آیا ترامپ دیوانه است؟
خبرگزاری مهر؛ گروه بینالملل مهر - علی رجبی: در یک سال گذشته، جریان غالب رسانهای از رئیسجمهور آمریکا شخصیتی دمدمیمزاج، تندخو و دیوانهصفت به افکار عمومی جهانی ارائه کردهاست. اما سوالی که مطرح میشود این است که دونالد ترامپ، تاجر ۳٫۵ میلیارد دلاری با این سطح از دیوانگی و تندخویی چهطور توانسته پانصد و چهل و چهارمین فرد ثروتمند جهان و چهل و پنجمین رئیسجمهور ایالات متحده باشد؟ پاسخ روشن است: او دیوانه نیست؛ بلکه تاکتیک ترامپ در تعاملات بینالمللی و منفعتسازی اقتصادی مستلزم همین دیوانهنماییهاست.
رئیسجمهور جمهوریخواه آمریکا در چندماهی که بر مسند قدرت نشسته، نشان داده که به دنبال پولسازی از هر چیز است. ترامپ با شعار «آمریکا را دوباره عالی کن» به عرصه سیاست آمده و تلاش دارد مولفههای اقتصادی ایالات متحده را بهبود ببخشد؛ آن هم به روشی که مختص خود اوست.
دونالد ترامپ در مواجهه با همه پدیدهها به شدت بر دوگانه هزینه-فایده تأکید میکند. او در همان ۱۰۰ روز اول ریاستجمهوریاش تلاش کرد «طرح حفاظت از بیماران و مراقبت مقرون به صرفه» موسوم به اوباماکر را به حداقل بار اقتصادی برساند. سپس تلاش کرد ورود مهاجران به آمریکا را محدود کند تا بتواند فرصتهای شغلی را به نفع ساکنان آمریکا ایجاد کند. با این حال مخالف افزایش حداقل دستمزد است تا نظام اقتصادی آمریکا بتواند کماکان در مقایسه با اقتصادهای نوظهور رقابتپذیر باشد. دونالد ترامپ جزو طرفداران نظریه حقّهبودن گرمایش جهانی است. رئیسجمهور تازهکار آمریکا پیمان پاریس را مانعی برای پیشرفت اقتصادی کشورش میداند و معتقد است که «مفهوم گرمایش جهانی از سوی چین و برای غیررقابتی کردن تولید در آمریکا ایجاد شدهاست.»
بحرانسازی برای منفعتسازی
ترامپ در همه مناقشات اخیر که در عرصه بینالمللی به وجود آمده تلاش کرده تا منفعت اقتصادی برای آمریکا ایجاد کند. او حتی به بحرانسازی برای منفعتسازی نیز دست زدهاست. رئیسجمهور آمریکا اگرچه خود را نگران گسترش نفوذ روسیه میداند اما از طرفی دیگر طرفدار کاستن هزینهکرد کشورش در پیمان ناتو است. دونالد ترامپ، برای کرهشمالی هر روز خط و نشان میکشد اما از آن طرف درصدد بوده تا کرهجنوبی و ژاپن را وادار کند هزینه نظامیان آمریکایی مستقر در شرق آسیا را بپردازند. او حتی بدش نمیآید به کشورهایی که در بحران اتمی کرهشمالی درگیر هستند نیز سلاح بفروشد تا چرخ اقتصادی کشورش را با سرعت بیشتری بچرخاند.
رئیسجمهوری آمریکا در خاورمیانه نیز سیاستی مشابه را داشته است. او به سرعت درصدد ترمیم روابط با اسرائیل برآمد و از طریق حمایتهای بیحدوحصرش از تلآویو جای خود را در بین میلیاردهای یهودی باز کرد. سپس دونالد ترامپ با ادعای مبارزه با تروریسم، دولتهای عربی را به شدت تهدید کرد و آنها را حامیان داعش دانست و خواستار مشارکت آنها در تأمین هزینههای جنگ علیه تروریسم شد. رئیسجمهور آمریکا از مشاجره دیپلماتیک دوحه با ۴ کشور عربی (شامل: عربستان، مصر، بحرین و امارات) نیز بهره برد و به هردو طرف مناقشه تسلیحات نظامی فروخت. آمریکا ۱۲ میلیارد دلار جنگنده به قطر فروخته و در طرف دیگر قراردادهای ۱۱۰ میلیارد دلاری تسلیحاتی با عربستان، قرارداد ۴ میلیارد دلاری با بحرین و قرارداد ۲ میلیارد دلاری با امارات بسته است.
