نجفی قول داد؛ خلع لباس سیاست از شهرداری تهران

محمدعلی نجفی، طبق قرعه اعضای شورای شهر تهران اولین نامزد پست شهرداری تهران بود که برنامه خود را در کمتر از زمان تعیین‌شده ارائه داد و به سؤالات اعضا هم پاسخ داد. او در تشریح برنامه خود با شعار «تهران: شهر امید، مشارکت و شکوفایی» به‌ جای برنامه‌ریزی چهار‌ساله، رویکرد اصلی و خطوط کلی شهرداری تهران در هشت سال آینده را در برنامه خود تشریح کرد.

او با اذعان به اینکه ممکن است برنامه ضعف‌هایی داشته باشد، گفت: برخی از موارد نیاز به توجه بیشتر دارند و در این توجه بیشتر حتما به اسناد فرادست ملی و سیاست‌های کلی مربوط به اداره شهر توجه می‌شود.  نجفی در ابتدای توضیحات خود دست روی خلأ یک دهه اخیر مدیریت شهری یعنی قطع ارتباط دولت و مدیریت شهری و به‌ طور مشخص اختلاف شهردار و رئیس‌جمهور گذاشت و گفت: قطع و برقراری مجدد مناسبات مدیریت شهری و حاکمیت را به‌عنوان چالش‌ها و مسائل مهم مطرح در برنامه قید کرده‌ام و راهکارهای آن نیز به‌ طور مشخص ذکر شده.

امروز در مدیریت شهری فعلی هم‌گرایی وجود ندارد یا بسیار ضعیف است. مدیریت هماهنگ شهری در وضعیت فعلی یک شعار محسوب می‌شود و هیچ‌گونه اقدام عملی برای تحقق آن صورت نگرفته است. حتی در خود شهرداری مدیریت یکپارچه شهری محقق نشده و معتقدم در گام اول باید به دنبال تحقق مدیریت هماهنگ شهری باشیم.

 نجفی در بخشی از ارائه برنامه خود موضوع افزایش ظرفیت محلات و به تعبیری محله‌محوری را مورد اشاره قرار داد و گفت: تقویت شورایاری‌ها و مناطق شهرداری باید در دستور کار قرار گیرد. درعین‌حال باید دید که بهره‌وری ٦٣‌‌هزار‌و ٦٠٠ نیروی مشغول به کار مجموعه شهرداری تهران چقدر است؟ و آیا می‌توان بهره‌وری آنها را به چندین برابر افزایش دهیم. با مشاهده چارت سازمانی شهرداری تهران امروز نه‌تنها گیج، بلکه وحشت‌زده می‌شویم؛ چراکه با تداخل‌های متعدد مواجه می‌شویم. 

این نامزد پست شهرداری تهران به موضوع فرصت بیشتر برای حضور زنان در موقعیت‌های مدیریتی شهرداری تهران اشاره و گفت: بی‌تردید ٣٠ درصد مدیریت‌های سطوح مختلف در شهرداری تهران در صورت انتخاب من در اختیار زنان و جوانان قرار خواهد گرفت. درحال‌حاضر هزارو ٥٠٠ مدیر در شهرداری تهران حضور دارند که حتما می‌شود این رقم را کاهش داد و به‌این‌ترتیب به چابک‌سازی سازمان کمک کرد. 

از نظر نجفی دستگاه بازرسی موجود در سیستم شهرداری تهران کارا نیست و باید طرحی برای ایجاد یک سیستم بازرسی مخفی با بهره‌گیری از توان کارکنان بازنشسته ارائه کرد که موجب بهینه‌شدن منابع و به ‌عبارتی مدیریت منابع و مصارف در شهرداری تهران شود. 

او در ادامه به موضوع درآمدهای شهرداری تهران در حوزه‌های مختلف پایدار و غیرپایدار وارد شد و رقم درآمدهای پایدار شهرداری تهران را ٢٢ درصد اعلام کرد و گفت: اگر رقمی بالاتر از این از سوی شهردار تهران مطرح می‌شود، مغایر گزارش‌های ارائه‌شده است. هنوز در شهر تهران مشخص نیست که میزان هولوگرام‌های داده‌شده به شهروندان چقدر است. در حقیقت دوستان در شهرداری یا می‌دانند و نمی‌خواهند آن را اعلام کنند یا اصلا خود مجموعه شهرداری تهران هم تعداد این هولوگرام‌ها را که در واقع تعهد برای شهرداری تهران است، نمی‌داند. 

نجفی تأکید دارد که اطلاعات ارائه‌شده از سوی شهرداری تهران یکپارچگی ندارد و اعداد اعلام‌شده از سوی شهردار و معاونان او با هم تطبیق ندارند. به‌عنوان نمونه رقم مطالبات شهرداری به‌ویژه در حوزه وصول چک‌ها مشخص نیست و از آشفتگی بسیاری برخوردار است. نجفی می‌گوید طبق اعلام وزارت اقتصاد و دارایی نه‌تنها دولت به شهرداری تهران بدهی ندارد؛ بلکه سه‌هزارو ٢٣٠ ‌میلیارد تومان هم از شهرداری طلبکار است.  این نامزد شهرداری تهران به روش‌های تأمین منابع در شهر تهران اشاره کرد و گفت: در حوزه تأمین مالی پروژه‌ها در سال‌های اخیر زمینه‌های خوبی وجود داشته که از آنها استفاده نشده و باید برای کاهش تصدی‌گری و برون‌سپاری از آنها استفاده کرد. شهرداری در این سال‌ها در تصدی‌های غیرضروری وارد شده و برای خود رانت درست کرده است. سؤال من این است که در کجای دنیا شهرداری یک روزنامه سراسری کاملا سیاسی دارد. البته این گفته من به این معنا نیست که همین فردا همشهری را تعطیل خواهیم کرد. 

نجفی تقویت سرمایه اجتماعی و مشارکت عمومی و امنیت در شهر را جزء چالش‌های مهم شهر ارزیابی کرد و گفت: می‌توانستیم امروز تهران را به یک باغ‌شهر تبدیل کنیم؛ البته با وضعی که دنبال شده است، این کار دیگر به‌سادگی انجام نخواهد شد؛ اما باید به سمتی حرکت کنیم که با هر نوع تعرض به باغات شورا و شهرداری قاطعانه برخورد کنند. باید برای صیانت از باغات گام‌های بلندی برداشته شود. 

او موضوع ایمنی، تاب‌آوری و مقابله با مخاطرات شهری را به روش‌های جدید برای بهره‌گیری از امکانات شهری وصل کرد و گفت: مخابرات و صداوسیما می‌توانند از سیستم‌های شهرداری تهران به بهترین شکل ممکن بهره بگیرند، به‌عنوان نمونه موضوع سرقت، اعتیاد و مواد مخدر برای شهروندان اهمیت دارد و بنابراین در همین راستا تشکیل سیستم‌های مردمی داوطلب ضروری به نظر می‌رسد. نجفی در بخش دیگری از تشریح برنامه خود به فقر نمادهای معماری و شهری در کلان‌شهر تهران اشاره کرد و افزود: در این حوزه با فقر نمادهای معماری و شهری مواجهیم به شکلی که آنچه موجود است در شأن مردم تهران و ایران نیست. ما ملتی هستیم که به خلاقیت‌های معماری خود افتخار می‌کنیم. آیا امروز از منظر شهری و نمادهای شهری وضعیت پایتخت مناسب است؟ 

توضیحات نجفی در تشریح برنامه‌های خود در حوزه حمل‌ونقل مختصر بود. 

او تأکید کرد: قطعا پشت این شورای شهر ٢١نفره مطالبه و امید ‌میلیون‌ها نفر است و هرکسی در هر جایی که بتواند باید به این شورا کمک کند و اگر نکند، جفا کرده است. من هم به‌عنوان عضو بیست‌ودوم شورا هرچه در توان داشته باشم، به کار می‌گیرم و امیدوارم شما نیز من را بپذیرید. رویکرد من برای مدیریت و مدیران خود در شهرداری تهران- در صورت انتخاب - تغییر تدریجی و بدون واردشدن لطمه به خدمات شهر خواهد بود. بی‌تردید نیروهای شایسته و خدومی در سطوح شهرداری حضور دارند که امروز در حال انجام وظیفه هستند و در آینده هم به کار گرفته خواهند شد. او تأکید کرد مدیریت شهرداری باید فراجناحی باشد و هرچه این مدیریت سیاسی شود، بی‌تردید از انجام مأموریت‌های خود دور خواهد شد. 

نجفی در ادامه تصریح کرد که در شهرداری تهران باید به‌عنوان یک دستگاه حرفه‌ای نگاه حرفه‌ای داشت و در این جایگاه مدیریت سیاسی جایی ندارد. او به ارتباطات خود با جریانات و احزاب اصلاح‌طلب اشاره کرد و گفت: هیچ ارتباط تشکیلاتی و تعهدآور با هیچ حزب و گروهی ندارم و اگر به‌عنوان شهردار تهران انتخاب شوم و این «بار» برعهده من گذاشته شود، خوشحال خواهم شد، چراکه امکان خدمت به شهروندان برای من فراهم شده است. بی‌تردید در صورت انتخاب بنده از همان روز اول جامه سیاسی از تن درمی‌آورم و جامه خدمت خواهم پوشید چراکه شهردار باید موضعی فراجناحی داشته باشد.  او در ادامه همچنین چند ملاک مهم یعنی شایستگی انجام مسئولیت از جهات مختلف، عدم شائبه در خصوص مسائل مالی، مشارکت و تسهیلگری و توجه به سرمایه اجتماعی و قانون‌پذیری را به‌عنوان شاخص‌های خود برای تیم اجرائی‌اش اعلام کرد و گفت: متأسفانه امروز شهرداری تهران به یک لغزشگاه مالی برای مدیران و پرسنل خود تبدیل شده، بنابراین خط قرمز من شائبه‌های مالی است و هر فردی که شائبه مالی داشته باشد، برای همکاری در شهرداری تحت مدیریت من دعوت نخواهد شد. نجفی با تأکید بر این نکته که «در سیستم مدیریت خود توصیه‌پذیر نیستم» تأکید کرد که تا امروز حتی برای یک مدیر شهرداری تهران تصمیم نگرفته‌ام، در این مدت رزومه‌ها برایم ارسال شده و آنها را بررسی می‌کنم ولی یقینا توصیه‌پذیر نیستم. 

