پایان سبز بورس در تیرماه /دو کانال‌شکنی پربازده

به گزارش اقتصادنیوز، پرونده بورس تهران در چهارمین ماه از سال جاری روز گذشته در شرایطی بسته شد که دو نیمه کاملا متفاوت در معاملات آن به چشم می‌خورد. نیمه اول این ماه با نوسان اندک قیمت‌ها حول یک محدوده مشخص و همچنین رکود معاملاتی همراه بود. در نیمه دوم اما تحت تاثیر سیگنال‌های مثبت مختلفی بورس توانست تحرکات مناسبی را تجربه کند. اصلاح نسبتا چشمگیر قیمت‌ها و به دنبال آن قرار گرفتن نسبت P/ E بازار در سطح 9/ 6 مرتبه‌ای در ابتدای ماه گذشته در حالی که طی یک سال پیش از آن به‌طور میانگین بالای 7 قرار داشت، گزارش‌های مناسب از عملکرد سه ماهه شرکت‌ها و به تبع آن ظهور نشانه‌های جدی از بهبود سوآوری شرکت‌ها به ویژه در گروه فلزی و همچنین برگزاری مجامع مناسب بخش مهمی از شرکت‌ها به خصوص در گروه پالایشی پس از اعلام نرخ‌های جدید برای سال 95 از سوی شرکت پالایش و پخش از جمله عواملی بودند که توانستند بازار سهام را در مدار مثبت حرکت دهند. بر همین اساس بورس تهران با دو کانال شکنی در مسیر صعودی و ثبت بازدهی 5/ 2 درصدی در معاملات تیر پیشتاز دیگر بازار‌های موازی شد.

مروری بر آغاز و پایان دوره اصلاح قیمت‌ها

بورس تهران معاملات خود درفروردین ماه را تحت تاثیر ریزش قابل توجه قیمت‌ها در انتهای سال 95 و همچنین برآورد نسبتا مناسب شرکت‌ها از سود سال مالی جاری با صعود نسبتا آرامی آغاز کرد. در ادامه باور فعالان بورسی به بهبود اوضاع اقتصادی در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری و ورود پول‌های تازه، باعث شد معاملات سهام به‌طور فزاینده‌ای رونق یابد. این امر موجب شد بازدهی بیش از 1/ 5 درصدی در کارنامه شاخص بورس تهران در دوماهه نخست سال جاری ثبت شود. در ادامه با مشخص شدن نتایج انتخابات و عبور از ابهام این موضوع، قیمت‌ها در مسیر اصلاح قرار گرفتند. این موضوع بیشتر به این دلیل بود که رشدهای قیمتی در بازار سهام در دو ماه ابتدای سال جاری، مبنای بنیادی چندانی نداشت و تنها دلیلی که بورس تهران را در مسیر صعودی قرار داده بود، ورود نقدینگی جدید به بازار سهام تحت تاثیر هیجان پیش از انتخابات بود. بر همین اساس سرنوشت محتوم بازار سهام در آن بازه زمانی حرکت در مسیر اصلاح قیمت‌ها بود. این موضوع در معاملات خرداد با سه کانال‌شکنی در مسیر نزولی و افت 3‌درصدی شاخص کل دنبال شد. پس از آن اما به‌تدریج نشانه‌هایی از پایان دوره اصلاحی در بورس تهران خودنمایی کردند. شاخص کل بورس تهران در ابتدای ماه گذشته در میانه کانال 78 هزار واحدی قرار داشت و تا اواسط این ماه نیز نوسان‌های اندکی را در همین سطح تجربه می‌کرد. نه خبری از صفوف عرضه به چشم می‌خورد و نه اشتیاقی برای تقاضای سهام ! سهامداران در یک لاک احتیاطی فرو رفته بودند و به تبع آن قیمت‌ها نیز فراز و فرود چندانی نداشتند. داد‌و‌ستدها از لحاظ ارزش معاملات خرد پایین‌ترین سطوح خود در سال جاری را تجربه می‌کردند.

این عوامل نشانه‌هایی جدی برای پایان دوره اصلاح قیمت‌ها در بورس تهران به شمار می‌رفت. به عبارت دیگر، واکنش به سطوح مزبور و عدم افت بیشتر قیمت‌ها برای فعالان بورس تهران خبر خوشی تلقی می‌شد؛ چرا‌که این نوید را می‌داد که قیمت‌ها در سطوح ارزنده‌ای قرار دارند. درآن بازه زمانی اکثر کارشناسان بازار سطوح قیمتی بسیاری از سهم‌ها را کف‌های حمایتی عنوان می‌کردند و انتظار داشتند قیمت‌ها در برخورد با آن تغییر مسیر دهند. برای این نشانه‌ها شواهد جدی نیز در بازار مشاهده می‌شد. نسبت قیمت به درآمد (P/ E) بازار، در شرایطی که طی یک سال پیش به‌طور میانگین بالای 7 قرار داشت، به حدود 9/ 6 مرتبه رسیده بود. در همین حال، تحلیلگران تکنیکی معتقد بودند، محدوده 78 هزار واحدی به لحاظ نموداری برای شاخص کل حمایت مهمی محسوب می‌شود که می‌تواند مانع از افت بیشتر قیمت‌ها شود و در ادامه، مسیر بورس تهران را تغییر دهد.

