کابینه دوازدهم / وزیر افشاگر روی لبه تیغ
روزنامه آفتاب یزد با این مقدمه نوشت: حوزه تخصصی اش سرانجام حاضر به قبول مسئولیت سنگین وزارت شود اما خبرهایی به گوش برسد که در محفل خانه ای که قرار است خانه ملت باشد، برخی درصددند مرد روزهای سخت دولت یازدهم را از کنار گذاشتن تردید ها پشیمان کنند. بهنظر میرسد برای بیژن نامدار زنگنه علی رغم آن چه تصور میشد، روزهای سختی در پیش است.
«فشار از همه طرف برای قبول سکانداری وزارت نفت از سوی بنده زیاد بود، البته در این زمینه رایزنی صورت نگرفت، چراکه رایزنی، مشاوره و مذاکره در باب مفاعله بوده و در واقع دو طرفه است، اما برای قبول این پست فشارهای زیادی به بنده وارد شد.» ادامه می دهد: «بنده اظهار داشتم که یک جوان را برای تصدی پست وزارت نفت انتخاب کنند و سن بنده دیگر متناسب با انجام این کار نیست؛ همچنین بنده اظهار داشتم که در جاهای دیگر به دولت کمک میکنم، اما تقریبا تنها ماندم و کسی همراهی ام نکرد و درنهایت به خاطر فرزندان شهدا و جوانان آمدم.» اینها را شیخ الوزرای با سابقه دولت تدبیر و امید در توضیح چگونگی و چرایی رفع تردیدهایش برای حضور در دولت دوازدهم میگوید. وزیری که حال و روز نفت ایران را با موفقیت برجام از فرش به عرش رساند.
اتهامات بی اساس
بیژن زنگنه بدون شک از موفق ترین و کارآمدترین وزرای دولت یازدهمی بود که شاید بزرگترین رسالتش آواربرداری از منابع و سرمایه های مادی و معنوی تخریب شده در هشت سال دولت مهرورزی بود. با این وجود زنگنه نیز مانند محمد جواد ظریف، نه تنها موفق به آوار برداری شد،که توانست کفه ترازو را به نفع ایران سنگین کند و از برداشته شدن تحریمهای نفتی نهایت استفاده به سود کشور را به دست بیاورد. با این حال اما منتقدین درهر حال
چشم بر موفقیت رقیب بسته در مدت چهار سال کاری کردند که زنگنه با گام هایی نامطمئن و مردد پای در دولت بعدی بگذارد. چرایی این تردیدها برای همه مشخص است. چندی پیش وزیر بهداشت در مورد خودش و برخی وزرای دیگر جمله جالبی
به زبان آورد: «اگر بخواهم صادقانه سخن بگویم باید به این موضوع اشاره کنم که این طور نمی شود کار کرد که ما زندگی و امورشخصیمان را بگذاریم و وسط میدان بیاییم و 4 سال کار کنیم آن هم برای مردم، ملت و انقلاب و درعین حال کتک هم بخوریم.»
زنگنه کارهای بسیاری کرد و از نقدهای بی حساب و کتاب، فراوان لت خورد. با این همه تا روز آخر در عالیترین سطح ممکن به ماموریت خطیرش ادامه داد. «نخست او را به سوء مدیریت در قضیه کرسنت متهم کردند که او در افشای اجمالی دستهای پشتپرده در آن ماجرا توانست تا حدودی از این ماجرا تبرئه شود. سپس در جریان رای دیوان داوری به گران فروشی ایران در صادرات گاز به ترکیه و رای دادگاه علیه ایران و له ترکیه، باز هم متهم به سوءمدیریت شد. ماجرای قراردادهای نفتی یا IPC نیز تا مدتها دستاویز مخالفان زنگنه برای حمله به او بود. آنها زنگنه را متهم به این میکردند که نگاهش متوجه شرکتهای خارجی است و توجهی به داخل کشور ندارد! دست آخر هم طی روزهای گذشته در رسانههایشان زنگنه را متهم به تصفیه وزارت نفت کردند. آنها مدعی بودند که شیخ الوزرا نیروهای مخالف روحانی را از وزارتخانه اخراج کرده است؛ که البته هیچ کدام از این اتهاماتشان به اثبات نرسید!»
