آیا کاهش کمک‌های مالی واشنگتن به قاهره تاثیری در شرایط حقوق‌بشری مصر خواهد داشت؟
به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ الجزیره در مطلبی نوشت: به باور تحلیلگران، تصمیم آمریکا مبنی بر کاهش سطح کمک‌های مالی و نظامی خود به مصر و نیز به تعویق انداختن آن‌ها نمادین است و بر قابلیت‌های مصر تاثیری نخواهد گذاشت.
یک فعال در موسسه «موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی» در این‌باره گفت: «مصر همچنان بخش بزرگی از 1.3 میلیارد دلار کمک‌های نظامی خود را دریافت خواهد کرد.» وی افزود: «این اقدام بیش از این‌که جنبه عملی داشته باشد، جنبه نمادین دارد. این مایه شرمساری مصر خواهد شد؛ ولی تاثیر چندانی بر توانایی‌های این کشور نخواهد داشت.»
تصمیم بی‌سابقه آمریکا مبنی بر کاهش 95.7 میلیون دلاری کمک‌هایش به مصر و به تعویق انداختن پرداخت 195 میلیون دلار دیگر به طور نامحدود به این کشور، نشان‌دهنده آنچه است که منابع آمریکایی ناامیدی آمریکا درباره موضع دولت مصر درباره آزادی‌های مدنی خوانده اند.
مصر که در احقاق حقوق بشر و نیز اقتصاد خود بدنام است، به تازگی قانونی را وضع کرده که به موجب آن، فعالیت 47 هزار سازمان غیردولتی و خیریه در سراسر این کشور تحت نظارت قرار خواهد گرفت. عبدالفتاح سیسی – رئیس جمهور مصر – این قانون را به مرحله اجرا رساند.
این قانون که مجازاتی تا 5 سال زندان برای عدم پیروی از آن در نظر گرفته شده از دیدگاه فعالان سیاسی مصری راهبردی برای سرکوب نارضایتی‌های مردمی معرفی شده است. این در حالی است که مقامات مصری در سفر خود به واشنگتن در ماه آوریل سال جاری میلادی، تعهد کردند پیش‌نویس این قانون که انتقادهایی را از جانب گروه‌های حمایت از حقوق بشر از جمله دیده‌بان حقوق بشر متوجه خود کرده بود، لغو کنند.
وزارت خارجه مصر کاهش کمک‌های مالی و به تعویق انداختن پرداخت آن‌ها از جانب آمریکا را «قضاوت نادرست درباره ماهیت روابط استراتژیکی که این دو کشور را برای دهه‌ها به یکدیگر ارتباط داده اند» خواند.
در بیانیه وزارت خارجه مصر در واکنش به این اقدام آمریکا همچنین آمده است: «این رویکردی است که در اتخاذ آن از اهمیت حمایت از ثبات در مصر و نیز چالش‌های امنیتی و اقتصادی که مردم مصر با آن روبرو هستند، درک درستی وجود نداشته است.»
تعلیق برخی کمک‌های نظامی آمریکا به مصر با سلسله مراتبی که در بودجه آمریکا مشخص شده است، تعیین خواهد شد؛ به این معنی که رکس تیلرسون – وزیر خارجه آمریکا – نخست باید تایید کند مصر ملاک‌هایی را که کنگره آمریکا برای رعایت حقوق بشر برای این کشور تعیین کرده کسب کرده است تا به این صورت، قاهره صلاحیت دریافت این کمک مالی را پیدا کند.
معاون سرپست بخش قانون‌گذاری در پروژه دموکراسی خاورمیانه گفت دستکم 400 میلیون دلار کمک‌های اقتصادی برای مصر در نظر گرفته شده است که بخش بزرگی از آن را دولت مصر دریافت می‌کند.
بر اساس گفته‌های وی، تصمیم آمریکا برای کاهش حمایت‌های مالی از این کشور توجیه روشنی ندارد و به احتمال زیاد، بر اقدامات نظامی مصر در سینا تاثیری نخواهد گذاشت.
وی گفت: «این تصمیم هیچ گونه تاثیر عملی بر قدرت نظامی مصر برای انجام ماموریت‌ها در سینا ندارد.»
رابرت اسپرینگ بورگ – کارشناس مسائل خاورمیانه – در گفتگو با الجزیره گفت این اقدام بخشی از پیشنهادهای دولت دونالد ترامپ – رئیس جمهور آمریکا – برای کاهش تامین مالی، به خصوص برای خاورمیانه بوده است.
