شیوع تب کریمه کنگو از شایعه تا واقعیت

برخی منابع خبری از مرگ سه نفر بر اثر تب کنگو خبر داده‌اند. این موارد در استان‌های مختلف، یعنی سیستان و بلوچستان، کرمانشاه و اصفهان بوده است. علاوه بر این گزارش‌هایی مبنی بر مرگ یک شهروند بندر عباسی به دلیل ابتلا به تب کنگو منتشر شده است. اخبار مربوط به این بیماری لحظه به لحظه تغییر می‌کند و مدام مورد تایید و تکذیب قرار می‌گیرد.

تب کریمه کنگو با گزش کنه منتقل می‌شود و میزبان اصلی آن حیوانات هستند. به گفته مسئولان وزارت بهداشت کشور نوعی از این بیماری بومی ایران است و هر‌ساله در فصل تابستان و با افزایش فعالیت کنه‌ها‌ شمار مبتلایان به این بیماری نیز افزایش می‌یابد. تب، درد عضلانی، گردن‌درد، سفت شدن بافت گردن، درد چشم، حساسیت چشم نسبت به نور، تهوع، استفراغ، اسهال، شکم درد، گلو درد، نوسانات خلقی شدید و خواب آلودگی از مهم‌ترین علائم تب خونریزی‌دهنده کنگو است. مسئولان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هشدار داده‌اند افراد از مصرف گوشت تازه خودداری کنند و دام پس از ذبح تا ۲۴ ساعت در دمای منفی یک تا چهار درجه زیر صفر قرار گیرد تا ویروس‌های آن از بین رفته و سپس مصرف شود. همچنین تاکید شده از خرید گوشت‌های بازرسی نشده و بدون مهر دامپزشکی خودداری و شهروندان گوشت مورد نیاز خود را از مراکز مجاز فروش تهیه و از مصرف جگر خام یا گوشت‌های نیمه‌پخته خودداری کنند. این عفونت در انسان پس از گزش کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست، یا تماس با پوست، لاشه حیوان، خون و ترشحات حیوان آلوده و یا تماس با خون و بافت‌های بیمار مبتلا ایجاد می‌شود. خطر انتقال طی ذبح حیوان وجود دارد. روز گذشته رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت به برخی شایعات درباره طغیان بیماری تب کریمه کنگو در استان اصفهان و همچنین چند استان دیگر پاسخ داد. حسین عرفانی گفت: از ابتدای امسال تاکنون در مجموع ۲۸ نفر به این بیماری مبتلا شده‌اند که ۱۵ نفر آن مربوط به یک طغیان کوچک در یکی از کشتارگاه‌های صنعتی شهر زاهدان بود. این طغیان به دلیل اشکال در سالن پیش‌سرد این کشتارگاه بود که حتی یک مورد فوتی هم نداشت. او افزود: از این ۲۸ نفر که از ابتدای سال تاکنون مبتلا شده‌اند، تنها دو مورد فوتی در دو استان داشته‌ایم که علت آن نیز تاخیر در تشخیص بیماری بوده است. به‌طور معمول انتظار ۳۰ تا ۶۰‌درصد مرگ در این بیماری را داریم، اما نسبت فوت مبتلایان از ابتدای سال تاکنون تنها 4/7‌درصد بوده است و البته انتظار داریم همین دو مورد نیز اتفاق نیفتد. سال گذشته نیز ۶۲ مورد به صورت قطعی به این بیماری مبتلا شدند و کل موارد مرگ و میر آن شش مورد، یعنی کمتر از ۱۰‌درصد گزارش شد. عرفانی در مورد برخی اخبار منتشر شده در فضای مجازی درباره طغیان این بیماری در استان اصفهان توضیح داد و گفت: آنچه در استان اصفهان اتفاق افتاده، بستری تنها یک مورد قطعی مبتلا به بیماری در چادگان استان اصفهان است. این بیمار با علائم بیماری به بیمارستان مراجعه کرده و انستیتو پاستور نیز بیماری را قطعی اعلام کرد و البته پس از درمان با حال عمومی خوب مرخص شد. به گزارش ایسنا، رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه در حال حاضر هیچ‌موردی از طغیان و اپیدمی این بیماری اتفاق نیفتاده و جای نگرانی نیز وجود ندارد، گفت: تشخیص سایر موارد بستری در استان اصفهان، احتمال ابتلا به بیماری بوده است و نتایج آزمایش آنها به زودی اعلام می‌شود.

داروی رایگان تب کریمه

همزمان رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به آمار مبتلایان به این بیماری از ابتدای سال جاری گفت: از ابتدای سال جاری 28 مورد در سطح کشور به این بیماری مبتلا شده‌اند که از این تعداد 19 نفر مربوط به شهر زاهدان است که مبتلایان در سردخانه یک کارگاه بسته‌بندی گوشت مشغول به کار بودند و 9 مورد مربوط به دیگر شهرستان‌های کشور است. محمد مهدی گویا درباره شایعاتی مبنی بر شیوع بیماری تب کریمه کنگو در استان اصفهان و احتمال فوت یک نفر در این استان خاطرنشان کرد: به هیچ‌وجه شیوع یا اپیدمی این بیماری را در کشور، از جمله در استان اصفهان شاهد نیستیم و تنها مورد قطعی که تشخیص آن اثبات شده، یک مورد در شهرستان چادگان است که با تشخیص به موقع و درمان صحیحی که صورت گرفته، حال عمومی بیمار خوب است. دانشکده علوم پزشکی اصفهان از بستری شدن چهار تا پنج نفر با تشخیص احتمال بیماری تب کریمه کنگو خبر داده است، اما هنوز بیماری این افراد تایید نشده است. محمدمهدی گویا با بیان اینکه درمان قطعی این بیماری در کشور وجود دارد، به ایلنا گفت: داروی این بیماری در تمام کشور به صورت رایگان موجود است.

