آینده فروشگاه‌های دیجیتال بازی‌های PC در ایران چیست؟
صنعت بازی‌های رایانه‌ای همانند بیشتر صنایع دنیا در چند محور از جمله سازنده‌ها، بستر پخش، خریداران، ناشران و... استوار است. نبود یا نقص در کار هر کدام از این محورها کل چرخه‌ی اقتصادی صنعت را دچار اخلال می‌کند و در نتیجه نمی‌توان به پیشرفت و چرخش سرمایه در آن امید داشت.
به دلیل نوپا بودن صنعت بازی در ایران و از طرفی مشکلات قانونی بسیار در حوزه نشر فیزیکی محصولات فناورانه، با نقصان‌هایی در این زمینه روبرو هستیم. یکی از عمده‌ترین مشکلات، عدم کنکاش جنبه‌های مختلف تأثیرگذار در چرخه‌ی اقتصادی صنعت بازی‌های رایانه‌ای است که در زمینه‌ی فروشگاه‌های آنلاین بازی‌ها خودنمایی می‌کند؛ بیشتر فروشگاه‌های آنلاینی که جهت عرضه‌ی بازی‌های آنلاین و اپلیکیشن‌ها وجود دارند مختص بازی‌های موبایل و گوشی‌های هوشمند هستند اما هنوز فروشگاه آنلاینی نداریم که در زمینه فروش دیجیتالی بازی‌های رایانه‌ای شخصی به سوددهی رسیده باشد.
بر اساس آمار منتشر شده، 23 میلیون کاربر بازی‌های رایانه‌ای در کشور وجود دارد که نزدیک به 21 درصد آن‌ها را بازی‌کننده‌های بازی‌های رایانه‌های شخصی تشکیل می‌دهند؛ یعنی چیزی در حدود ۵ میلیون نفر که رقم بسیار بزرگی است.
بازی‌های رایانه‌ای به دو صورت فیزیکی و دیجیتال به فروش می‌رسند. به دلیل وجود قانون کپی‌رایت در اغلب کشورهای دنیا، فروش فیزیکی بازی‌ها معمولاً در فروشگاه‌های بزرگ انجام می‌شود. فروش دیجیتالی هم روشی جدید برای فروش است که به سرعت در حال رشد و توسعه بوده و در حال تبدیل شدن به روش اصلی فروش بازی‌ها است. فروشگاه‌های دیجیتال زیادی برای این منظور وجود دارند که یکی از مشهورترین آن‌ها که در بین کاربران ایرانی هم طرفداران زیادی دارد، Steam است.
در واقع زمانی می‌شود به اهمیت این بسترها در رونق بازار داخلی بازی‌ها پی برد که نگاهی آمار و ارقام میزان فروش بازی‌ها در ایران بیندازیم؛ در سال 94 سهم بازار از فروش بازی‌ها و لوازم جانبی و سخت افزار 460 میلیارد تومان بوده است. از این مقدار 42.6 میلیارد تومان سهم بازی‌های رایانه‌های شخصی است. از این مقدار هم 36.1 میلیارد تومان هزینه‌ای است که کاربران ایرانی برای خرید بازی‌های خارجی انجام داده‌اند و مابقی که 6.5 میلیارد تومان است مربوط به بازی‌های ایرانی است. این در حالتی است که سهم بیشتر خرید و فروش بازی‌های رایانه‌های شخصی ایرانی مربوط به فروش فیزیکی است و بیشتر بازی‌های رایانه‌های خارجی به شکل دیجیتالی تهیه شده‌اند. این حقیقت که خرید دیجیتالی به دلیل کوتاه کردن دست واسطه‌ها، هم به صرفه‌تر است و هم راحت‌تر، چیزی است که نمی‌توان آن را کتمان کرد. حالا اگر بشود بازی‌های داخلی را از بستری مناسب و کنترل شده از یک سایت داخلی خریداری کرد، نتیجه رقمی به مراتب بالاتر از 6.5 میلیارد تومان خواهد شد و می‌تواند بستر گسترده‌تری را هم دربر بگیرد.
با این اوصاف ایجاد و فعالیت جدی فروشگاه‌های دیجیتالی برای پلتفرم PC کاملاً محرز است و شاید در آینده‌ای نه چندان دور تنها راه نجات بازی‌سازان PC ایرانی همین فروشگاه‌ها باشند.
اخیراً در کشور چند فروشگاه در زمینه‌ی فروش دیجیتالی بازی‌های رایانه‌های شخصی مشغول به کار شده‌اند یا در آینده‌ای نزدیک راه‌اندازی می‌شوند. در حال حاضر مدتی است که «آریو گیمز»(ariogames.ir) به‌عنوان فروشگاه و شبکه اجتماعی بازی راه‌اندازی شده که هم فروشگاه اندرویدی دارد و هم فروشگاه PC. این فروشگاه که شباهت‌های زیادی با فروشگاه Steam دارد برای نخستین بار در نمایشگاه و همایش TGC معرفی شد و سپس در الکامپ 96 به‌صورت رسمی کار خود را جهت جذب مخاطب آغاز کرد. با توجه به این‌که آریو گیمز به‌تازگی راه‌اندازی شده سبد محصولی آن در حال تکمیل است و به‌زودی بسیاری از بازی‌های ایرانی روی این فروشگاه عرضه خواهند شد.
بستر دیگری که توسط مجموعه فن افزار در حال پیاده‌سازی است «هیولا» (hayoola.com) نام دارد. هیولا یک بستر پخش دیجیتالی بازی‌های رایانه‌ای است که این امکان را برای هر کسی در هر کجای کشورمان فراهم می‌آورد که بازی‌های رایانه‌های شخصی (ویندوز، مکینتاش و لینوکس) را به راحتی تهیه و با سرعت بالا دانلود کند.
اما راه‌اندازی این بسترها به تنهایی کافی نیست و در صورتی چنین بستری در کشور همانند مارکت‌های موبایل رونق پیدا می‌کند که بازی‌سازان، بازی‌هایی بسیار خوب برای این بسترها بسازند. یعنی مدل کسب و کار بازی خود را تغییر داده و بازی‌های PC با پرداخت درون برنامه‌ای بسازند یا از روش‌های تبلیغاتی برای کسب درآمد استفاده کنند. به سراغ بازی‌های آنلاین و گروهی بروند یا قابلیت‌های اجتماعی بازی خود را افزایش دهند. دقیقاً همان اتفاقی که برای بازی‌های موبایل افتاد و با انتشار چند نمونه‌ی بسیار موفق، بازی سازی برای موبایل رونق جدی‌تری در کشور گرفت.
همراهی گیمرها با این بسترها هم شرط مهم دیگری است که زمان‌بر خواهد بود و از طرفی بستگی به عملکرد خود فروشگاه جهت جذب مخاطب و بازی‌سازان جهت ساخت بازی‌های خوب دارد.
در صورت توسعه بیش از پیش زیرساخت اینترنت و پهنای باند و با همراه شدن بازی‌سازان با چنین بسترهایی، می‌توان امیدوار بود که در آینده‌ای نه چندان دور بازی‌سازی PC در کشور از حالت کم رونق فعلی فاصله گرفته و شکوفایی جدیدی در این حوزه شکل گیرد.
منبع: بنیاد ملی بازی های رایانه ای
