نکات دریافتی از واقعه ترور سفیر روسیه

به گزارش تابناک، هرچند دیگر مدت هاست، به دلیل حضور فعال تروریست ها، شنیدن خبر قتل و ترور در گوشه و کنار دنیا به بخش روزمره ای از زندگی تبدیل شده، اگر موضوع مربوط به سفیر کشوری همچون روسیه در کشوری همچون ترکیه باشد، موضوع به کلی متفاوت می شود؛ بنابراین، از شب گذشته تاکنون بحث درباره ابعاد و پیامدهای ترور دیپلمات ارشد روس در ترکیه، به شدت بالا گرفته است.

شب گذشته خبر رسید که آندری کارلوف، سفیر روسیه در آنکارا، در جریان دیدار از یک نمایشگاه عکس در این شهر به ضرب گلوله هدف قرار گرفته است. ساعتی بعد و همزمان با اعلام خبر کشته شدن وی در بیمارستان بر اثر شدت جراحات وارده، هویت ضارب نیز مشخص و اعلام شد که وی یکی از افسران پلیس ترکیه بوده است.

اهمیت موضوع ترور بالاترین مقام دیپلماتیک یک کشور در کشوری دیگر به کنار؛ شاید آنچه بیش از پیش سبب برجسته شدن و اهمیت یافتن موضوع این ترور شد، دو کشور درگیر در این ماجرا، یعنی روسیه و ترکیه بودند، زیرا تا همین چند ماه پیش، واقعه ساقط کردن یک جنگنده روسی از سوی ترکیه، سبب شده بود روابط میان دو طرف به پایین ترین سطح خود برسد و مدت زمان زیادی نیست که دو طرف بار دیگر در روند تنش زدایی قرار گرفته اند.

بنابراین، یکی از مهمترین بحث هایی که بلافاصله پس از اعلام خبر ترور شب گذشته مورد توجه قرار گرفت، احتمال تأثیر دوباره این امر بر روند آشتی مسکو و آنکارا بود؛ آن هم در شرایطی که دو طرف حتی در مهمترین موضوع مورد اختلاف خود، یعنی بحث سوریه، چارچوبی را برای همکاری تعریف کرده و درصدد هستند با همکاری یکدیگر و البته با مشارکت ایران، به راه حلی در این موضوع دست پیدا کنند.

در حقیقت، همین موضوع، یعنی ارتباط بحث ترور سفیر روسیه با مسائل مربوط به سوریه، مهمترین موضوعی است که در بحث از ریشه ها و همچنین پیامدهای این واقعه تروریستی می بایست مورد توجه قرار گیرد. بر اساس مطالبی که در رسانه ها انتشار یافته، فرد ضارب در هنگام شلیک به کارلوف، شعارهایی علیه عملیات نظامی روسیه در حلب سر داده و به این ترتیب، می توان گفت که مشخصاً در صدد گرفتن «انتقام» معارضین و تروریست هایی بوده که اخیراً از حلب بیرون شدند.

زمان بندی انجام این حمله نیز در نوع خود قابل توجه است، زیرا درست یک شب پیش از گرد هم آمدن وزرای خارجه روسیه، ایران و ترکیه در مسکو برای بحث و رایزنی درباره سوریه انجام گرفته است؛ نشستی که با توجه به اهمیت دادن بیش از پیش به نقش ایران و روسیه در سوریه از یک سو و وارد کردن ترکیه به این محور از سوی دیگر، چند روزی است با حساسیت زیادی از سوی محافل غربی دنبال شده است.

به این ترتیب، می توان گفت که هدف اولیه و کوتاه مدت این اقدام، جلوگیری از برگزاری نشست مذکور و به طور کلی، به تعویق افتادن ابتکارات جدید دیپلماتیک در این عرصه بوده است. با این حال، روسیه از همان ابتدا اعلام و اواخر وقت شب گذشته نیز بار دیگر تأکید کرده که دیدار امروز سرگئی لاوروف، محمد جواد ظریف و مولود چاوش اوغلو طبق برنامه برگزار خواهد شد.

در پیوند با همین موضوع، می توان گفت هدف اصلی برنامه ریزان انجام ترور سفیر روسیه در آنکارا، این بوده که از طریق بالا بردن هزینه های نزدیک شدن به روسیه و ایران برای ترکیه، جلوی تغییر مسیر احتمالی در سیاست آنکارا در قبال سوریه گرفته شود. این امر به ویژه از آن جهت اهمیت می یابد که طی یکی دو هفته اخیر، بحث هایی درباره احتمال رسیدن مسکو و آنکارا به نوعی توافق وجود داشته که بر اساس آن، ترکیه از تأکید بر کنترل معارضین در حلب دست برداشته و در عوض، در مناطق شمالی سوریه که برایش دارای حساسیت بیشتری است، ابتکار عمل بیشتری داشته باشد.

اما نکته ای که در این میان باید مورد توجه قرار داد، این است که هرچند واقعه شب گذشته، ضربه حیثیتی مهمی در عرصه دیپلماتیک به ترکیه بوده و در این موضوع، مشخصاً ترکیه خود نیز یکی از قربانیان قرار گرفته، اما نباید ریشه های این موضوع را که در حمایت چند ساله دولت ترکیه از معارضین و تروریست ها در سوریه قرار دارد، از یاد برد.

به عبارت دیگر، ترکیه اکنون خود را با پیامدهای ناگوار سیاستی روبه رو می بیند که از زمان آغاز بحران سوریه، آن را پیگیری کرده است. در این چارچوب، نه تنها آزاد گذاشتن معارضین مسلح و طیف هایی از تروریست ها برای ورود به ترکیه، این کشور را به بمب ساعتی تروریسم تبدیل کرده، بلکه اکنون مشخص شده که نوع تبلیغات و اقدامات ترکیه در این موضوع، بر اتباع خودش نیز اثر گذاشته و یک افسر پلیس را به یک تروریست تبدیل کرده است.

به هر حال، ریشه های واقعه تروریستی شب گذشته هر چه بوده باشد، این موضوع را به روشنی جلوه گر ساخته و مورد تأکید قرار داده که تروریسم در منطقه دیگر در قالب مرزهای جغرافیایی هیچ کشوری قابل تحدید نیست و برای مقابله با آن، ابتدا نیاز به آگاهی نسبت به آن و سپس همکاری واقعی در جهت مبارزه و ریشه کن کردن این پدیده وجود دارد؛ در غیر این صورت، یک افراط گرای مسلح و تروریست، در هنگام دست زدن به عملیات، خوب و بد و حامی و دشمن نشناخته و با یک اقدام، منافع همه را با هم به خطر می اندازد.