وی همچنین با اشاره به حمایت مصر از کره شمالی گفت: «مسئله مهم دیگر رویکرد سرسختانه ترامپ است که اتخاذ آن را در قبال متحدان آمریکا مشاهده کرده ایم. ترامپ می‌خواهد این متحدان به گونه‌ای واضح و مستقیم حمایت خود را از آمریکا نشان دهند.»
از هنگامی که مصر با به امضا رساندن توافق‌های کمپ دیوید در سال 1978 روابط دیپلماتیک خود را با رژیم اشغالگر قدس آغاز کرد، از کمک‌های مالی آمریکا بهره‌مند شده است.
طبق این توافق‌نامه‌ها، چند مانور نظامی مشترک میان مصر و نیروهای آمریکایی در سال 1980 انجام شد. این مانورها که به عنوان «عملیات ستاره درخشان» شناخته می‌شوند، به منظور تقویت روابط میان نیروهای نظامی دو کشور و کمک به آمریکا برای استقرار متحدان خود در خاورمیانه انجام شدند.
در اوایل دهه 1990 میلادی، مصر به یکی از متحدان اصلی آمریکا در منطقه تبدیل شد. با این‌که این مانورها از سال 2009 در حالت تعلیق در آمده بودند، گفته می‌شود از ماه دیگر مجدداً از سرگرفته خواهند شد. بر اساس گفته‌های تحلیلگران سیاسی، مصر به اندازه کافی منابع مالی در دست دارد تا بدون تاثیر پذیرفتن از کاهش کمک‌های مالی آمریکا به اقدامات نظامی خود ادامه دهد.
همچنین، کارشناسان معتقدند اقدام آمریکا برای به تعویق انداختن پرداخت کمک‌های مالی خود به مصر ارتباطی با گسترش روابط آمریکا و مصر ندارد، زیرا مانورهای نظامی ستاره درخشان به زودی ادامه خواهند یافت.
یک کارشناس مسائل شمال آفریقا توضیح داد: «اگر این کاهش در سطح کمک‌های مالی آمریکا به مصر صورت گیرد، یا به این دلیل انجام خواهد شد که آمریکا می‌خواهد درباره تشدید شرایط حقوق بشر به مصر هشدار دهد، و یا به طور ساده‌تر، دولت ترامپ نمی‌خواهد کنگره آمریکا پرداخت کمک‌های مالی به قاهره را تایید کند.»
وی افزود: «در صورتی که فرض بگیریم این اقدام برای هشدار به سیسی بوده است، کاهش کمک‌های مالی به مصر تاثیر ناچیزی بر رفتار وی خواهد گذاشت. با این‌حال، این اقدام پیامی به همراه خواهد داشت که آمریکا شرایط نگران‌کننده حقوق بشر در مصر را مشاهده کرده و سیاست‌های این کشور را حتی در صورتی که با آن مانور نظامی مشترک برگزار کند، تایید نمی‌کند.»
به باور تحلیلگران، این اقدام لزوما رفتار سیسی درباره نقض حقوق بشر را تغییر نخواهد داد.
اسپرینگبورگ گفت: «ممکن است این اقدام تاثیرات بازدارنده‌ای را به همراه داشته باشد، اما از آنجا که انتخابات ریاست جمهوری مصر نزدیک است و اقتصاد این کشور نیز در شرایط وخیمی قرار دارد، سیسی به سرکوب مخالفانش ادامه خواهد داد.»
با این‌حال، تحلیلگران معتقدند به زودی این اقدام از طرف آمریکا ترک خواهد شد.
جیمز گلوین – استاد تاریخ خاورمیانه در دانشگاه کالیفرنیا – در گفتگو با الجزیره گفت: «تنها موردی که از آن اطمینان داریم این است که ترامپ به حقوق بشر – چه در داخل و چه در خارج از آمریکا -- اهمیتی نمی‌دهد و به همین دلیل به نظر نمی‌رسد وزارت خارجه آمریکا از کاخ سفید دستور کاهش کمک‌های مالی به قاهره را دریافت کرده باشد.»
بر اساس گفته‌های وی، دلیل اصلی می‌تواند «اختلال عملکرد کنونی در وزارت خارجه آمریکا» باشد، زیرا که بسیاری از سمت‌ها در این وزارتخانه همچنان خالی باقی مانده اند.
گلوین گفت: «پس از آنکه آمریکا تایید کند مصر در جهت بهبود شرایط حقوق بشر پیش می‌رود، مابقی این سرمایه‌ها به قاهره پرداخت خواهد شد. با این‌حال، چه پیشرفتی صورت بگیرد و چه خیر، آمریکا آن را تایید خواهد کرد.»
