رقص «بمب افکن» برفراز شبه جزیره / بازی پنهان ترامپ با کره شمالی
شرق با این مقدمه نوشت: به نظر حالا دیگر رؤیای کره شمالی برای هدفقراردادن خاک آمریکا به واقعیت بدل شده است؛ رؤیایی که با توجه به اوضاع آشفته جهان و افزایش تنشها میان قدرتهای منطقهای و بینالمللی از جمله ایالات متحده، روسیه و چین، میتواند آتش یک جنگ جهانی دیگر و از نوع هستهایاش را شعلهور کند. در مورد دوم نیز ترامپ عملا شمشیر را از رو برای چینیها بست که به نظر از این اقدام اهدافی دوگانه را دنبال میکند.
طبق بیانیه مشترک ایالات متحده و کره جنوبی، بمبافکنها از پایگاههای هوایی در گوام بلند شده و در ادامه جتهای جنگنده کره جنوبی و ژاپنی به آنها پیوستند. در همین رابطه، ترنس اَشاگانسی، فرمانده کل نیروی هوایی در اقیانوس آرام، با اشاره به اینکه کره شمالی همچنان تهدید اصلی برای ثبات منطقه محسوب میشود، از آمادگی نیروهای تحت فرمان خود، پاسخگویی سریع، قاطع و ویرانگر در صورت نیاز خبر داد. این مقام ارشد نظامی آمریکایی در حالی صراحتا بحث حمله نظامی علیه پیونگیانگ را مطرح کرده است که رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، پیشتر خواهان حلوفصل مسالمتآمیز تنش با کره شمالی شده بود؛ امری که به نظر می رسد چین میتواند نقش مؤثری در آن ایفا کند.
چین؛ از تمجید تا تهدید
چین در سالهای اخیر به یک پای ثابت مناقشه آمریکا و کره شمالی بدل شده است. کشوری که طرف آمریکایی در کنار روسیه، از آن بهعنوان حامی برنامه موشکی پیونگیانگ یاد میکند. هرچند پکن این اتهام را قویا تکذیب میکند، اما روز گذشته دونالد ترامپ در پیام توییتری خود صراحتا از عملکرد چین درباره کنترلنکردن برنامه موشکی کرهشمالی ابراز نارضایتی کرد. او همچنین انگشت اتهام را بهسوی رؤسای جمهور پیشین آمریکا گرفت که اجازه دادهاند چین در تجارت با آمریکا میلیاردها دلار سود به جیب بزند. ترامپ در حالی لحنی تند نسبت به پکن اتخاذ کرده است که مدتی پیش در حاشیه نشست گروه ٢٠ از شیجینپینگ، رئیسجمهور این کشور، بهعنوان «رهبری بزرگ» یاد کرده بود.
پیشتر نیز رکس تیلرسون درباره پیشبرد برنامه موشکی کرهشمالی، انگشت اتهام را به سمت روسیه و چین گرفته بود. با توجه به اینکه ٩٠ درصد تجارت کره شمالی با چین انجام میشود، این ادعا چندان هم بیراه نیست؛ بااینحال روز شنبه چین با محکومکردن آزمایشهای اخیر کره شمالی به برنامه موشکی پیونگیانگ واکنش نشان داد.
واکنشی که از نظر واشنگتن کافی نبوده و بههمیندلیل ترامپ در توییتش اینطور عنوان کرد: «آنها هیچ کاری برای ما درباره کره شمالی نمیکنند... فقط حرف میزنند». البته بنا به گفته تحلیلگران، برای پکن، سقوط رژیم کنونی کره شمالی تهدید استراتژیک مهمتری محسوب میشود، آنهم در شرایطی که انتظار نمیرود ترامپ به این زودی بخواهد وارد یک جنگ ویرانکننده با کره شمالی شود، زیرا هرگونه جنگ با کره شمالی هزینه سنگینی روی دست ایالات متحده خواهد گذاشت. در واقع سقوط رژیم کیمجونگاون علاوه بر آنکه چین را در معرض بحران مهاجران کره شمالی قرار میدهد، میتواند حضور نظامی آمریکا در مرزهای این کشور با کره شمالی را بهدنبال داشته باشد.
بهرهبرداری دوگانه ترامپ از کره شمالی
شاید در نگاه اول پیام توییتری ترامپ و پرواز جنگندههای آمریکایی بر فراز شبهجزیره کره، بهمعنای هشداری جدی به پیونگیانگ و همزمان پکن باشد، اما با نگاهی دقیقتر، میتوان انگیزههای دیگری را نیز در این پیام یافت. در واقع ترامپ که نگاهی تجاری و اقتصادی به سیاست خارجی و روابط بینالملل دارد، از تمرکز مجدد بر کره شمالی و چین دو هدف را دنبال میکند: نخست اینکه بر شکست طرح درمانی خود سرپوش بگذارد و افکار عمومی در آمریکا را از این ناکامی منحرف کند. بهعنوان هدف دوم، ترامپ میخواهد برنامه موشکی کره شمالی را به اهرم فشاری برای امتیازگیری تجاری از پکن بدل کند.
امری که بهخوبی در توییتهای ترامپ نیز مشخص است و نطقهای انتخاباتی او نیز بر آن مهر تأیید میزند؛ یعنی همان نطقهایی که ترامپ در آنها، چین را دشمن اقتصادی آمریکا میخواند. حال با توجه به صحبتهای روز گذشته شیجینپینگ، به نظر چین به چیزی فراتر از یک دشمن اقتصادی برای آمریکا بدل خواهد شد. روز گذشته، شیجینپینگ در حین ساندیدن از یک رژه نظامی با بیان این مطلب که جهان درحالحاضر جای امنی نیست، خواستار سرعتبخشیدن به روند مدرنشدن ارتش این کشور شد. با این اوصاف، به نظر میرسد چین درباره برنامه موشکی کره شمالی تمایل چندانی به همراهی با واشنگتن ندارد؛ مسئلهای که میتواند بیشازپیش بر بحران منطقه دامن بزند.