او در پاسخ به سؤالات اعضا هم اظهارات صریحی داشت و به‌عنوان نمونه گفت: با دکتر روحانی پیش از قبول کاندیداتوری شهرداری تهران مشورت کردم که به ایشان گفتم بعد از ١٤ سال اگر شهردار شوم، بین دولت و شهرداری هماهنگی ایجاد می‌شود که این هم به ‌نفع دولت و هم به نفع شهرداری تهران است. 

او در پاسخ به سؤالی مربوط به شفاف‌سازی مالی در عملکرد مالی شهرداری تهران، مدعی شد که در صورت شهردارشدن، تمام قراردادهای شهرداری را که بیش از یک‌ میلیارد تومان باشند، روی سایت شهرداری تهران قرار خواهد داد. او این کار را در جهت شفافیت مالی برشمرده و گفت: تا وقتی درآمد سهل‌الوصول و البته خلاف مانند فروش تراکم مازاد وجود دارد، شهرداری به دنبال پیداکردن درآمد پایدار سالم نخواهد رفت. بی‌تردید برخی پروژه‌های شهرداری تهران می‌تواند با هزینه کمتری به اتمام برسد و تنها نیازمندی آن اعمال مدیریت هزینه‌ها در پروژه است که همه این موارد با شفاف‌سازی مرتبط است.  نجفی به سن‌وسال و شرایط خود اشاره کرد و گفت: من از بهشت به پاستور نخواهم رفت و چهار سال آینده در صورت انتخاب برای تصدی پست شهرداری تهران، آخرین دوره مدیریتی من در نظام جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. هیچ مدیری از هیچ نظارتی در زمینه‌های مالی و سایر حوزه‌ها نباید فرار کند و بی‌تردید من چنین کاری را نخواهم کرد.  او درعین‌حال در تشریح برنامه پنج‌ساله دوم شهرداری تهران نیز گفت: این برنامه را برنامه خوبی نمی‌بینم و کسانی که مسئول تهیه آن بوده‌اند نیز از آن دفاع نمی‌کنند. باید تدوین برنامه سوم را از سال ١٣٩٧ آغاز کنیم.  وی در ادامه اظهاراتش تکرار کرد که در شهرداری کار سیاسی نخواهم کرد و انتخاب‌های ما نیز سیاسی نخواهد بود؛ بی‌تردید من یک فرد سیاسی هستم و این برنامه نیز برخاسته از تفکر اصلاح‌طلبانه در مدیریت شهری است اما نباید برای دستگاه فراجناحی شهرداری به دنبال مجری سیاسی بود. او گفت مدیریت ١٢ساله گذشته تهران را درست نمی‌داند چراکه «آمرانه» بوده و اشکالات اساسی دارد. نجفی می‌گوید آوردن مدیران از بیرون مجموعه شهرداری تهران آن هم تنها از یک یا دو دستگاه کار درستی نبوده و در این مدیریت شهری رویکردهای انسانی مورد قبول نبوده و شهر انسان‌محور نبوده است. 

در پایان این جلسه برخی از منتخبان شورای پنجم رویکردهایی نسبت به این اظهارات داشتند. احمد مسجدجامعی ارزیابی‌اش این بود که شانس نجفی برای شهردارشدن بیش از بقیه کاندیداهاست و گفت: ملاک‌های ما برای انتخاب شهردار این است که شهردار یک شخصیت ملی باشد، ظرفیت همکاری با دولت و سایر دستگاه‌ها را داشته باشد. ضمن اینکه حتما فردی را انتخاب خواهیم کرد که در سودای ریاست‌جمهوری نباشد.  ‏محسن هاشمی، حائز بالاترین رأی شورای تهران در دوره پنجم هم، به نگاه مثبت اعضای شورا نسبت به برنامه نجفی اشاره کرد و گفت: ایشان امروز برنامه کارشناسی و دقیقی ارائه کرد.