چین هژمونی آمریکا را در آینده به چالش می‌کشد

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - فاطمه محمدی پور: سرنوشت و جهت آینده روابط دو جانبه چین و آمریکا که به نوعی مهمترین روابط دوجانبه جهان نیز می تواند باشد، علاوه بر اینکه یکی از موضوعات مورد علاقه بسیاری از متفکرین و تحلیلگران بین المللی است، می تواند جهت و ماهیت سیاست های دیگر بازیگران عرصه سیاست بین الملل را نیز به صورت جدی تحت تاثیر قرار دهد.

شعار «بازسازی و احیای آمریکا » از سوی «دونالد ترامپ» و همچنین انتخاب شعار «احیای مجدد عظمت چین» از سوی «شی جین پینگ» ، رئیس جمهور چین، دو شعار مهمی است که می تواند پازل روابط آینده چین و آمریکا را پیچیده تر از گذشته کرده و  ماهیت بازی دو جانبه را به بازی با حاصل جمع صفر تغییر دهد.

اگرچه شاید هنوز نتوان چنین قضاوت صریحی در این زمینه انجام داد لیکن می توان گفت چشم انداز روابط دوجانبه چین و آمریکا می تواند در قالب دو الگوی خوش بینانه تداوم همکاری و الگوی بدبینانه گسترش حوزه رقابت و منازعه دو جانبه بررسی شود.

پروفسور «جافری کارلینر» استاد اقتصاد دانشگاه بوستون در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این موضوع که آیا ظهور چین تهدیدی برای ایالات متحده آمریکا خواهد بود یا دو کشور به علت وابستگی متقابل پیچیده مجبور به همکاری  با یکدیگر هستند؟ گفت: واقعیت این است که ظهور چین تهدیدی بسیار بزرگ برای هژمونی ایالات متحده آمریکا در آینده ای نزدیک خواهد بود.

وی افزود: رهبران چین و آمریکا به خوبی به این امر واقف هستند که تعارض جدی بین پکن و واشنگتن برای هر دو کشور و حتی برای جهان فاجعه خواهد بود، بنابراین رهبران هر دو کشور تلاش خواهند کرد اختلافات خود را حل کنند.

وی در ادامه تصریح کرد: نکته مهم اینجاست که هر دو کشور متوجه این موضوع نیز هستند که اختلافات باید از طریق مسالمت آمیز حل شود. بر اساس پیش بینی های انجام شده، در 10 تا 15 سال آینده تولید ناخالص داخلی چین بیشتر از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده امریکا خواهد شد.

کارلینز یادآور شد: قدرت اقتصادی ایالات متحده نیز زیاد خواهد بود، اما اندازه اقتصاد باعث کاهش یا افزایش قدرت سیاسی و نفوذ هر کشور می شود. چین در همان حال که  به طور فزاینده از لحاظ اقتصادی قوی تر می شود، خواهان افزایش قدرت سیاسی خود در منطقه آسیای شرقی و سایر نقاط جهان نیز هست.

وی افزود: امروزه میان پکن و واشنگتن اختلافات متعددی وجود دارد از جمله اختلاف در مورد کنترل دریای چین جنوبی و دیگر آبهای نزدیک چین. در آینده ممکن است اختلافاتی در مورد پایگاههای نیروی دریایی چین در اقیانوس هند نیز بین دو کشور ایجاد  شود. پیش بینی اختلافات و منافع متفاوت  آمریکا و چین در آینده بسیار سخت خواهد بود اما به طور مشخص هر دو کشور در آینده نیز دارای یک سری اختلافات خواهند بود.

استاد دانشگاه بوستون آمریکا در ادامه یادآور شد: باید گفت که چین در حال حاضر می خواهد در همان حال که قدرت اقتصادی خود را افزایش می دهد،  قدرت سیاسی خود را نیز افزایش دهد. چین در گذشته یک کشور بسیار پیشرفته، بزرگ، متمدن و به عبارتی مرکز جهان بوده است. رهبران این کشور بر این باور هستند که چین باید در آینده به عظمت گذشته بازگردد و بزرگترین قدرت سیاسی و اقتصادی جهان باشد.

وی افزود: واقعیت این است که ایالات متحده امریکا بعد از جنگ جهانی دوم قدرت برتر سیستم بین الملل از جمله منطقه آسیای شرقی بوده است. درست است که ایالات متحده امریکا از هر کشور دیگری در نظام بین الملل قوی تر بوده  و بیش از هر کشور دیگری در جهان دارای نفوذ بوده است اما این موقعیت در آینده احتمالا با افزایش قدرت و نفوذ چین تغییر خواهد کرد و در نتیجه آن، از  قدرت و نفوذ ایالات متحده در سراسر جهان کاسته خواهد شد.

کارلینز در ادامه تأکید کرد: سازگار شدن با این تغییرات قطعا برای هر دو کشور سخت خواهد بود. اما باز می گویم که رهبران امریکا و چین اهمیت روابط اقتصادی بین دو کشور - از جمله جریان تجارت و سرمایه - را به خوبی درک کرده و به خوبی متوجه هستند که افزایش تنش ها به شدت مخرب بوده و به نفع هر دو کشور نخواهد بود.

وی افزود: وقوع جنگ تجاری میان ایالات متحده امریکا و چین برای اقتصاد هر دو کشور  بسیار پر هزینه و گران خواهد بود به طوریکه کارگران، سرمایه داران و مصرف کنندگان در هر دو کشور متحمل ضرر و زیان غیر قابل جبران خواهند شد. تعارض و درگیری بیشتر میان هر دو کشور وحشتناک خواهد بود.

استاد دانشگاه بوستون در پایان گفت: بنابراین بله. ظهور چین تهدیدی جدی برای امریکا در سطح بین الملل خواهد بود. اما این تهدید می تواند به صورت مسالمت آمیز و بدون وقوع جنگ تجاری و نظامی میان دو کشور حل شود. رهبران هر دو کشور طبیعتا درک می کنند، به نفع شهروندان هر دو کشور است که مشکلات و اختلافات خود را از طریق مسالمت آمیز حل کنند.