بازی کویت در زمین آل سعود
به گزارش اقتصادنیوز ، اگرچه خبرهای ضد‌و‌نقیضی از این موضوع همچنان در حال انتشار است، اما یک منبع عالی‌رتبه در وزارت خارجه کویت، ضمن احضار سفیر ایران، این خبر را تکذیب و اعلام کرده که ما به اتخاذ اقدامات دیپلماتیک دیگر اکتفا می‌کنیم. در مقابل نیز، کاردار کویت در تهران عصر روز پنج‌شنبه به وزارت امور خارجه احضار شد و مراتب اعتراض ایران به او اعلام شد.
ناظران و تحلیلگران مسائل منطقه، معتقدند که نمی‌توان اقدام اخیر کویت را صرفا معطوف به ادعای مطرح شده در مورد گروهک العبدلی دانست و باید این اقدامات را در راستای تحولات اخیر در منطقه و فشار عربستان به قطر و تعداد دیگری از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از جمله کویت برای کاهش سطح روابط با ایران عنوان کرد و درواقع مقامات کویتی تحت فشار سیاست‌های مداخله‌جویانه عربستان تصمیم به کاهش دیپلمات‌های ایرانی در این کشور گرفته‌اند.
به‌خصوص که روابط ایران و کویت همواره گرم و دوستانه بوده و به‌رغم فشارهای ریاض برای جدا کردن کویت از ایران، این اتفاق صورت نگرفته است. در همین ارتباط، خبرگزاری رسمی کویت (کونا) ظهر روز پنج‌شنبه به وقت محلی در خبری نوشت: «وزارت خارجه کویت در بیانیه‌ای اعلام کرده است موضوع کاهش تعداد دیپلمات‌های ایرانی و بسته شدن دفاتر وابسته سفارتخانه ایران در کویت و همچنین توقف فعالیت کمیته‌های مشترک را رسما به سفیر ایران ابلاغ کرده است.»
شبکه خبری الجزیره نیز با اعلام خبر کاهش دیپلمات‌های ایرانی گفت: «وزارت خارجه کویت علیرضا عنایتی سفیر ایران را فراخوانده تا موضوع کاهش تعداد دیپلمات‌های ایرانی در این کشور را به وی به‌صورت رسمی ابلاغ کند.» همچنین برخی دیگر از رسانه‌های عربی نیز اعلام کردند که در همین چارچوب بنا به دستور مقامات کویتی دفتر رایزن فرهنگی و دفتر وابسته نظامی ایران در این کشور بسته خواهد شد و کویت از سفارت ایران خواسته که تعداد کارمندانش را از ۱۹ نفر به چهار نفر کاهش دهد و دیپلمات‌های ایرانی طی ۴۵ روز باید کویت را ترک کنند.
این تصمیم در حالی اعلام شده که از مدت‌ها قبل رایزن فرهنگی ایران در کویت به تهران بازگشته است و در حال حاضر چنین مسوولی با چنین سمتی، دولت ایران در کویت ندارد و دفتر مورد اشاره نیز به‌صورت رسمی فعالیتی در این کشور انجام نمی‌دهد. بعد از اعدام شیخ نمر و حمله عده‌ای خودسر به سفارت عربستان در تهران، دولت کویت در اقدامی هماهنگ با تعداد دیگری از کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس تعداد دیپلمات‌های خود را در ایران کاهش داد و سفیر خود را برای مشورت به کویت فراخواند، چنان که در دو سال اخیر سفارت این کشور در تهران در سطح کاردار و با دو پرسنل در تهران مشغول به فعالیت بوده است.
فارغ از خبر مربوط به گروهک العبدلی که دولت کویت مدعی است 14 نفر از این باند پس از صدور حکمشان از سوی دادگاه رسیدگی از طریق دریا به ایران فرار کرده‌اند؛ اما آنچه بیشتر نمود عینی دارد، طرح این موضوع در فضای تنش‌های کنونی است که سعودی‌ها به دنبال آن هستند تا از یکسو شورای همکاری را که دچار چندپارگی شده است، زیر چتر خود قرار دهند و از سوی دیگر، آن را از ایران دور کنند. به‌خصوص که روابط خوب کویت و عمان و تا حدی قطر باعث شده تا نوعی صف آرایی و تقابل 3 به 3 در شورای همکاری خلیج فارس ایجاد شود.