مصرف گوشت قرمز جای نگرانی ندارد

روز گذشته مدیرکل دفتر نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی سازمان دامپزشکی از شیوع بیماری تب کریمه کنگو در استان سیستان و بلوچستان خبر داد و گفت: اگر دامپزشکان و مردم نکات بهداشتی و قرنطینه‌ای را برای مصرف گوشت قرمز به کار گیرند، هیچ‌نگرانی‌ای در این زمینه وجود ندارد و می‌توان از شیوع بیشتر این بیماری جلوگیری کرد. او با اشاره به اینکه نکات بهداشتی و ایمنی از سوی سازمان دامپزشکی به صورت کامل رعایت می‌شود، ادامه داد: گوشت قرمز کشتار شده آماده توزیع در بازار ابتدا در سردخانه‌ها با دمای صفر تا ۴- درجه سانتیگراد به مدت ۲۴ ساعت نگهداری می‌شود و با توجه به حساس بودن این ویروس، می‌توان اطمینان یافت که ویروس بیماری کریمه کنگو از بین رفته یا عقیم شده است که البته مردم نیز به هنگام خرید و مصرف این گوشت باید نکات بهداشتی لازم را رعایت کنند. به گزارش ایسنا، عباس عباسی افزود: بیماری تب کریمه کنگو از سال ۱۳۵۰ در کشور شناسایی شده است و هم‌اکنون تنها در استان سیستان و بلوچستان به صورت رسمی گزارش شیوع این بیماری و بروز تلفات انسانی به سازمان دامپزشکی رسیده است و اخباری که از طریق کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، هنوز منشأ رسمی ندارد. مدیرکل دفتر نظارت بر بهداشت مواد غذایی سازمان دامپزشکی به فارس گفت: تاکنون مرگ یک نفر به صورت رسمی در استان سیستان و بلوچستان و دو نفر به صورت غیررسمی بر اثر تب کریمه‌کنگو در استان‌های اصفهان و کرمانشاه اعلام شده است.

در انتظار پاسخ پزشک قانونی

چندی پیش پیامی با این مضمون که «هشدار به مردم استان هرمزگان؛ کشتارگاه بندرعباس که تمام کشتارهای روز در آن انجام می‌شود، آلوده به ویروس تب کریمه کنگو بوده و تا به‌ حال چند نفر از قصاب‌ها به تب کنگو دچار شده و فوت کرده‌اند؛ نمونه‌اش قصاب جوانی اهل روستای درگیر که در این روستا دفن شد و مرکز بهداشت بندرعباس فقط در دفن مرده همکاری کرد. لطفا اطلاع‌رسانی کنید که مردم با اطلاع گوشت مصرف کنند» در فضای مجازی منتشر شد. روابط عمومی سازمان کشتارگاه شهرداری بندرعباس در این باره با صدور اطلاعیه‌ای عنوان کرده است: «سازمان کشتارگاه شهرداری بندرعباس تحت نظارت کامل سازمان دامپزشکی و مرکز بهداشت استان بوده و تاکنون هیچ‌مورد مشکوکی مبنی بر آلودگی به ویروس تب کریمه کنگو مشاهده نشده است و سمپاشی و ضدعفونی در این مجموعه بر اساس روال سابق با جدیت ادامه دارد و خاطرنشان می‌کنیم که متوفی از سلاخان کشتارگاه هرمز قلعه قاضی بوده که تحت مدیریت بخش خصوصی است و این مجموعه هیچ‌گونه ارتباطی با کشتارگاه بهداشتی شهرداری بندرعباس ندارد. » روز گذشته مدیرکل دامپزشکی هرمزگان گفت: مردم با خیال راحت گوشت‌های ممهور به مهر دامپزشکی را استفاده کنند، با این‌حال خرید از گوشت‌فروشی‌های غیرمجاز ۶۰۰ دستگاه ممنوع است. محمد جانباز درباره فوت مشکوک یک قصاب بندرعباسی به دلیل ابتلا به تب کنگو افزود: اگر فرد بر اثر این بیماری هم جان‌باخته باشد، دلیل آن رعایت نکردن نکات بهداشتی فردی حین کار است. او ادامه داد: عکس‌های حضور فرد مذکور در دوره‌های آموزشی و توجیهی ما موجود است و قصوری از سمت اداره کل دامپزشکی نبوده است. مدیرکل دامپزشکی هرمزگان خاطرنشان کرد: کشتارگاهی که این فرد در آن اشتغال داشته، متعلق به بخش خصوصی است و از بهترین کشتارگاه‌های استان محسوب می‌شود. فاطمه نوروزیان، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی در این مورد به ایسنا گفت: مرگ قصاب بندرعباسی بر اثر ابتلا به بیماری تب کریمه کنگو در دست بررسی است و منتظر اعلام نتیجه آزمایش هستیم.

ضرورت نظارت بر کشتارگاه‌ها

یک عضو کمیسیون بهداشت مجلس درباره تب کریمه کنگو در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید: تب کریمه تقریبا از خون و گوشت آلوده دام به انسان منتقل می‌شود. محمد حسین قربانی می‌افزاید: البته هنوز علت این بیماری مشخص نشده است. آن چیزی که ما می‌دانیم این است که باید نظارت جدی بر واردات دام به صورت رسمی و واردات قاچاق اتفاق بیفتد. او اظهار می‌کند: همچنین نظارت بر کشتارگاه‌ها و داشتن یک مشخصات برای دام‌هایی که ذبح می‌شوند از وظایف سازمان دام پزشکی است. قربانی تاکید می‌کند: آلوده بودن لاشه دام‌ها سبب ایجاد بیماری می‌شود.