دولت در تله ارزی خودساخته

خطای « تثبیت نرخ اسمی ارز » به جای « تثبیت نرخ واقعی ارز » همانطور که در یادداشت قبلی اشاره شد منشأ اصلی التهاب ارزی است اگرچه تلنگر تقویت جهانی دلار باعث فعالیت این گسل شده است.  شاید قبل از پرداختن به پاسخ لازم باشد نیم نگاهی به روند نرخ‌های ارز در چند سال اخیر داشته باشیم.

امروز سه‌شنبه (٩ آذر ٩٥) قیمت دلار در بازار آزاد ظاهرا مرز ٣٩٠٠ تومان را پشت سر گذاشت. قیمت یورو حول ٤٢٤٠ و پوند نیز حدود ٤٨٥٠ گزارش شده است. برای تجسم تصویری از روند بازار می توان نرخ‌های دو سال پیش یعنی اواخر آذر ٩٣ را با الان مقایسه کرد. اگر چه نرخ دلار نسبت به آذر ٩٣ که حدود ٣٥٠٠ تومان بود تقریبا ٤٠٠ تومان افزایش نشان می‌دهد اما در بازار سایر ارزهای مهم شاهد روند معکوسی بوده‌ایم. به عنوان مثال، نرخ یورو که در آن زمان حدود ٤٣٧٠ تومان بود هنوز به رغم جهش‌های اخیر از همان سطح هم پایین‌تر است و امروز در بالاترین معامله ٤٢٣٠ تومان قیمت خورده است! یا پوند هنوز ٦٥٠ تومان از قیمت دو سال پیش پایین‌تر است! برای داشتن تصویری فراگیرتر می‌توان نرخ‌های خرداد ٩٢ یعنی زمان انتخاب روحانی را هم در کنار این نرخ‌ها گذاشت که همه نرخ‌ها بالاتر از آذر ٩٣ بودند.

اما در فاصله آذر ٩٣ تا آذر ٩٥ چه اتفاقی افتاده است؟ شاخص جهانی دلار در این فاصله زمانی از عدد ٨٩ به بیش از ١٠١ واحد رسیده که به مفهوم تقویت حدود ١٤ درصدی ارزش جهانی دلار در برابر سایر ارزهاست. متأسفانه سیاست ارزی دولت به جای منعکس کردن افزایش ارزش دلار در معادل ریالی آن، کاستن از نرخ سایر ارزها بوده که در زمان فشار تورمی، سیاستی اشتباه و خطرناک محسوب می‌شود و علاوه بر تقویت پتانسیل جهش ارز باعث لطمه شدید به تولید داخلی و صادرات نیز می شود که همه این آثار هم‌اکنون در اقتصاد کشور قابل مشاهده است. سؤال این است که آیا این بدیهیات اقتصادی برای تیم اقتصادی دولت قابل درک نیست؟ یا مشاوران سیاسی برای اقتصاد تصمیم می‌گیرند؟ در این باره باز هم سخن خواهیم گفت.

کانال تلگرام علی میرزاخانی سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد