متصدیان قطار مقصرند!؟

شرکت مهندسی مهاران به عنوان یک شرکت داخلی که از سال‌ها پیش در حوزه علائم و سیگنالینگ راه‌آهن و مترو فعالیت کرده در طول روزهای گذشته با ابهامات زیادی در عملکرد خود مواجه شد تا سرانجام پس از گذشت حدود ۱۵ روز از حادثه نخستین دفاعیه خود را منتشر کند.

در متن نامه‌ای که این شرکت در اختیار خبرگزاری ایسنا قرار داده ضمن تسلیت دوباره به مردم ایران و هوطنان آذری، توضیحاتی در هفت بند مجزا منتشر شده است. این شرکت در ابتدا اعلام کرده که سیستم ATC تنها یکی از ۱۸ محصولی است که با وجود تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی تولید کرده و با تکیه بر دانش داخلی آن را نهایی کرده است.

موضوع دیگری که اهمیت زیادی دارد ادعای این شرکت مبنی بر قرار گرفتن این محصول در صف کشورهای توسعه‌یافته جهان است، به‌طوری که طبق اعلام مهاران تعداد شرکت‌های خارجی که در این زمینه و در این وسعت فعالیت می‌کنند تنها حدود ۱۰ شرکت در دنیا است و برهمین اساس قیمت جهانی تجهیزات را این شرکت‌ها تعیین می‌کنند و در نتیجه قیمت بالای آن مانع تجهیز بسیاری از خطوط راه‌آهن در دنیا شده است به‌طوری که بیش از نیمی از خطوط راه‌آهن ترکیه فاقد سیستم علائم هستند.

این شرکت همچنین به سابقه استفاده از ATC در سال‌های گذشته پرداخته و اعلام کرده است که در کنار سیگنالینگ خطوط سه و چهار متروی تهران، خط یک متروی مشهد، خط یک متروی شیراز و خط یک متروی اصفهان که از سال‌ها پیش آغاز شده سیستم ATC نیز از سال ۱۳۸۷ در خط چهار و سپس در خط سه متروی تهران در حال کار است که براین اساس خط چهار مترو در ارزیابی‌های به عمل آمده کمترین خرابی را در بین کلیه خطوط مترو داشته است.

این شرکت با توجه به این سابقه نتیجه‌گیری کرده است که جدید بودن سیستم ATC در راه‌آهن که از سال ۱۳۹۴ مورد بهره‌برداری قرار گرفته و خرابی آن واقعیت ندارد.

این شرکت در توضیح عملکرد سیستم خود اعلام کرده این اولین مورد در تاریخ است که سیستم علائم به درستی با وارد عمل شدن و متوقف کردن قطار در شش کیلومتر مانده به وقوع سانحه این اخطار را به کلیه متصدیان کنترل قطار و سیر و حرکت داده‌ است ولی برعکس عوامل انسانی با غیرفعال کردن آن قطار را به سوی سانحه حرکت داده‌اند.

سیستم ATC مشهد تاکنون چند هزار افزایش سرعت غیرمجاز و عبور از چراغ قرمز را تشخیص داده و آن را با ترمز متوقف کرده است که هر کدام از آنها از سانحه احتمالی جلوگیری کرده است.

شرکت مهاران درباره‌ی شایعات مطرح شده از نوع عقد قرارداد با راه‌آهن و هزینه دریافتی نیز توضیحاتی ارائه کرده است. براین اساس هزینه پروژه ATC تهران – مشهد ۴۰۰ میلیارد تومان بوده است که شامل ATC و بلاک میانی بوده است.

ATC شامل تجهیزات ۵۰ ایستگاه و یکصد لوکوموتیو و همچنین بلاک میانی شامل ۵۰ ایستگاه و ۱۸۹ ایستگاه میانی با فیبر نوری می‌شود که بخشی از اجرای این پروژه را به خود معطوف کرده است.

طبق اعلام این شرکت راه‌آهن برای ATC و بلاک میانی به ترتیب دو مبلغ ۱۹ و ۲۵ میلیارد و در مجموع ۴۴ میلیارد تومان پرداخت کرده که یک دهم هزینه کل ساخت پروژه بوده است.

پس از گذشت حدود دو هفته از سانحه برخورد دو قطار به یکدیگر این نخستین اظهارنظر مسوولان شرکتی است که ساخت ATC را برعهده داشتند. با وجود آنکه کمیته بررسی سانحه در گزارش‌های خود عامل انسانی را به عنوان اصلی‌ترین عامل در حادثه اخیر معرفی کرده، اما در طول این روزها شایعات متعددی درباره احتمال اخطاردادن این سیستم بدون پیگیری جدی علت مسدود شدن ریل وجود داشته که البته این امر از سوی مدیر عامل شرکت راه‌آهن نیز تکذیب شده است.