تحمیل هزینه های ایران ستیزی آل سعود به آل صباح

اقدام اخیر کویت در کاهش سطح مناسبات دیپلماتیک با تهران نیز از دید برخی ناظران متاثر از همین یارکشی و دارای هزینه هایی برای روابط خارجی این کشور است.

اقدام کویت در کاهش سطح مناسبات دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران رویدادی بود که رسانه های سعودی دیروز و امروز در پوشش آن سنگ تمام گذاشته و با انتشار خبر، شایعه، اطلاعیه و تحلیل های متعدد کوشیدند حداکثری بهره برداری را از آن به عمل آورد.

رسانه های سعودی با اشاره به تصمیم وزارت امور خارجه کویت در کاهش اعضای سفارت ایران در کویت و تعطیلی دفتر نظامی و رایزنی فرهنگی این سفارت، از تعیین ضرب الاجلی برای خروج سفیر ایران خبر دادند. 

برخی البته پس از چند ساعت خبر دادند که دولت کویت تعیین ضرب الاجل را تکذیب کرده و اعلام داشته به کاهش شمار کارکنان سفارت، تعطیلی برخی دفاتر وابسته به آن و تعلیق فعالیت کمیسیون‌های مشترک میان دو کشور اکتفا می کند. نکته قابل تامل اینکه سعودی ها مسوولیت انتشار این شایعه را متوجه رسانه های ایرانی ساختند.

در ادامه، سران ریاض به شکلی مستقیم رضایت خود را از تصمیم دیپلماتیک کویت نمایان ساختند و رسانه های سعودی به نقل از یک مقام مسوول در وزارت خارجه عربستان سعودی اعلام داشتند ریاض از اقدامات کشور برادر کویت در مورد هیات دیپلماتیک ایران به طور کامل حمایت می کند.

در برابر، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان از اقدام دولت کویت در اتخاذ برخی اقدامات سلبی و محدود کننده در روابط میان دو کشور ابراز تاسف کرد و اظهار کرد: با توجه به تحولات منطقه خلیج فارس و معادلات جدید به وجود آمده میان کشورهای منطقه، اقدام دولت کویت مایه تاسف و امری غیرسازنده است. 

«بهرام قاسمی» با یادآوری سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال همسایگان که بر احترام به حاکمیت دولت ها و حسن همجواری استوار شده، تصریح کرد تهران بارها اتهامات واهی و تکراری دخالت در امور داخلی دیگران را امری مردود و نادرست دانسته است. ما اصولا این اتهامات را القائات و دسیسه چینی های دشمنان در روابط مسالمت آمیز و دوستانه کشورهای منطقه می دانیم.

اظهارات سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در واقع پاسخ به ادعاهایی است که مدت ها پیش در زمینه ارتباط یک گروه متهم به اقدامات تروریستی، با ایران و حزب الله لبنان مطرح شد. 

حدود دو سال پیش یعنی در میانه های مردادماه سال 94 بود که رسانه های کویتی از دستگیری هسته ای متهم به فعالیت های تروریستی و مجهز به مقداری اسلحه، مهمات و مواد منفجره در مزرعه‌ای موسوم به «العبدلی» در نزدیکی مرز عراق خبر دادند.

هر چند در اوایل گشایش پرونده هسته العبدلی اعلام شد متهمان به ارتباط با ایران و حزب الله لبنان اعتراف کرده اند اما در جلسات علنی، متهمان از اعمال فشار برای اعتراف به این ارتباط کذایی سخن گفتند. نکته قابل تامل دیگر اینکه فراز و فرودهای این پرونده در مدت زمان اخیر با مناسبات تهران و ریاض به نوعی گره خورده است به شکلی که اندک زمانی پس از اعلام قطع روابط سعودی با ایران در پی حمله نیروهای خودسر به نمایندگی های عربستان در تهران و مشهد، محکومیت های سنگینی متوجه متهمان پرونده عبدلی شد.

رخداد دیگری که در روزهای گذشته مورد توجه بسیاری از ناظران قرار گرفت، بی پاسخ ماندن ابتکار عمل یا به عبارتی عقب نشینی ائتلاف عربی علیه دوحه بود. در حالی که چهار کشور عربی تحریم کننده قطر از برخی درخواست های خود از قطر از جمله قطع روابط با ایران عقب نشستند، انتظار برای دریافت پاسخ مناسب قطر به این عقب نشینی گویا به مذاق سعودی ها خوش نیامده است. به این ترتیب فشار بر کویت برای به جریان انداختن پرونده ای مربوط به دو سال پیش به احتمال زیاد برای یافتن روزنه ای به سوی خروج از فشارِ عقب نشینیِ روزهای گذشته ائتلاف عربی صورت گرفته است.

آنچه مشخص است پایداری قطر در برابر خواسته های ائتلاف یادشده به رهبری سعودی ها از دید رهبران ریاض معنایی جز تقویت رقبایی چون ایران و ترکیه نخواهد داشت. 

از سوی دیگر نگاهی به الگوهای رفتاری برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس نشان از یک اسلوب تکراری برای بهره جویی در سیاست خارجی این کشورها دارد؛ از جمله دستگیری برخی گروه ها با اتهاماتی چون ارتباط با کشورهای همسایه برای انجام اقدامات تروریستی. چند روز پیش بود که مقامات بحرینی با رونمایی از پروژه ای مشابه، مدعی دستگیری عده ای به اتهام ارتباط با حزب الله لبنان برای انجام اقدامات تروریستی شدند.

چیدن این پازل ها در کنار تهدیدات تازه کاخ سفید مبنی بر تحریم حزب الله و نیز برخی نهادهای انقلابی نشان از نضج فرایندی خصمانه دارد؛ فرایندی با نقش آفرینی محور سعودی- آمریکایی با چاشنی خرسندی صهیونیست ها که بخش عمده هزینه آن متوجه کشورهای دوستی چون کویت به رهبری خاندان آل صباح شده و پیامدهایی نامطلوب را متوجه این کشورها خواهد ساخت./ایرنا