ورود ترامپ به مناقشه هستهای در نقش چماق
در جریان مذاکرات هستهای جان کری و باراک اوباما نقش پلیس خوب را بازی میکردند و در طرف دیگر فرانسوا اولاند و لوران فابیوس فرانسوی در نقش پلیس بد بود؛ اما امروز اوضاع فرق میکند. دونالد ترامپ از همان اوایل رقابت انتخاباتی درونحزبی، همواره دموکراتها را به مشارکت در توافقی بد با ایران متهم کرد. او برجام را شکستی میداند که باعث سرازیر شدن ۱۵۰ میلیارد دلار پول به سوی تهران شده و مشارکت اقتصادی سرمایهگذاران جهانی در طرحهای توسعهای و اقتصادی ایران را کلید زدهاست. او پس از آنکه بر مسند ریاستجمهوری آمریکا نشست، تاکتیکی جدید را اتخاذ کرد. او با پررنگتر کردن خطر ایران، رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی را به خود نزدیک کرد و به آنها سلاح فروخت. سپس نقش «مرد بد» را در بین اعضای ۱+۵ بازی کرد و با حملات همهجانبه به توافق هستهای، کاتالیزور انجام قراردادهای کلان اقتصادی غولهای اروپا با ایران شد؛ قراردادهایی همچون توتال، رنو، ایرباس، خودروسازهای آلمانی و ….
در همین رابطه دیلیمیل در گزارشی از تماس دونالد ترامپ با «ترزا می» و «امانوئل ماکرون» رهبران انگلیس و فرانسه خبر داده و مدعی شد که دونالد ترامپ به این دو نفر گفته که دربارهٔ تحریمهایی که آمریکا اعمال میکند نگران نباشند و «تا میتوانند از ایران پول بگیرند!» این روزنامه بریتانیایی به نقل از ترامپ اینگونه روایت کرده که «امانوئل تلفن زد و با من صحبت کرد. به او گفتم ببین امانوئل، آنها (ایرانیها) همین تازگیها کلی پول به شرکت خودروسازی «رنو» دادند، پولشان را بگیر و حالش را ببر!»
در برجام ماند اما...
از سوی دیگر دونالد ترامپ در سخنرانی خود که قرار بود مواضع جدیدش دربارهٔ ایران را اعلام کند برخلاف فضاسازیها دربارهٔ احتمال خروج آمریکا از برجام، راهبرد فشار را برگزید و از پولهایی که هرگز به ایران نرسید نیز انتقاد کرد! او در بخشی از سخنان خود نیز پالس بسامدی به برخی دولتهای عربی جنوب خلیج فارس داد و با به کار بردن عبارت جعلی «خلیج ع.ر.ب. ی» لوازم خوشنودی آنها را فراهم کرد. شواهد نشان از آن دارد که ترامپ حاضر است در برابر کسب پول هر کار مشابه دیگری نیز بکند و تن به رفتارهای جاعلانه دیگری نیز بدهد.
رئیسجمهور آمریکا نیمهشب شنبه به وقت ایران و چندساعت پس از سخنرانی سراسر دروغ علیه ایران در پیام توییتری، راهبرد این روزهای خود را بیش از پیش فاش کرد ترامپ در این توییت، مدعی شد «افراد زیادی در مورد سخنرانی شب گذشته وی سخن میگویند و بیشتر آنها موافق این اظهارات هستند.» وی در بخش دیگر این پیام افزود: «شرکتکنندگان در توافق هستهای با ایران، پول هنگفتی از تجارت با این کشور به دست میآورند.»