی است که تمرکز اصلی آن، در حوزه بیمه بوده و طیف وسیعی از خدمات بیمه عمر، بیمه اتکایی و غیره را ارائه می‌کند.

دفتر مرکزی این شرکت در شهر پاریس قرار دارد و سهام آن در بازار بورس یورونکست پاریس معامله می‌شود. شرکت اویلر هرمس در حال‌حاضر دارای عملیات در ۵۴ کشور جهان می‌باشد. همچنین بافین، نهاد قانون‌گذار و دولتی بازار آلمان است که وظیفه نظارت بر بانک‌ها و موسسات مالی آلمان را از سوی بانک‌مرکزی جمهوری فدرال آلمان بر عهده دارد. این شرکت به‌صورت مستقل عمل می‌کند و دفتر مرکزی آن در شهر بن و فرانکفورت است و تحت‌نظر وزارت اقتصاد آلمان فعالیت می‌کند. بافین در واقع ناظر بر عملکرد 2700 بانک و 800 موسسه خدمات مالی و 700 ناشر است.

اما در بخش داخلی این همایش نیز حضور چهره‌هایی مانند ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی و جواد ظریف، وزیر امور‌خارجه، بر اهمیت این همایش افزود. ظریف که در این همایش مورد توجه کارشناسان بانکی خارجی قرار گرفته بود، پس از ایراد سخنرانی، مذاکراتی را نیز با طرف‌های خارجی داشت تا از توان دیپلماسی خود برای رفع موانع اقتصادی بهره ببرد. او البته در صحبت‌های خود از طرف‌های خارجی خواست با توجه به ایفای تعهدات ایران به شکل کامل، طرف مقابل نیز به وظایف خود درخصوص تسهیل روابط بانکی جامه‌عمل بپوشاند.

بخش دیگری از صحبت‌های این مقام مسوول نیز درخصوص اثرگذاری برجام در تسهیل روابط مالی بود. این بخش نیز با جزئیات بیشتر در صحبت‌های رئیس‌کل بانک مرکزی نیز نمود داشت، همچنین سیف در صحبت‌های خود آفت رشد و توسعه پایدار را عوام‌گرایی دانست که با ارائه طرح‌های ظاهر فریب، آشکار می‌شوند. به‌نظر می‌رسد این بخش از صحبت‌ها، درخصوص وعده‌های انتخاباتی بود که برای تحقق اهداف خود به دنبال کاهش استقلال مالی بانک مرکزی هستند. چهارمین همایش تجاری و بانکی، ایران-اروپا 9 و 10 اردیبهشت ماه در تهران برگزار می‌شود.