خشمگینی عربستان از نزدیکی قطر به ایران

به گزارش ایرنا، کیم سنگوپتا (Kim Sengupta) دبیر دیپلماتیک تارنمای این روزنامه انگلیسی در مقاله ای، با اشاره به تصمیم دولت قطر برای از سرگیری روابط دیپلماتیک با ایران نوشت: (این تصمیم) آشکارا نشان می دهد که پس از سه ماه، رویارویی کشورهای خلیج (فارس) نه تنها نشانی از پایان ندارد، بلکه به نظر می رسد که آماده تشدید است و عربستان را خشمگین می کند.

سنگوپتا نوشت: امارات متحده عربی، بحرین و مصر به رهبری عربستان، قطر را محاصره کردند تا 13 شرط ضرب الاجل آنان را اجابت کند. این گروه با اطمینان توقع داشتند که قطری ها تسلیم خواسته آنان شوند. اکنون معلوم شده که این گروه در محاسبات خود اشتباه فاحشی انجام داده اند.

دبیر روزنامه چپ گرای ایندیپندنت افزود، گر چه حمایت از افراط گرایی از جمله اتهامات ریاض و هم پیمانانش به دوحه بود ولی روابط صمیمانه دوحه با تهران که رقیب عربستان در منطقه است نیز یکی از دلایل اصلی عصبانیت این گروه بود. مدارکی وجود دارد که نشان می دهد سعودیها هنگامی که دونالد ترامپ برای عقد قراردادهای فروش تسلیحات به عربستان رفت و ایران را تهدید کرد جسور شدند و این اقدام خطیر را انجام دادند.

آنچه که سعودیها در ابتدا موضع قدرت در نظر گرفته بودند، به سرعت رو به ضعف نهاد. ترامپ که رفتار متناقض و سردرگم کننده او عادی شده است، پس از اقدام های اتحاد عربی علیه قطر، این کشور را تهدید به واکنش تلافی جویانه کرد. در همین حال رکس تیلرسون وزیر امور خارجه و جیمز مَتیس وزیر دفاع آمریکا با حمایت از قطر به این نکته اشاره کردند که این کشور یکی از متحدان اصلی واشنگتن در منطقه است و عملیات های نظامی منطقه ای آمریکا از خاک آن انجام می شود.

به نوشته مقاله نویس ایندیپندنت، دوحه اعلام کرد که گر چه اقتصادش از تحریم های عربی آسیب دیده ولی آنقدر ثروتمند است که از پس آن بر می آید. تهران ابتدا به نحو حساب شده ای به این بحران واکنش نشان داد و خواهان آشتی طرفین شد، اما سریع برای بهره برداری از این اوضاع وارد عمل شد و ضمن ارسال مواد غذایی به قطر، حریم هوایی خود را بر هواپیماهای قطری ای که با حریم هوایی بسته عربستان مواجه شده بودند، گشود. ترکیه که رقیب عربستان برای رهبری بر کشورهای سنی است، اقلام مورد نیاز قطر از جمله مصالح ساختمانی را ارسال کرد و پیشنهاد کرد تا نیروهای کمکی به قطر اعزام کند.

انزوای ایران که ترامپ هم به دنبالش بود، نشانی از تحقق ندارد

اگر سعودیها انتظار داشتند که تمهیدات تنبیهیشان علیه قطر هشداری به عمان و کویت باشد، که روابط نسبتا خوبی با تهران دارند، این امر شکست خورده است. علاوه بر این، آرزوی انزوای ایران که ترامپ نیز در پی آن است نشانی از تحقق ندارد. ماه گذشته بیش از 100 کشور در مراسم تحلیف روحانی شرکت کردند که روسیه و هند و چین و تمام کشورهای مهم اروپای غربی از جمله آنان بودند.

سعودیها اصرار دارند که قطر باید پیش از حل و فصل این اوضاع، امتیازاتی بدهد. ریاض مرز زمینی با قطر را گشود تا حاجیان قطری در مراسم حج حضور یابند ولی دوحه این اقدام را رد کرد و انگیزه آن را سیاسی دانست.

تصمیم زیارتی عربستان پس از آن گرفته شد که مقام های ریاض با شیخ عبدالله آل ثانی که از اعضای خاندان سلطنتی قطر بوده و مورد حمایت سعودی هاست، دیدار کردند. این فرد که پدر بزرگ امیر فعلی است و برادرش را در سال 1972 از قدرت کنار زد ، چهره ای حاشیه ای در قطر است و قطری ها گمان می کنند که اتحاد وی و سعودیها نشان دهنده شکست ریاض در دستیابی به اهداف خود است.

ممکن است که حق با قطریها باشد. بعید است که در این رویارویی قطر نخستین طرفی باشد که پا پس بکشد.