بده بستان پنهانی مسکو و پیونگ یانگ
روزنامه شرق با این مقدمه نوشت: افزایش صادرات روسیه به کره‌شمالی باعث می‌شود تا از ضرب فشار اقتصادی بر این کشور کاسته شود آن هم در شرایطی که رهبران کره‌شمالی بیش‌ازپیش به رفتارهای تحریم‌آمیز روی آورده‌اند. همین هفته گذشته بود که بعد از چند آزمایش موشکی یک بمب هیدروژنی را با موفقیت امتحان کردند. مقامات آمریکایی بر این باورند که کمک‌های روسیه به پیونگ‌یانگ، تأثیرگذاری اقدامات مالی برای مجاب‌کردن پیونگ‌یانگ برای توقف برنامه هسته‌ای‌اش را کم‌رنگ می‌کند.
شرکت‌های صوری روسیه
به گزارش «واشنگتن‌پست»، شواهد و قرائن از افزایش عبور و مرور تانکرهای نفت‌کش میان بنادر کره‌شمالی و ولادی‌وستوک، شهری در منتهی‌علیه شرقی روسیه، حکایت دارد که به‌نوعی مرز مشترک دو کشور به حساب می‌آید. درحالی‌که تجارت بین‌المللی با کره‌شمالی به‌واسطه تحریم‌های سازمان ملل به کمترین میزان خود رسیده، بازرگانان روسی، از این فرصت برای به جیب‌زدن سودهای کلان بهره می‌گیرند. درواقع آنها با تأسیس هزارتویی از شرکت‌های صوری می‌کوشند تا بر بده‌بستان‌های مالی خود با کره‌شمالی سرپوش گذاشته و عواید ناشی از آن را پول‌شویی کنند. چنین بده‌بستان‌هایی می‌تواند کره‌شمالی را زنده نگه دارد آن هم در زمانه‌ای که ایالات متحده در پاسخ به آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای اخیر پیونگ‌یانگ، در جهت تعمیق انزوای اقتصادی و سیاسی رژیم کیم گام برمی‌دارد.
مسئولان دولت ترامپ امیدوار بودند ممنوعیت‌های تجاری جدید از سوی چین ازجمله منع موقت صادرات گازوئیل و بنزین، بتواند سرانجام به توافقی برای توقف برنامه هسته‌ای و موشکی این کشور بینجامد. علاوه بر این، شورای امنیت سازمان ملل نیز مدتی پیش تحریم‌های اقتصادی جدیدی را علیه کره‌شمالی وضع کرد که سوخت وارداتی به این کشور را به میزان ٣٠ درصد کاهش می‌دهد. هرچند ایالات متحده در ابتدا خواستار توقف کامل صادرات سوخت به کره‌شمالی شده بود، اما در نهایت برای به‌دست‌آوردن حمایت چین و روسیه از قطع‌نامه جدید، مجبور شد به کاهش واردات سوخت رضایت دهد. تحریم‌های بین‌المللی در کنار اقدامات چین برای کاهش صادرات نفت و گاز باعث شده پیونگ‌یانگ در این روزهای سخت، چشم امید به روسیه بدوزد.
این را یکی از مقامات ارشد آمریکایی گفته است که در جریان جزئیات چگونگی قاچاق سوخت به کره‌شمالی قرار دارد. افزایش تجارت مسکو با پیونگ‌یانگ باعث شد وزارت دادگستری و خزانه‌داری ایالات متحده تحریم‌های جدید را علیه خود روسیه وضع کنند. در اسنادی که در دفاع از این مجموعه تحریم‌های جدید ارائه شده، این‌طور آمده است که شهروندان روسی اقدام به تأسیس مجموعه شرکت‌هایی کرده‌اند که هدف از آن سرپوش‌گذاشتن بر بده‌بستان‌های خود با پیونگ‌یانگ است. کالاهای قاچاق‌شده به کره‌شمالی اکثرا گازوئیل و دیگر انواع سوخت‌های فسیلی است که برای اقتصاد کره‌شمالی نقشی حیاتی داشته و کره‌شمالی قادر به تولید آنها نیست.