این تغییر مسیر با انتشار خبری در فضای بورس تهران آغاز شد. اواسط تیر شنیده‌هایی مبنی بر اعلام نرخ‌های جدید سال 95 شرکت‌های پالایشی از سوی شرکت ملی پالایش و پخش و احتمال تعدیل مثبت سود این شرکت‌ها در بازار به وجود آمد. این امر موجب شد بازار سهام با پیشتازی این گروه پس از مدت‌ها یک فضای مثبت را تجربه کند. گویی بازار برای حرکت در مسیر صعودی منتظر یک بهانه بود. در ادامه با بهبود نسبتا چشمگیر قیمت فلزات در بازار‌های جهانی و همچنین ارسال سیگنال‌های مثبت از معاملات بورس کالا به معاملات نمادهای زیر مجموعه گروه فلزات اساسی،حلقه‌های حمایت از معاملات سهام تکمیل شد. علاوه بر آن گزارش‌های سه ماه نخست سال شرکت‌ها به ویژه در گروه فلزی و معدنی نیز سیگنال‌های مثبتی برای معاملات سهام بودند. این عوامل حمایتی سبب شد، شاخص کل از محدوده حمایتی 78 هزار واحدی فاصله بگیرد و نسبت میانگین قیمت بر درآمد بازار هم که در ابتدای تیر به زیر سطح 7 واحد رفته بود، به بالای این مرز روانی بازگردد. بر همین اساس، نماگر بازار سهام که در ابتدای تیر در سطح 78 هزار و 736 واحدی قرار داشت، با دو کانال شکنی در مسیر صعودی در دو هفته پایانی تیر ماه به سطح 80 هزار و 671 واحدی رسید.

نشانه‌های چرخش مسیر سودآوری شرکت‌ها

در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» نیز گفته شد، عوامل متعدد مثبت اثر‌گذاری در وضعیت سهام شرکت‌ها وجود دارند که می‌توانند آغازی برای تغییر و چرخش مسیر سودآوری شرکت‌ها در سال جاری باشد. همان‌طور که اشاره شد یکی از عوامل حمایتی از معاملات سهام در تیر ماه گزارش‌های سه ماهه نسبتا مناسب شرکت‌ها به ویژه در گروه فلزی بود. کارشناسان تحت تاثیر بهبود قیمت فلزات پایه در بازار‌های جهانی، انتظار گزارش‌های فصلی مناسبی از این گروه داشتند. این انتظار‌ها تحقق یافت و در روزهای اخیر معامله‌گران شاهد گزارش‌های مناسب زیر‌مجموعه گروه فلزات اساسی در بورس تهران بودند. فولادخوزستان با تعدیل مثبت 29 درصدی نسبت به اولین پیش‌بینی همراه شد. به این ترتیب سود هر سهم این شرکت از 475 ریال به 614 ریال افزایش یافت. نکته قابل توجه پوشش 267 ریالی این شرکت در سه‌ماه نخست سال مالی جاری است. «فولاد» نیز سود هر سهم در گزارش جدید را با تعدیل مثبت 19 درصدی 302 ریال عنوان کرد و در فصل بهار موفق به پوشش 40درصدی سود خالص برآوردی خود شد. «فملی» سود هر سهم سال مالی 96 را با افزایش 33 درصدی 272 ریال اعلام کرد. این شرکت در سه‌ماه نخست سال مالی 33 درصد از پیش‌بینی‌های جدید خود را پوشش داده است. تولیدکنندگان روی در ارائه تعدیلات مثبت و پوشش مناسب سودآوری مشارکت داشتند. در این گروه «فاسمین» سود هر سهم بر اساس عملکرد سه‌ماه را نسبت به پیش‌بینی پیشین با رشد 5 درصدی معادل 168 ریال به بازار ارائه کرد. کالسیمین نیز با پوشش 34 درصدی پیش‌بینی جدید خود همراه بود. این موارد نمونه‌ای از گزارش‌های عملکرد مناسب فلزی‌ها در نخستین فصل از سال جاری بود که توانست در ایجاد رونق معاملات سهام در نیمه دوم تیر ماه به‌طور جدی اثر‌گذار باشد. گزارش‌های نسبتا مناسب از مجامع شرکت‌ها به ویژه در گروه پالایشی مطابق آنچه در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» به آن اشاره شد، عامل دیگری برای بهبود معاملات سهام در اولین ماه از فصل تابستان بود. تعدیل مثبت سودآوری شرکت‌های پالایشی به دنبال اعلام نرخ‌های جدید برای سال 95، موجی از تعدیل مثبت در سود سهام شرکت‌های پالایشی برای سال 95 را به ارمغان آورد به‌طوری که «شتران»، «شاوان»، «شبندر» و «شپنا» سود هر سهم خود برای سال مالی گذشته را به ترتیب 66، 200، 48 و 19 درصد (نسبت به آخرین پیش‌بینی ارسالی در سال95) افزایش دادند. این تعدیل مثبت‌های متوالی نیز عامل دیگری در بهبود رونق فضای کلی معاملات در نیمه دوم تیرماه بود.

