آمریکا و بازی با مهره سوخته تحریم

به گزارش ایرنا، در ماه های گذشته به دلیل اقدامات بی ثبات کننده و توطئه آمیز آمریکا، اجرای برجام با موانعی رو به رو شده به طوری که انتقاد و اعتراض هایی را از جانب مسئولان جمهوری اسلامی ایران در پی داشته است.

در همین ارتباط حجت‌الاسلام «حسن روحانی» رییس جمهوری کشورمان طی روزهای اخیر در جلسه هیات دولت به این موضوع پرداخت و اظهار کرد: «(آمریکا) به بهانه های مختلف به دنبال اعمال یک سری تحریم های جدید هستند که با هیچ منطق و روح و متن برجام هم سازگار نبوده و در تعارض است».

«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه نیز چند روز پس از گنجانده شدن نام 18 فرد و نهاد ایرانی به فهرست تحریم های آمریکا در گفت وگو با شبکه خبری «پی.بی.اس» گفت که هدف از تحریم‌ های تازه اعلام‌ شده از سوی آمریکا، مسموم کردن فضا در ارتباط با ایران بوده و ناقض روح توافق است.

** ابزار ناآکارمد تحریم در دستان ترامپ

کاربرد تحریم از مهمترین بازی های دموکرات ها در حوزه سیاست خارجی آمریکا در طول تاریخ این کشور بوده است اما دو سال پیش در همین دوره بنای توافق هسته ای و رفع تحریم های ضد ایرانی گذاشته شد. حال «دونالد ترامپ» ناتوان از بازگرداندن تحریم های هسته ای، چاره را در تشدید تحریم های غیرهسته ای یافته است.

از این رو، چند روز پیش دولت آمریکا تعدادی از افراد و نهادهای ایرانی را در فهرست تحریم های خود قرار داد؛ تحریم هایی که از نگاه دولتمردان آمریکا به دلیل تهدیدهای امنیتی دائمی ایران و به خطر انداختن ثبات منطقه خاورمیانه علیه کشورمان شکل گرفته و به فعالیت های موشکی ایران ارتباط می یابد.

حال آمریکا لایحه تحریمی دیگری را در دست اقدام دارد که بر مبنای آن سه کشور ایران، روسیه و کره شمالی مورد تحریم های ایالات متحده قرار خواهند گرفت. این لایحه دو سال پیش از جانب جمهوریخواهان تهیه شد اما به علت حضور دموکرات ها درصدر دستگاه اجرایی و مخالفت اوباما با بخشی از این لایحه، راه به جایی نبرد. امروز که همزمان دولت و کنگره در اختیار حزب جمهوریخواه است راه برای تصویب لوایحی از این دست هموار به نظر می رسد.

بنابراین به نوشته برخی از روزنامه های این کشور همانند «آسوشیتدپرس»، تحریم مزبور پس از پایان تعطیلات تابستانی کنگره در ماه آگوست (مرداد و شهریور) به تصویب خواهد رسید. برخی معتقدند در ارتباط با تصویب این لایحه بین دموکرات ها و جمهوریخواهان اجماع صورت گرفته و حتی ترامپ در صورت عدم تمایل، قادر به وتوی آن نیست.

اینکه بحث «وتو» ی ترامپ مطرح شده، دلیل آن است که نام روسیه نیز در این لایحه در کنار ایران و کره شمالی آمده و ممکن است ترامپ در صدد تشدید فشار بر مسکو برنیاید.

با توجه به تمایل کاخ سفید و روسیه به بهبود روابط اما افکار عمومی آمریکا به شدت مخالف این قضیه است. به ویژه پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که موضوع مداخله سایبری روسیه در انتخابات آمریکا مطرح و به بحرانی عمیق برای دولت تازه کار ترامپ تبدیل شده است. به این ترتیب، به احتمال زیاد ترامپ چاره ای جز امضای این لایحه نخواهد داشت.

ولی در ارتباط با ایران مواضع ترامپ مشخص است و وی از هر فرصتی برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی استفاده خواهد کرد. همان طور که چندی پیش «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا از واقعیت نهفته در افکار مقامات کاخ سفید پرده برداشت و آن چیزی جز علاقه مندی و کوشش آمریکا برای نابودی نظام ایران نبود.

اگر آمریکا همراهی سایر کشورهای جهان را در مورد برجام با خود داشت بی تردید ثانیه ای در این باره درنگ نمی کرد. او با هدف یارگیری در مقابل این توافق معتبر جهانی به ترفندهای زیادی متوسل شده ولی به نتیجه نرسیده است.