در گذشته نیز مواردی از صادرات تجهیزات صنعتی و سنگ‌های معدنی از روسیه به کره‌شمالی گزارش شده بود. تردد بین ولادی وستوک و بندر راجین کره‌شمالی در مدت اخیر آن‌قدر سنگین شده است که مقامات محلی مجبور به ایجاد یک خط مرزی مشترک میان این دو شهر شدند. با وجود تلاش‌های روس‌ها برای غنیمت‌شمردن فرصت تحریم‌ها، چین به لطف مرز مشترک بیشتر و پیوندهای نزدیک با پیونگ‌یانگ، همچنان اصلی‌ترین شریک تجاری کره‌شمالی محسوب می‌شود به‌طوری‌که ٩٠ درصد از تجارت خارجی کره‌شمالی را در اختیار دارد. به همین خاطر، همکاری و همراهی بی‌جینگ کلید موفقیت و کارآمدی هرگونه تلاش برای تغییر رفتار رژیم کیم است.
روسیه در نقش چین
بااین‌حال، روسیه نیز به لطف ذخایر غنی نفتی می‌تواند به تنهایی نیز ادامه حیات اقتصادی کره‌شمالی را تضمین کند و به این کشور توان کافی برای مقاومت در برابر فشارهای بین‌المللی برای توقف برنامه‌اش برای دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای را بدهد. به گزارش واشنگتن‌پست و به نقل از آنتونی روگیریو، یکی از مسئولان اسبق وزارت خزانه‌داری آمریکا، حال روسیه به یک بازیگر اصلی در این زمینه بدل شده است.
او در‌این‌باره می‌گوید: «چینی‌ها ممکن است برای اعمال فشار بیشتر بر کره‌شمالی موافقت کنند اما مشخص نیست که روس‌ها نیز مایل به انجام این کار باشند». گزارش‌ها درخصوص قاچاق سوخت از روسیه به کره‌شمالی در حالی مطرح می‌شود که مسکو همچنان به انتقادات خود از تلاش‌های بین‌المللی با هدف اعمال تحریم‌های تجاری بیشتر علیه پیونگ‌یانگ ادامه می‌دهد. ولادیمیر پوتین، چهارشنبه گذشته در جریان یک کنفرانس خبری مشترک با مون جائه این، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی، اعلام کرد که از تحریم‌های جدید سوختی علیه کره‌شمالی حمایت نخواهد کرد.
نگاهی دقیق‌تر به اسناد و مدارک نشان می‌دهد که چطور روس‌ها با ارسال گازوئیل و دیگر سوخت‌ها به کره‌شمالی به این کشور در دورزدن تحریم‌ها کمک می‌کنند. برای مثال، در این اسناد به شرکتی به نام «ولمور» اشاره شده است که به وسیله عوامل روسیه در سنگاپور تأسیس شده تا از طریق آن امکان فروش میلیون‌ها دلار سوخت به کره‌شمالی ممکن گردد. «ولمور» در سال ٢٠١٤ میلادی به‌عنوان یک شرکت مدیریت املاک و مستغلات، آغاز به کار کرد. بااین‌حال، طبق اعلام وزارت دادگستری آمریکا، وظیفه و کارکرد اصلی این شرکت پول‌شویی وجوه دریافتی از کره‌شمالی در قبال فروش سوخت است. این شرکت فاقد هرگونه دفتر مرکزی، فضای اداری و آدرس وب‌سایت است.
ماه گذشته، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه، در واکنش به ارائه این مستندات به دادگاه، بدون اشاره مستقیم به اتهامات و دورزدن تحریم‌ها از سوی برخی شرکت‌ها و مؤسسات روسی، سیاست تحریم را بیهوده و بی‌ثمر خواند. از دیگر سو، مقامات آمریکایی تصدیق کرده‌اند که عملا نمی‌توانند مانع تردد تانکرهای روسی به کره‌شمالی شوند. اما ایالات متحده همچنان یک اهرم قدرتمند در دست دارد؛ اینکه قاچاقچیان روس علاقه دارند به دلار معامله کنند. به‌همین‌خاطر بود که ماه گذشته وزارت دادگستری این کشور تحریم‌های جدیدی را علیه شرکت‌های روسی وضع کرد. این کار به وزارت خزانه‌داری امکان مسدودکردن حساب‌هایی را می‌دهد که با کره‌شمالی بده‌بستان مالی دارند.