نخستین عرضه اولیه سال 96

از جمله مهم‌ترین‌ تحولات ماه گذشته، عرضه اولیه شرکت «به پرداخت» به‌عنوان نخستین عرضه اولیه در سال جاری بود. پیش از انجام این عرضه اولیه که به روش ثبت سفارش در تاریخ 27 تیر ماه صورت گرفت، برخی نگرانی‌ها وجود داشت که این امر مانع از ادامه روند رونق نسبی شکل‌گرفته در معاملات سهام شود. با این حال مطابق آنچه «دنیای اقتصاد» به آن اشاره کرده بود، این عرضه اولیه برای بازار سهام کشور فرصتی است که در آن تمامی فعالان بورسی می‌توانند منتفع شوند. پس از اتمام این عرضه اولیه نیز فعالان بازار سهام شاهد حرکت قیمت‌ها در مسیر صعودی بودند. این امر تاکیدی بر مناسب بودن عرضه‌های اولیه برای رونق بازار سهام و همچنین ورود پول‌های جدید به معاملات سهام است. موضوعی که علاوه بر تعمیق بازار سهام و ورود پول‌های تازه مانع از تورم قیمت‌ها در برخی گروه‌ها و نمادها می‌شود.

اوج برگزاری مجامع

چهارمین ماه از سال به خصوص روزهای پایانی آن به سنت همیشه اوج برگزاری مجامع مهم‌ترین شرکت‌های سهامی بورس تهران است. بر همین اساس نیز با نزدیک شدن به روزهای پایانی این ماه، فعالان تالار شیشه‌ای شاهد توقف پرشمار بسیاری از نمادهای بورسی بودند. فعالان بورس تهران در روزهای اخیر پیگیر خبر‌های مهم‌ترین مجامع شرکت‌ها بودند. مجامعی که به نظر می‌رسد با ارائه اطلاعات از آخرین تحولات شرکت‌ها، سمت و سوی برخی بزرگ‌ترین‌ صنایع بازار سهام را شفاف‌تر می‌کنند و در ادامه با ایجاد شفافیت بیشتر از وضعیت نمادها به تصمیم‌گیری سهامداران برای انجام داد‌و‌ستد در بورس تهران کمک می‌کنند.

سومین پیشتازی بورس در سال 96

بررسی عملکرد بازارهای مالی، برای سومین بار در سال جاری پیشتازی بازار سهام نسبت به بازار‌های رقیب را نشان می‌دهد (بازار سهام پیش از این در فروردین و اردیبهشت ماه رتبه اول جدول بازدهی بین بازارهای موازی را به خود اختصاص داده بود. بازار پول نیز صدر‌نشین بازار‌ها در جریان معاملات خرداد ماه بود). نماگر بازار سهام که در انتهای خرداد ماه در میانه کانال 78هزارواحدی قرار داشت، در پایان تیر‌ماه با قرار گرفتن در بالاتر از محدوده 80 هزار واحدی به کار خود پایان داد و گوی سبقت را از دیگر بازار‌های سرمایه‌گذاری ربود. بازار پول نیز با رشد 25/ 1 درصدی دومین بازار پربازده در تیر ماه بود (با احتساب نرخ سود بانکی 15 درصد). قیمت سکه که در ابتدای تیرماه در سطح یک میلیون و 209 هزار تومان قرار داشت با افت 4/ 0 درصدی در معاملات تیرماه به رقم یک میلیون و 204 هزار تومان رسید و عنوان تنها بازار زیان‌دهنده این ماه در بین بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری کشور را به خود اختصاص داد. بازار ارز نیز در این بازه زمانی رشد 9/ 0 درصدی را ثبت کرد.

مشارکت چشمگیر حقیقی‌ها در خرید

در معاملات ماه گذشته فعالان بورس تهران شاهد تغییر مالکیت حدود 74 میلیارد تومانی به نفع معامله‌گران حقیقی بودند. بخش اعظم این تغییر مالکیت مربوط به عرضه اولیه «به پرداخت» در روز 27 تیر ماه است. ارزش تغییر مالکیت در این نماد در روز عرضه اولیه 76 میلیارد تومان به نفع حقیقی‌ها بوده است. بر همین اساس با صرف نظر کردن از تغییر مالکیت این نماد، در مجموع تیر ماه حدود 2 میلیارد تومان نقدینگی از سبد حقیقی‌ها به سبد حقوقی‌ها منتقل شده است. با این حال فعالیت معامله‌گران حقیقی در سمت خرید سهام طی معاملات این ماه افزایش چشمگیری داشته است. به این ترتیب در حالی که در خرداد ماه مشارکت این معامله‌گران در سمت خرید حدود 60 درصد بود، طی معاملات تیر ماه به حدود 70 درصد رسید.