افشاگری های مستمر
زنگنه اما در روزهای گذشته که به خیال خود تردیدها را کنار گذاشته بود پس از سالها سکوت در مورد یکی از جنجالیترین فسادها یا در خوش بینانهترین حالت، یکی از عجیبترین اهمال کاریهای گذشته در مسائل نفتی دست به افشاگری زد. بیژن زنگنه با اشاره به پرونده دکل های نفتی گفت: «قرارداد
30 دکل شامل 20 دکل خشکی و 10 دکل دریایی در یک شب با ترک تشریفات مناقصه منعقد شد، که پرونده مفصلی درباره این دکل ها تشکیل شده است
تا خسارت و میزان ضرر و زیان این پرونده مشخص شود.» زنگنه با بیان اینکه دکل گمشده یک پرونده جداگانه دارد، افزود: »انعقاد قرارداد تمامی این دکل ها توسط یک فرد انجام شده است، که این فرد سه کار انجام داده است، نخست اینکه یک میلیارد دلار قرارداد خرید لوله از خارج از کشور منعقد کرده، دوم اینکه 30 دکل نفتی خریداری کرده و سوم پرونده دکل نفتی گمشده را منعقد کرده است که در هر سه اقدام تخلف رخ داده است.» وزیر نفت دولت یازدهم و پیشنهادی کابینه دوازدهم با بیان اینکه این فرد با سفارش احمدی نژاد برخی اقدامات را انجام داده که سوابق آن موجود است، تصریح کرد:«دفتر احمدینژاد به صورت مکتوب دستور داده که این اقدامات توسط این فرد انجام شود.» البته به طور طبیعی در طول فعالیت زنگنه در وزارت نفت و به جریان افتادن
نگاههای تازه مدیریتی در دولت یازدهم، پروندههای متعددی از هشت سال دولت احمدی نژاد در امور نفتی و غیر نفتی به دست رسید که به نظر می رسد هر کدام با پروتکل مخصوص به خود به جریان افتاده است. برای مثال سال گذشته زنگنه در یک فقره از افشاگری هایش در دیدار اعضای اتاق بازرگانی تهران درباره پرداخت طلب پیمانکارانی که با وزارت نفت درحال همکاری هستند، نکاتی را بازگو کرد که فضای رسانهای را ملتهب کرد. زنگنه از هزینهکرد 6000 میلیارد تومان در شرکت صدرا و اینکه به رغم خورده شدن این مبالغ، به برخی طلبکاران پیمانکاران نفتی چیزی داده نشده است، اخباری موثق ارائه کرد. به گفته وزیر نفت این شرکتها با فشار به دولت مانع ورود رقبای خارجی خود شدهاند و در نهایت با گرفتن پول بیشتر و صرف زمان طولانیتر در تحویل کار پروژههای وزارت را با اشکال مواجه میکنند.
همچنین در مورد دیگری زنگنه در شهریور ماه سال 95 درباره گم شدن نفتکش در دولت گذشته، این اتفاق را در نتیجه تحریم ها عنوان کرد و افزود: «فردی یونانی قراربود نفتکش هایی به نام خودش برای ما خریداری کند که پول را گرفت و سپس مشکلی درتحویل بروز کرد و پول را پس نداد؛ البته با ترفندی وی به ایران آورده شد و بازداشت گردید.» وی یادآور شد: «بسیاری از پول های ما در دوران تحریم رفته است؛ این اتفاق ها در جابجایی پولها رخ داده است.» این افشاگری های مستمر و مداوم اما به مذاق پاک دستان و حامیان حال و حتی گذشته شان که در انتخابات اخیر ریاست جمهوری مغلوب نظر ملت و کارنامه روحانی شدند، هیچ خوش نیامده است.
نگرانی های تازه
با این همه، در شرایطی که تصور می شد با به صحنه آمدن زنگنه خیال مردم از وزارت نفت دولت دوم حسن روحانی راحت می شود، این روزها اخبار خوبی از بهارستان به گوش نمی رسد و از قضا اخباری به صورت موازی از پاستور و بهارستان به گوش می رسد که گویا برخی در خانه ملت خیال دیگری در سر دارند. یک منبع موثق و آگاه از پاستور خبر داده که به نظر می رسد فراکسیون ولایت در مجلس مشغول به سرانجام رساندن طرح ها و لابی های گسترده برای رای نیاوردن زنگنه در بزم رای اعتماد است. به موازات این خبر، یک نماینده فراکسیون امید که خواست نامش فاش نشود نیز به خبرنگار آفتاب یزد خبر داد که برخی جریان ها در مجلس مشغول اقدامات گسترده ای در جهت مردود شدن حکم تداوم حضور زنگنه در وزارت نفت هستند. اخباری که هر دو نگران کننده به نظر می رسد. گویا بالاخره زمان آن رسیده است که عده ای بخواهند ثابت کنند در انتخابات مجلس سال 94 شکست نخوردهاند!
ژنرال مردد، مردم نگران
با این همه متخصصین حوزه نفتی و کارشناسان سیاسی همگی از اقدامات و دستاوردهای بیژن زنگنه به نیکی یاد می کنند و حضور او در وزارت نفت را از نقاط قوت کابینه پیشنهادی حسن روحانی برمیشمارند. نگرانی ها اما به قوت خود باقی است. پیشتر اگر تنها وزیر نفت مردد بود و مردم امیدوار بودند که او راضی به حضور در دولت و ادامه مسئولیت شود، این بار اما احتمالا هم آقای وزیر و هم مردم نگرانند که یکی از لایق ترین وزرای سال های اخیر که از مسلط ترین افراد سیاست به حوزه نفت است، قربانی تخریبها و کارشکنی ها شود و کابینه پیشنهادی روحانی که خود با اشکالات و محدودیتهای فراوانی رو به رو شده یک پله عقب تر برود.