پیش‌تر «بدر العساکر» مدیر دفتر محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در پیامی توییتری به نقل از بن سلمان گفته بود که سرنوشت قطر در انتظار بقیه کشورهایی است که بخواهند از تروریسم حمایت کنند. عربستان سعودی در دو سال اخیر و پس از روی کارآمدن ملک سلمان، نقش رهبری مبارزه با تروریسم در ائتلاف غربی-عربی را بر عهده گرفته است که تحلیلگران این نقش را بخشی از الگوی رفتار جدید سیاسی و امنیتی این کشور برای بسط نفوذ در منطقه و مقابله با ایران می‌دانند.
چرایی اقدام کویت
در پاسخ به چرایی این سوال که چرا کویت در مقطع کنونی حاضر شده تا پرونده این گروهک را در فضای تنش‌ها به جریان بیندازد، دو سناریو قابل اشاره است. سناریوی اول سطح و دامنه فشارهای عربستان بر دولت‌های شورای همکاری برای کاهش سطح ارتباطات با ایران است. در مقطع حاضر، این فشار به کویت رسیده است تا در جهت راهبرد عربستان حرکت کند. استقبالی که سعودی‌ها از این اقدام کویت کرده‌اند، یکی از تاییدات این سناریو است.
در همین ارتباط، یکی از مسوولان وزارت خارجه عربستان اعلام کرده که کشور عربستان از تصمیمات جدید دولت کویت علیه هیات دیپلماسی ایران در کویت به‌طور کامل حمایت می‌کند. همزمان با این خبر، وزیر خارجه سعودی نیز در اظهاراتی خصمانه گفت که ایران به حمایت از تروریسم ادامه می‌دهد. عادل الجبیر در نشست خبری مشترک با همتای بلژیکی خود مدعی شد: «ایران به تلاش خود برای دخالت در امور داخلی کشورهای همسایه‌اش ادامه می‌دهد.»
او افزود: ما درمورد اقدامات ایران در منطقه گفت‌وگو کردیم و ایران همچنان به حمایت از تروریسم ادامه می‌دهد. در مقابل اما سناریوی دوم این استدلال را مطرح می‌کند که بعد از رایزنی‌های کویت برای کاهش تنش میان قطر و عربستان، مقامات سعودی و اماراتی، به این شرط حاضر به مصالحه شده‌اند که کویت و قطر به مرور کاهش سطح روابط با ایران را در دستور کار قرار دهند. بنابراین با فروکش کردن بحران میان قطر و دولت‌های عربی، نشانه‌های کاهش سطح روابط از کویت آغاز شده و به قطر خواهد رسید.
حمایت اتحادیه عرب
همزمان با این تحولات سخنگوی پارلمان اتحادیه عرب ضمن تمجید از اقدام ضدایرانی دولت کویت در کاستن از تعداد دیپلمات‌های ایرانی، همه نهادهای بین‌المللی به ویژه سازمان ملل را به برخورد با تهران دعوت کرد. «مشعل السلیمی» سخنگوی پارلمان اتحادیه عرب در واکنش به این اقدام کویت گفت: «پارلمان عربی از جامعه جهانی و به‌خصوص از سازمان ملل و نهادهای ذیل آن می‌خواهد که دخالت‌های تهران در امور داخلی کشورهای عربی را محکوم کنند.» این سیاستمدار عرب در ادامه گفت: «این دخالت‌ها با سیاست حسن همجواری، احترام به حاکمیت، یکپارچگی ارضی و ارزش‌های اخلاقی و انسانی در تضاد است و همه منشورهای بین‌المللی و قوانین اساسی کشورها را نقض می‌کند.»
اعتراض ایران
به دنبال طرح اتهام‌های بی‌اساس از سوی مقام مسوول در وزارت خارجه کویت به جمهوری اسلامی ایران درخصوص پرونده موسوم به العبدلی، «فلاح الحجرف» کاردار کویت در تهران به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض شدید ایران در این خصوص به او ابلاغ شد. در این دیدار همچنین با یادآوری این نکته که جمهوری اسلامی ایران همواره رفتاری مسوولانه در قبال کشورهای منطقه و از جمله کویت در شرایط سخت این کشور داشته است، تاکید شد: «حق اقدام متقابل برای کشورمان در قبال کاهش کادر دیپلماتیک دو کشور محفوظ است و تصمیمات لازم اتخاذ خواهد شد.»
گزارش از کامران کرمی