در همین ارتباط بود که ظریف در گفت وگو به شبکه «سی.ان.ان» اظهار کرد: وقتی کاخ سفید چند روز پیش اعلام کرد که رئیس جمهور ترامپ از حضور خود در هامبورگ در جریان اجلاس گروه بیست برای منصرف کردن رهبران کشورهای دیگر برای تعامل تجاری و اقتصادی با ایران استفاده کرد. این کار او نقض نه فقط روح برجام بلکه متن برجام است.

** خنثی سازی ترفند تحریم در سایه هوشیاری

جمهوری اسلامی ایران در عمر نزدیک به چهار دهه ای خود همواره زیر شدیدترین تحریم های آمریکا قرار داشته و بدون وابستگی به این کشور گام های رو به جلو در مسیر توسعه اقتصادی و تقویت توان نظامی برداشته است. حتی در زمینه هسته ای نیز به رغم فشارهای یک دهه ای علیه ایران، پیشرفت های قابل ملاحظه ای در این عرصه حاصل شد و 200 سانتریفیوژ در زمان آغاز تحریم ها تا دوره مذاکرات هسته ای در دولت یازدهم به 20 هزاردستگاه افزایش یافت؛ موضوعی که از ناکارمدی تحریم حکایت دارد.

این موضوع در قبال تحریم های موشکی و تسلیحاتی نیز صادق است. به رغم توافق های هنگفت تسلیحاتی آمریکا با کشورهای آشوب ساز منطقه، ترامپ از آزمایش های موشکی ایران و توان تسلیحاتی کشورمان انتقاد می کند؛ موشک هایی که با هدف حمل کلاهک های هسته ای طراحی نشده و با مقاصد دفاعی تولید شده اند.

ترامپ با تشدید فشارهای خود بر ایران تاکنون نتوانسته از ثابت قدمی تهران در اجرای برجام بکاهد. تحریم های غیرهسته ای به بهانه های واهی بهترین برگ رییس جمهوری آمریکا است که وی در مقابل ایران رو می کند تا شاید ایران را به برجام شکنی ناگزیر سازد اما درک نیت مقامات کاخ سفید به دلیل تازه کار بودن و ناآکاهی آنان از مسائل بین المللی کار دشواری نیست.

نکته دیگر اینکه، ترامپ و تیم او به اهمیت برجام برای ایران پی برده اند و می دانند که با رفع تنگناها و محدودیت ها از ایران به واسطه توافق هسته ای، هر روز به قدرت و اثرگذاری جمهوری اسلامی در منطقه و جهان افزوده خواهد شد. سندهای همکاری و توافق های میلیاردی ایران در زمینه های مختلف با مهمترین بازیگران آسیا گرفته تا اروپا برای دشمنان ایران خوشایند نیست چرا که به قدرت یابی فزون تر ایران خواهد انجامید.

** سازوکارهای موثر در قبال توطئه های آمریکایی

در شرایط کنونی برای خنثی سازی توطئه های دشمنان از جمله ترفند تشدید تحریم ایالات متحده چند سازوکار باید مورد نظر قرار گیرد.

اقدام متقابل قوه قانونگذاری جمهوری اسلامی از طریق مصوبه های مجلس یکی از این موارد است. در همین ارتباط چند روز پیش نمایندگان مجلس در پاسخ به تحریم‌های گسترده غیرهسته‌ ای علیه ایران موسوم به «قانون مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران- 2017»، طرح قانونی مقابله با اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه را تصویب کردند.

راه دوم، استفاده از کمیسیونی است که برای نظارت و بررسی روند اجرایی سازی توافق پیش بینی شده و با این هدف، هر چند ماه نشستی بین نمایندگان ایران و گروه 1+5 برگزار می شود. تازه ترین آن جمعه سی ام تیرماه در وین انجام گرفت و نمایندگان ایران در آن نشست بدعهدی آمریکا را مطرح و خواستار اجرای همه طرف ها به ویژه واشنگتن به برجام شدند. در همین نشست کشورهای اروپایی به آمریکا در زمینه اجرای برجام تذکراتی دادند.

علاوه بر آن، پیوند قوی با کشورهای مختلف از جمله اعضای 1+5 و همچنین تعامل گری پویا و اقدامات سنجیده دیپلماتیک در سازمان های موثر بین المللی از دیگر سازوکارهایی است که انتظار می رود مورد توجه جدی مقامات کشورمان قرار گیرد.